Öz
The scope of the this article which is called as “About the Etymology of the
Verb baça-” is limited to the Old and Medieval Turkish texts between the
8th-11th century and it will be based on the written materials of Turkish
texts between the 8th-11th century. The material of this work was recieved
by scanning etymological dictionaries “Leksika, “Versuch Eines
Etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen”, “Drevnetyurskiy Slovar’”,
“Etymological Dictionary of pre-Thirteenth-Century Turkish” and “Old
Turkish Word Formation”. Also, in this article two contemporary
dictionaries have been scanned for the verb baça-: “Köken Bilim Sözlüğü” ve
“Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü”. In Old Uighur Turkish there was the verb
baça- ‘oruç tutmak’. baçaḳ ‘fasting’ is a word deriving from the verb baçawas
located in Old Uighur Turkish Texts and Divanü Lugati’t- Türk. In this
article the verb baça- will be analyzed in concept of its origin, and changes
in terms of phonetic and semantic.
Anahtar Kelimeler
Öz
Köken bilim dil bilimin önemli çalışma alanlarından biridir ve günümüzde
de gelişimini sürdüren kendine özgü yöntemleri vardır. Söz konusu
yöntemler ile ses, kelime ve anlam bilim yasalarının gerekleri yerine
getirildiğinde bir kelimenin köken bilim açısından analizi ve sentezi
yapılabilir. Türk dilinin kelime varlığı üzerine yapılan köken bilim
araştırmaları 19. yüzyılda başlayıp günümüze kadar devam etmiştir. Bu
çalışmamızın sonucunda incelediğimiz baça- fiilinin köken bilgisi ve sahip
olduğu anlamsal gelişim süreci için yeni bir açıklama önerdik. Bu
araştırmada kullandığımız yöntem şu şekilde özetlenebilir: Eski ve Orta
Türkçe kelimelerin köken bilgisi ve bu konu üzerine yapılmış sözlüklerin
oluşturduğu sahanın temel eserleri “Rusça, İngilizce ve Almanca” dillerinde
yazılmıştır. “Leksika, “Versuch Eines Etymologischen Wörterbuchs der
Türksprachen”, “Drevnetyurskiy Slovar’”, “Etymological Dictionary of preThirteenth-Century
Turkish” ve “Old Turkish Word Formation” adlı eserler
sahaya birçok malzeme kazandırmıştır. Türkiye’de yapılmış iki değerli saha
sözlüğü de güncel bazı malzemeyi sahaya kazandırmıştır: “Köken Bilim
Sözlüğü” ve “Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü”.
Eski Uygur Türkçesinde baça- ‘oruç tutmak’ fiili geçmektedir. Bu fiilden
türemiş bir isim olan baçaḳ ‘hristiyanların orucu, perhizi’ Eski Uygur
Türkçesinde ve Divanü Lugati’t-Türk’te yer alır. Bu makalede baça- fiilinin
kökeni, fonetik, morfolojik ve semantik bakımından geçirdiği değişiklikler
analiz edilecektir.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA72SU48FA |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Sayı: 7 - Sayı: 7 |