Küreselleşmenin dünyayı tek bir küresel köye dönüştürmesi doğrudan yabancı yatırım hacminde önemli bir artış ortaya çıkarmıştır. Bu süreçte doğrudan yabancı yatırımlar özellikle gelişmekte olan ekonomiler için giderek artan şekilde ekonomik büyümenin önemli bir kaynağı haline gelmiştir. Öyle ki, doğrudan yabancı yatırımlar gelişmekte olan ülkelerde istihdamı ve üretimi artırmanın yanı sıra bilgi ve teknoloji yayılımı yoluyla üretim yapısında önemli değişikliklere yol açmıştır. Bu nedenle gelişmekte olan ülkeler doğrudan yabancı yatırımları ülkelerine çekmek için büyük çaba sarf etmektedir. Doğrudan yabancı yatırımların gelişmekte olan ekonomiler açısından öneminin artmasına paralel olarak doğrudan yabancı yatırım girişlerini etkileyen faktörler ekonomi literatüründe kapsamlı bir şekilde incelenmeye başlanmıştır. Bu çalışma Türkiye’ye yönelik doğrudan yabancı yatırım girişlerini etkileyen finansal faktörler üzerinde durmaktadır. Bunun için, global krizin başlangıcından pandemiye kadar geçen süreci içine alan 2008Q4-2019Q4 döneminde global faiz oranı ve borsa indeksi ile döviz kurunun doğrudan yabancı yatırım girişleri üzerindeki etkisi ARDL yöntemi ile analiz edilmiştir. Ekonometrik sonuçlar, Tobin’in Q Teorisi çerçevesinde, global borsa indeksindeki yükselişlerin Türkiye’ye yönelik sermaye girişlerini pozitif yönde etkileyen önemli bir değişken olduğunu göstermektedir. Öte yandan kur seviyesindeki değişimler doğrudan yabancı sermaye girişlerini kısa dönemde pozitif uzun dönemde ise negatif yönde etkilemektedir. Genel olarak global faiz oranında gelişmeler ile doğrudan yabancı sermaye girişleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Böylece ampirik bulgular finansal göstergeler içinde global borsa indeksindeki değişimlerin Türkiye’ye yönelik doğrudan yabancı girişlerini etkileyen en önemli faktör olarak öne çıkarmaktadır. Böylece elde edilen sonuçlar Türkiye’ye yönelik doğrudan yabancı sermaye girişlerini teşvik için Tobin’in Q teorisi çerçevesinde tasarlanacak politika seçeneklerinin önemini ortaya koymuştur.
There has been a significant increase in foreign direct investments as the world has become a single global village with globalization. In this process, foreign direct investments has increasingly become an important source of economic growth for developing economies. In fact, foreign direct investments leads to significant changes in the production structure through the diffusion of information and technology, as well as increasing employment and production in developing countries. Therefore, developing countries have made great efforts to attract foreign direct investments to their countries. Parallel to the increasing importance of foreign direct investments for developing economies, the factors affecting foreign direct investment inflows have begun to be studied extensively in the economics literature. This study will focus on the financial factors that affect foreign direct investments inflows to Turkey. Accordingly, the effect of global interest rate, stock market index and exchange rate on foreign direct investments inflows in the 2008Q4-2019Q4 period, which includes the period from the beginning of the global crisis to the pandemic, was analyzed by ARDL method. Econometric results show that increases in the global stock market index within the framework of Tobin's Q Theory are an important variable that affects capital inflows to Turkey. On the other hand, changes in the exchange rate affect foreign direct capital inflows positively in the short term and negatively in the long term. In general, no significant relationship was found between developments in global interest rates and foreign direct capital inflows. Thus, empirical findings highlight the changes in the global stock market index among financial indicators as the most important factor affecting foreign direct inflows to Turkey. This fact has revealed the importance of policy options to be designed within the framework of Tobin's Q theory to encourage foreign direct investment inflows to Turkey.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Ekonomi |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 21 Aralık 2022 |
Gönderilme Tarihi | 6 Ağustos 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 7 Sayı: 14 |