MUHEMMED SIDIK ZELİLÎ AND HIS SAKİ-NAME

Yıl 2014, Sayı: 3 - Sayı: 3, 1 - 7, 01.06.2014

Filiz Kılıç

Öz

East Turkestan lands, far away from Anatolian geography, has been an important centre
where Turkish culture and literature taken form and developed throughout the history. In this
geography where Uygur Turks live, not only in the field of " folk-literature" but also in the
field of" Classical Turkish Literature " many poets grew up and wrote numerous master pieces
there. One of those Classical Turkish Literature poets is Muhemmed Sıdık Zelîlî. Zelîlî, who
was born in Yarkent between the years 1676-1680, had a good Madrassa education. Divan,
Sepername, Çilten Tezkiresi, Hoca Muhemmed Şerif Büzrükvar Tezkiresi (tezkire = a
collection of biographies) , are some of his great works.He most likely passed away in 1755.
In this study, Muhemmed Sıdık Zelîlî's life ,the place where he grew up and his art will
be dwelled on , and the text of Saki-Name from his dewan will be given.

Anahtar Kelimeler

Uighur Turks, Dewan Poetry, Muhemmed Sıdık Zelîlî, Sakinâme.

MUHEMMED SIDIK ZELİLÎ VE SAKİNAMESİ

Öz

Anadolu coğrafyasına uzak bir bölgede bulunan Doğu Türkistan toprakları, tarih
boyunca Türk kültürünün ve edebiyatının şekillendiği ve geliştiği önemli merkezlerden biri
olmuştur. Uygur Türklerinin yaşadığı bu coğrafyada gerek “Halk Edebiyatı” gerekse “Klâsik
Türk Edebiyatı” alanında birçok şair yetişmiş ve bu şairler sayısız eser kaleme almışlardır. Bu
sahada yetişmiş klâsik Türk edebiyatı şairlerinden biri de Muhemmed Sıdık Zelîlî’dir. 1676-
1680 yılları arasında Yarkent’de doğmuş olan Zelîlî, iyi bir medrese eğitimi almıştır. Divan,
Sepername, Çilten Tezkiresi, Hoca Muhemmed Şerif Büzrükvar Tezkiresi gibi birçok esere
imza atan şairin, 1755 yılında vefat ettiği kuvvetle muhtemeldir.
Bu çalışmada, Muhemmed Sıdık Zelîlî’nin yetiştiği ortam, onun hayatı ve eserleri
üzerinde durularak divanında yer alan sakinamesinin metni verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Uygur, Divan Şiiri, Zelîlî, Sakinâme.