Sean R. Roberts, Uygur Savaşı Çin'in Müslüman Azınlığına Karşı Yürüttüğü İç Operasyon, İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2023, 327 s.

Yıl 2023, Cilt: - Sayı: 22, 114 - 119, 25.12.2023

Gülay Büken

https://doi.org/10.46400/uygur.1383171

Öz

Görsel ve kültürel antropoloji alanlarında çalışmalar yürüten Sean R. Roberts 1990'da Doğu Türkistan'a yapmış olduğu ilk yolculuktan itibaren Uygurlar alanında çalışmalar yapmaktadır. Roberts'ın Uygur Savaşı Çin'in Müslüman Azınlığına Karşı Yürüttüğü İç Operasyon adlı kitabı, 2020 yılında Princeton University tarafından yayınlanmıştır. M. Bahadırhan Dinçaslan ve Uygur Türkleri üzerine çalışmaları olan Muhammed Akif Kalaycı'nın çevirisini yaptığı eser 2023'te Ötüken Neşriyat tarafından okuyucu ile buluşturulmuştur. Eser, yüksek lisans ve doktora çalışmaları, Uygurlarla yapılan söyleşiler, elde edilen belgeler ve videolardan hareketle hazırlanmış, uzun süreli kapsamlı bir çalışmadır.
1949'dan itibaren Çin baskısı ve esareti altında basın özgürlüğünden, insan haklarından uzak olan Doğu Türkistan ile ilgili yayınların Uygur Türklerinin asimilasyona, ayrımcılığa uğradığı ve bir milletin yok edilmesiyle ilgili Çin'in politikalarını içerirken Roberts’ın eseri, olayı “kültürel soykırım” ve “terörizm” tanımı ile Uygurların itibarsızlaştırıldığı bir bakış açısıyla diğer eserlerden farklılık göstermektedir.
Kitabın kapağında Çin askerlerinin barikatı önünde protestocu iki Uygur kadının bulunduğu bir fotoğrafa yer verilmiştir. Bu da Uygurların savaşını ve Çin’in kendileri üzerinde yürüttüğü operasyonu kabul etmediklerini göstermektedir.
Roberts’ın eseri Uygur Savaşı, Türklerin ana vatanı olan topraklarda 1933 ve 1944’te devlet kurmuş, Çin işgalinin ardından her fırsatta bağımsızlığını kazanmak için savaş veren Uygur Türklerinin “terörizm” tanımı ile Çin'in işgalini meşrulaştırmaya çalışmasının haklı bir tutumu yansıtmadığı görüşüyle, Uygur Türklerinin savaşında “terörizm” kapsamına alınması için yeterli kanıtın olmadığını ve yerli halkın hakkı olanı istediği gerçeğine ışık tutacak niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Çin, Uygurlar, Müslüman Azınlık, İç Operasyon, Uygur Savaşı

Teşekkür

Danışman Hocam Sayın Tekin Tuncer'e teşekkür ederim.

Kaynakça

• Roberts, Sean R. (2023). Uygur Savaşı Çin'in Müslüman Azınlığına Karşı Yürüttüğü İç Operasyon. (çev.: M. Bahadırhan Dinçaslan ve Muhammed Âkif Kalaycı). İstanbul: Ötüken Neşriyat.