TÜREV ARAÇLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİNDE DENETİM VE DENETİM KALİTESİNİN ETKİLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 5 - 27, 31.12.2019

Nazan Güngör Karyağdı , Mehmet Akif Erçelik

Öz

Gerek Dünya’da gerekse ülkemizde son yıllarda finansal piyasalar oldukça gelişmiştir. Bununla beraber finansal piyasalarda yer alan finansal araçların kullanımı giderek yaygınlaşmıştır. Bu araçlar, opsiyon sözleşmeleri, forward ve futures sözleşmeleri, swap işlemlerini kapsamaktadır. Ancak bu araçların kullanımıyla ilgili zaman zaman bazı problemler söz konusu olmaktadır. Hem muhasebeleştirilmeleri yönünde hem de vergilendirilmeleri yönünde bilgi eksikliği, yeterli denetimin yapılmaması ya da denetim sürecinde yaşanan aksaklıklar bu problemlerin temel sebebi olarak görülebilir. Bu problemlerin giderilmemesi halinde işletmeler ve buna bağlı olarak finansal piyasalar olumsuz etkilenebilir. Bu açıdan hem finansal piyasalarda etkin bir şekilde kullanılan bu finansal araçların muhasebeleştirilmesi, vergilendirilmesi gibi işlemler hem de bunların başarılı bir şekilde denetlenmesi oldukça önem arz etmektedir.
Bu çalışmada türev araçların kullanımı ve muhasebeleştirilmesinde denetim ve denetim kalitesinin etkileri kavramsal olarak ortaya konularak, ortaya çıkan aksaklıkların denetim mekanizması sayesinde kontrol altına alınabilmesi ve ortaya çıkabilecek risklerin önceden azaltılabilmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türev Araçlar, Denetim, Denetim Kalitesi

Kaynakça

• Acar , D., Senal , S., & Usul , H. (2011). Bağımsız Denetim Kalitesi: Denetim Firmaları Üzerine Bir Araştırma. SÜ İ.İ.B.F. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 273-306.
• Ayaydın, G. (2018). Bağımsız Denetimde Türev Araçların Yeri ve Önemi. Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Entitüsü,İşletme Ana Bilim Dalı, Muhasebe ve Denetim Programı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi),İstanbul.
• Balsarı, Ç. (2016). Denetim Kalitesi. Dayanışma Dergisi(124), 8-13.
• Bozdoğan, T. (2014). Bağımsız Denetimde Kalite Kontrol (1.Baskı). Ankara : Detay Yayıncılık.
• Ceylan , A., & Korkmaz, T. (2004). Sermaye Piyasası ve Menkul Değer Analizi. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
• Dalak, G. (2000). Denetim ve Kalite Denetimi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 65-79.
• Dede, H. (1995). Sermaye Piyasası Mevzuatına Göre İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında İşlem Gören Sürekli Denetime Tabi Şirketlerin Ara Mali Tabloların Düzenlenmesine İlişkin Esaslar ve Bağımsız Dış Denetimi. Marmara Üniversitesi İşletme Ana Bilim Dalı, Muhasebe-Finansman Bilim Dalı, İstanbul.
• Ersoy, E. (2011). Türkiye'de ve Dünya'da Organize Türev Piyasaların Gelişimi. Muhasebe ve Finansman Dergisi(51), s. 63-80.
• Göğer, T. (2006). Türkiye’de Bağımsız Denetim Uygulamalarında Bağımsız Denetim Kalitesini Belirleyen Etmenler ve Türkiye’deki denetim Firmalarına Yönelik Bir (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İşletme Anabilim Dali.
• Güredin , E. (2014). Denetim ve Güvence Hizmetleri (14.Baskı). İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Güredin, E. (1995). Denetim. İstanbul: Muhasebe Esntitüsü Yayın ( 4.Baskı).
• Karadağ, İ. (2008). Vadeli İşlem Piyasalarında, Türev Üürünlerden Biri: Forward İşlemlerinin Hukuki Yapısı,Vergisel Boyutu ve Muhasebe. Yaklaşım Dergisi(60).
• Karahan, A. (2018, 06 27). Bağımsız Denetçinin Mesleki Süpheciliğinin Denetim Standartları Bağlamında Denetim Kalitesine Etkisi ve Bir Araştırma . İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü .
• Kayahan, C. (2009). Finansal Türevler: Efsaneleri ve Algılanma Hataları. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23-37.
• Küçükkocaoğlu, G. (2019, 15 03). Türev Piyasalar, http://www.baskent.edu.tr/~gurayk/. www.acikarsiv.gazi.edu.tr/File.php?Doc_ID=9876. adresinden alındı
• Önce, S. (1995). Türev Ürünlerin Muhasebe Sorunları ve Bankalar için Muhasebeleştirme Şekilleri . Eskişehir: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.
• Örten , R., & Örten, İ. (2001). Türev Finansal Araçlar ve Muhasebe Uygulamaları. Ankara : Gazi Kitabevi.
• Parlakkaya, R. (2005). Finansal Türev Ürünler ile Mali Risk Yönetimi ve Muhasebe Uygulamaları . Ankara: Nobel Yayın Dağıtım .
• Selvi, Y. (2000). Türev Ürünlerin Muhasebeleştirilmesi. İstanbul : Rem Ofset .
• Şenyiğit , Y., & Zeytinoğlu, E. (2014). Zorunlu Denetçi Rotasyonunun Denetim Kalitesi Üzerindeki Etkileri. İ.Ü.İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Esntitüsü Yönetim Dergisi, 25(77), 79-98.
• Yücel, E. (2015). Türev Üürünlerin Manipülasyon Aracı Olarak Kullanılması ve Bağımsız Denetim Sorunları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Entitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe ve Denetim Porgramı ( Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi),İstanbul .