BAĞIMSIZ DENETİM KALİTESİ MUHASEBE BİLGİ KALİTESİNİ ETKİLER Mİ? YAPILAN ÇALIŞMALAR AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, , 147 - 164, 21.12.2022

Nazan Güngör Karyağdı , Nurettin Koca

https://doi.org/10.54831/vanyyuiibfd.1155675

Öz

Öz
İşletmelerin günümüzde giderek sınırlarını aşması ve büyüme eğilimi içinde olması birçok gelişmeyi de beraberinde getirmiştir. Yaşanan küreselleşmeyle beraber işletmelerin ticari ilişkileri artmış ve işletmelerin çoğu uluslararası ticarete yönelmiştir. Ticaret hacminin artmasıyla finansal olaylar neticesinde oluşturulan finansal tablolara yönelik güvenilir bilgilere duyulan ihtiyaç gün geçtikçe artmaya başlamıştır. Tabloların doğru, güvenilir bir şekilde hazırlanıp sunulması kadar denetiminin de başarılı bir şekilde sağlanması ön plana çıkmıştır. Finansal bilgilerin sağlanması açısından önemli sayılan bağımsız denetim süreci ve muhasebe bilgi kalitesi yöneticiler tarafından önemsenmeye başlanan konular arasında yer almıştır. Birbirinden farklı uygulamaları olan bu iki kavramın işletme başarısında birbirini önemli ölçüde etkilediği gerçeği yöneticiler tarafından kabul görmüş; bir çok işletme son zamanlarda bu kavramları entegre ederek çalışmalarına yön vermeye başlamıştır. Bu kapsamda çalışmada bu iki kavramın birbiri ile olan ilişkisinin incelenmesi amaçlanmış; bu çerçevede yapılmış olan literatür çalışmaları incelenerek değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Firmaların piyasadaki risk algılarını, itibarlarını, başarılarını ve gelecekle ilgili planlarını olumlu yönde etkileyen bu kavramların beraber değerlendirilmesinin işletmeye birçok açıdan katkı sağlayacağı görüşünün savunulduğu çoğu çalışmacı tarafından yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Çalışma sonucunda yapılan değerlendirmeler ışığında çalışmanın amacı doğrultusunda çeşitli sonuçlara yer verilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara bakıldığında, kurumsal yönetim, etik standartlar ve denetim komitesinin bağımsız denetim kalitesi ve muhasebe bilgi kalitesi ile yakından alakalı olduğu, işletmelerin hata ve hile tespitinde bu iki kavramın etkisinin olduğu, firmaların itibarını kaybetmemek için başarılı bir denetimin muhasebe bilgi kalitesine bağlı olduğu, muhasebe bilgi kalitesinin boyutlarının bağımsız denetim ile ilişkilendirilmesinin yararlı olacağı yönünde sonuçların yer aldığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bağımsız Denetim, Bağımsız Denetim Kalitesi, Muhasebe Kalitesi

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim, Bağımsız Denetim Kalitesi, Muhasebe Bilgi Kalitesi

DOES AUDITING QUALITY AFFECT THE QUALITY OF ACCOUNTING INFORMATION? AN EVALUATION IN TERMS OF THE STUDIES DONE

Öz

Abstract
Today, the fact that businesses are gradually exceeding their limits and tending to grow has brought along many developments. With globalization, the commercial relations of the enterprises have increased and most of the enterprises have turned to international trade. With the increase in trade volume, the need for reliable information on financial statements created as a result of financial events has started to increase day by day. It has come to the fore not only to prepare and present the tables accurately and reliably, but also to ensure successful auditing. The independent audit process and accounting information quality, which are considered important in terms of providing financial information, are among the issues that have begun to be considered by the managers. The fact that these two concepts, which have different applications from each other, affect each other significantly in the success of the business has been accepted by the managers; Many businesses have recently started to direct their work by integrating these concepts. In this context, this study aims to examine the relationship between these two concepts; In this context, the literature studies have been examined and evaluations have been made. It has emerged as a result of the research made by most of the researchers that it is argued that the evaluation of these concepts, which positively affect the risk perceptions, reputation, success, and plans of the companies in the market, will contribute to the business in many ways. In the light of the evaluations made at the end of the study, various results were included in line with the purpose of the study. Considering the results obtained from the study, corporate governance, ethical standards, and the audit committee are closely related to the quality of independent auditing and accounting information quality, these two concepts affect the detection of errors and frauds in enterprises, and a successful audit depends on the quality of accounting information in order not to lose the reputation of companies, It is seen that there are results that it would be beneficial to associate the dimensions of accounting information quality with independent auditing.
Keywords: Independent Audit, Audit Quality, Accounting Quality
Jel Classification: M40, M49

Anahtar Kelimeler

Independent Audit, Audit Quality, Accounting Quality

Kaynakça

• KAYNAKÇA Acar, D., & Özçelik , H. (2011). Muhasebe Bilgi Kalitesini Etkileyen Kritik Başarı Faktörleri. Muhasebe ve Finansman Dergisi(Ocak ), 10-23.
• Acar, D., Senal , S., & Usul, H. (2011). Bağımsız Denetim Kalitesi: Denetim Firmaları Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 273-306.
• Ada, Ş. (2016). Bağımsız Denetim Kalitesi Üzerinde Etkili Olan Faktörler: Türkiye Örneği(Yayımlanmış Doktora Tezi) . Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kahramanmaraş .
• Ahmad, A., Huma, & Ilyas, M. (2019). Does Audıt Qualıty Improve Qualıty Of Accounting Informatıon in Pakistan's Capital Market, City University Research Journal, 09 (1), 206-219
• Alparslan, H., & Haksever , Ö. (2003). Türk Bağımsız Denetim Sektöründe Kalite Güvence Sistemleri Uygulamaları. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 3(1), 45-69.
• Alzeaideen, K., & Al-Rawash, S. (2018). The effect of ownership structure and corporate debt on audit quality: Evidence from Jordan. International Journal of Economics and Financial Issues, 8(3), 51-58.
• Azar, N., Zakaria , Z., & Sulaıman , N. (2019). The Quality of Accountıng Informatıon: Relevance or Value-Relevance? Asian Journal of Accounting Perspectives, 12(1), 1-21.
• Bayırlı, R. (2006). Yaratıcı Muhasebe, Etik, Firma Değeri ve Örnek Bir Uygulama (Yayımlanmış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Bostancı, S. (2002). Küreselleşen Muhasebede Standartlaşma ve Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu. Mali Çözüm Dergisi (59), 49-62.
• Bozkurt, N. (2006). Muhasebe Denetimi. İstanbul: Alfa.
• Cengiz, S. (2019). Bağımsız Denetim Kalitesinin Muhasebe İhtiyatlılığı Üzerindeki Etkisi: BİST'te Bir Araştırma, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10 (Ek Sayı), 140-149
• Chen, H., Tang, Q., Jıang, Y., & Lin, Z. (2010). The Role of International Financial Reporting Standards in Accounting Quality: Evidence from The European Union. Journal of International Financial Management & Accounting, 21(3), 220-278.
• Çalışkan, Ç. (2021). Muhasebe Bilgi Kalitesinin Sermaye Piyasasına Etkisi: BİST 50 üzerine Bir Uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Finans Enstitüsü Sermaye Piyasası ABD(Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi).
• Çankaya, F., Karakaya, A., & Keleş, N. (2019). Muhasebe Bilgi Kalitesinin Boyutlarının İncelenmesi: Bir Uygulama. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi (GJEBS), 8(16), 161-182.
• Dalkılıç, E. (2019). Muhasebe Bilgi Kalitesinin Firma Performansı ve Firma Değeri Üzerine Etkisinin İncelenmesi (Yayınlanmış Doktora Tezi), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kayseri
• Demir, M., Çiçekay, H., Arslan, Ö., & Arslan, E. (2016). Muhasebe Meslek Mensuplarının Bağımsız Denetçilik Mesleği Hakkındaki Düşünceleri: Van İlinde Bir Araştırma, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17 (1), 37-56.
• Demir, M., & Onocak, D. (2021). Muhasebe Bilgisinin Çevresi ve Muhasebe Bilgi Kalitesini Artıran ve Azaltan Faktörler, Journal of Academic Value Studies, 7 (3), 210-230.
• Demirel, N. A., & Karğın, M. (2017). Muhasebe Bilgilerinin Kalitesini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Literatür İncelemesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 24(1), 216-233.
• Erdoğan, N., & Azgın , N. (2018). Denetçilerin denetim kalitesine ilişkin teorik algıları ve pratikte uygulamalarının karşılaştırılması. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi (56), 49-62.
• Erdoğan, M. (2002). Muhasebe, Denetim ve Bağımsız Denetimin Gerekliliği, Doğuş Üniversitesi Dergisi, (5), 51-63.
• Esendemir, E. (2011). Bağımsız Denetim Kalitesi İle İlgili Yeni Yaklaşımlar Ve İzmir İlinde Yeminli Mali Müşavirlere Yönelik Bir Araştırma (Yayınlanmış Doktora Tezi) . Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Manisa .
• Gençoğlu, Ü., & Ertan, Y. (2012). Muhasebe Kalitesini Etkileyen Faktörler ve Türkiye'deki Durum. Muhasebe ve Finansman Dergisi(1), 1-24.
• Gör, Y. (2016). Kurumsal Yönetim Uygulamalarının Denetim Kalitesine Etkisi:Bağımsız Denetim Şirketleri Üzerine Bir Araştırma (Yayımlanmış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Isparta .
• Güredin, E. (1999). Denetim (9.Baskı). İstanbul : Beta Basım Yayınevi .
• Halil, M. (2005). Muhasebe Bilgisinin Kalitesini Elde Etmede Kurumsal Yönetişimin Rolü. Ticari Araştırmalar Dergisi(1), 78-94.
• İrkörücü, İ. E. (2019). Bağımsız Denetim Kalitesinin Finansal Performans Üzerine Etkisi: BİST 100 Şirketleri Üzerine Bir Araştırma . Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kütahya .
• Isidro, H., & Raonic, I. (2012). Firm ıncentives, ınstitutional complexity, and the quality of “harmonized” accounting numbers. The International Journal of Accounting, 47(4), 407-436.
• Kaya, G.A. (2020). Muhasebe Meslek Mensuplarının Bağımsız Denetim Konusundaki Düşüncelerine İlişkin Bir Araştırma, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30 (2), 335-351.
• Knechel, W. (2016). Audit Quality and Regulation. International Journal of Auditing, 20(3), 215-223.
• Koca, N. (2019). Bağımsız Denetçinin Mesleki Bağlılığının Denetimde Kalite Algısına Etkisi: Bir Alan Çalışması (Yayımlanmış Doktora Tezi). Kahramanmaraş sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kahramanmaraş.
• Koca, N. (2021). Bağımsız Denetimde Beş Boyutlu Kalite Algısı Ölçeği, Ankara, Gazi Kitabevi
• Kurnaz, N., Ercan, C., & Kestane, A. (2018). Muhasebe Bilgi Kalitesi Ekseninde İç Denetim Ve Bilgi İfşası. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 20(1), 151-169.
• Li, T. (2009). Earnings Management & Corporate Governance (Master Thesis Accountancy). Tilburg University. Önce, S., & Çavuş, G. (2019). Finansal Raporlama Kalitesini Etkileyen Faktörler ve Finansal Raporların Kalitesinin Ölçümüne İlişkin Yaklaşımlar, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (1), 30-51
• Önder, Ş., & İrkörücü, İ. (2020). Bağımsız Denetim Kalitesi İle Finansal Performans Arasındaki İlişki: BIST 100 Endeksinde Yer Alan Şirketler Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi(86), 141-152.
• Özçelik, H. (2010). Muhasebe Bilgi Sistemlerince Üretilen Bilgilerin Kalitesini Etkileyen Kritik Başarı Faktörleri: İMKB’de Bir Araştırma (Yayımlanmış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Isparta .
• Penman, S. H. (2002). The Quality of Financial Statements: Perspectives from The Recent Stock Market Bubble. Accounting Horizons(17), 77-96.
• Selimoğlu, S., Özbirecikli , M., Uzay , Ş., & Uyar , S. (2015). Bağımsız Denetim. Ankara : MU-DEN.
• Tecimer, Y. (2010). Halka Aaçık Şirketlerde Muhasebe Kültür Değerlerine Yönelik Bir Araştırma (Yayımlanmış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Sakarya .
• Tekin, M. (2007). Toplam Kalite Yönetimi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Tez, B. (2021). Bağımsız Denetim Standartları Kapsamında Bağımsız Denetim ve İç Kontrolün Etkileşimi, Muhasebe ve Finans Dergisi, 89, 113-132.
• Yazan, Ö. (2015). Muhasebe Bilgi Kalitesi Açısından Kurumsal Sosyal Sorumluluk,Kazanç Yönetimi Ve Finansal Performans İlişkisi (Yayımlanmış Dokora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Trabzon.
• Zehri, F., & Chouaibi, J. (2013). Adoption Determinants of the International Accounting Standards IAS/IFRS by the Developing Countries. Journal of economic Finance and Administrative Science,(18), s. 56-62.