Memet Tursun Zunun Oqya, Çağdaş Uygur Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü Londra: Uygur Dili Araştırmaları, 2021, 1297s.

Yıl 2022, Sayı: 20, 112 - 114, 24.12.2022

Murat Orhun

https://doi.org/10.46400/uygur.1184252

Öz

Uygurca dil bilgisi, yirminci yüzyılın yarısından günümüze önemli ölçüde değişmiştir. Günümüzde Uygur dili grameri üzerine yapılan çalışmaların sayısı nispeten artmış olmakla birlikte, alanda Uygurca dil bilgisi sözlüğünün olmaması dikkatleri çekmiş ve önemli bir eksiklik olarak görülmüştür. İşte bu eksikliği gidermek amacıyla hazırlanan sözlük, 2500 adet gramer terimine ve onların çeşitli anlamlarına doğrudan erişim sağlamaktadır. Sözlük, dil örnekleri ve çok sayıda referans, açık ve özlü tanımlar ve ilgili alanlardaki akademik literatürden uygun alıntılar ile çok sayıda cümle ve fonetik, sözlükbilim ve dil bilgisi, morfoloji ve söz dizim dâhil olmak üzere geniş kapsamlı dilbilgisi çalışmaları sunmaktadır. Ayrıca, Uygurcaya bilinçli ilgi duyan herkese geniş kapsamlı genel bilgi sağlamaktadır.
Kitap içeriğine göre Giriş, Sözlük, Ekler olmak üzere 3 bölüme ayrılabilir.
Giriş Bölümü: Bu bölümde yazarın Uygur dili ve Uygurca terimler hakkındaki görüşleri, sözlüğü yazma nedeni ve nasıl kullanılması ile ilgili önerisi özet şeklinde yer almıştır. Ayrıca kitabı yazarken görüştüğü ve ziyaret ettiği dilbilimcileri, görüşmek istediği bilim adamlarından, özellikle Mirsultan Osmanof’dan söz etmiştir. Yine bu bölümde Uygurlar, Uygur dili, Uygurcanın kullanım alanı, Uygurcanın lehçeleri, Uygur yazılarına (alfabeler) yer verilmiştir.
Sözlük Bölümü: Kitabın önemli kısmını oluşturan bu bölümde, terimler ve sözcükler çağdaş Uygurcanın alfabesine göre sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Uygur Grameri, Uygurca Terimler, Uygur Dili, Sarı Uygurlar, Tatraçı Lehçesi

Kaynakça

• Oqya, Memet Tursun Zunun (2021). Çağdaş Uygur Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü. Londra: Uygur Araştırmaları.