ARİSTOTELES'TE PRATİK BİLİMLERİN DEĞERİ

Yıl 2019, Sayı: 9, 173 - 183, 31.05.2019

Elif Çetinkıran Balcı , Elif Çetinkıran Balcı , Elif Çetinkıran Balcı

Öz

Yeniçağda felsefede parlayan disiplin
epistemoloji olmuş ve bununla birlikte bilgi açısından “değer-olgu”,
“olan-olması gereken” ayrımları da belirginleşmeye başlamıştır. Aguste Comte’un
başını çektiği ve modern dünyaya ait bir girişim olan pozitif bilim anlayışıyla
birlikte, doğa dünyası ile insan dünyası, fiziksel alan ile sosyal alan, özne
ile nesne arasında köklü ayrımlar bulunduğu ve gerçek bilgiye ancak somut
olayların ampirik olarak incelenmesiyle ulaşılabileceği görüşü hakim olmuş, bu
görüş ile birlikte bilim, olguları deneysel olarak incelemek ile sınırlı
tutulmuş, bunun dışında kalan alanlar,-Metafizik, Ahlak, Politika vb.- bilimin
kapsamına dahil edilmemiştir. Buna karşılık Aristoteles, yüzyıllar öncesinden teorik
bilimlerle insanın eylem hayatını konu edinen pratik bilimlerin iki farklı
bilim dalı olduğunu ve her iki alanda da bilgi ortaya konulabileceğini ortaya
koymuştur. Bu çalışmada, Aristoteles felsefesinde, ahlak ve siyaset gibi -pozitivistlerin
değer içerdiği için bilimsel alandan dışladığı- pratik bilimlerin mahiyetini ve
bilim dünyasında ahlak ve siyaset gibi pratik bilimlerin değerinin ne olduğu
ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilim; Pozitivizm; Doğa; Ahlak; Erdem; Değer; Etik.

Kaynakça

• Aristoteles. (1952). Organon topikler. İstanbul: Milli Eğitim Yayınları. Aristoteles. Metafizik. (1996). İstanbul: Sosyal Yayınları. Aristoteles. (2007). Nikomakhos’a Etik. Ankara: BilgeSu Yayınları.Bıçak, A. (2012). Aristoteles’in pratik bilim anlayışı. İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, Sayı: 30, 179- 211. Cengiz, E. (1998). Törebilimde değer ve ölçüt sorunu. DoğuBatı Dergisi, Sayı:4, 29-45.Gulbenkian Komisyonu. (2009). Sosyal bilimleri açın. İstanbul: Metis. Güçlü, A., Uzun, E., Uzun, S. ve Yolsal, Ü.H. (2008). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Bilim ve Sanat.Lee, Richard E. ve Wallerstein I. (2007). İki kültürü aşmak. İstanbul: Metis.