BİLİMİN BİRLİĞİ TEZİ VE SOSYAL BİLİM YASALARI

Yıl 2019, Sayı: 9, 106 - 127, 31.05.2019

M. Cem Kayalıgil

Öz

Bu
çalışmada, iki büyük bilim sınıfı (doğa bilimleri ve sosyal bilimler) arasında
bir ayrım yapılıp yapılamayacağı tartışması, önce, sosyal bilim yasalarının varlığı
çerçevesinde ele alınıyor. Harold Kincaid’in savlaması takip edilerek
natüralist bir görüşün bilimsel yasalar konusuna bakışının ana hatları
çıkarılıyor. Bundan sonra Daniel Steel’in izinden gidilerek tartışmaya bir üst
seviyeden bakılıyor. Bu meta-bakış uyarınca, Bilimin Birliği Tezi ve sosyal
bilim yasalarının statüsü tartışmalarının verimsizliğine dikkat çekiliyor. 

Anahtar Kelimeler

Doğa yasaları, Bilimin Birliği Tezi, Sosyal bilimler, aydınlanma

Kaynakça

• Becker, S. O. ve Woessmann, L. (2018). Social cohesion, religious beliefs, and the effect of protestantism on suicide. Review of economics and statistics, 100(3), 377-391. https://doi.org/10.1162/rest_a_00708.
• Bhaskar, R. (2017). İnsan bilimlerinin felsefi eleştirisi: Natüralizmin olanaklılığı. (V. S. Öğütle, Çev.). Ankara: Nika.
• Carroll, J. W. (2016). Laws of nature. E. N. Zalta (Der.), The Stanford encyclopedia of philosophy (Fall 2016 ed.). Erişim adresi: https://plato.stanford.edu/archives/fall2016/entries/laws-of-nature/.
• Cartwright, N. (1983). How the laws of physics lie. New York: Oxford University Press.
• Cat, J. (2017). The unity of science. E. N. Zalta (Der.), The Stanford encyclopedia of philosophy (Fall 2017 ed.). Erişim adresi: https://plato.stanford.edu/archives/fall2017/entries/scientific-unity.
• Craver, C. F. (2007). Explaining the brain: Mechanisms and the mosaic unity of neuroscience. Oxford: Oxford University Press.
• Fodor, J. A. (1974) Special sciences (Or: The disunity of science as a working hypothesis). Synthese, 28(2), 97-115. https://www.jstor.org/stable/20114958.
• Kincaid, H. (1990). Defending laws in the social sciences. Philosophy of the social sciences, 20(1), 56-83. https://doi.org/10.1177/004839319002000104.
• Lange, M. (2002). Who's afraid of ceteris-paribus laws? Or: How I learned to stop worrying and love them. Erkenntnis, 57(3), 407-423. http://doi.org/10.1023/A:1021546731582.
• Machamer, P., Darden, L. ve Craver, C. (2000). Thinking about mechanisms. Philosophy of science, 67(1), 1-25. https://doi.org/10.1086/392759.
• Mitchell, S. D. (1997). Pragmatic laws. Philosophy of science, 64, S468-S479. https://www.jstor.org/stable/188426.
• Pope, W. ve Danigelis, N. (1981). Sociology’s “one law”. Social forces, 60(2), 495-516. https://www.jstor.org/stable/2578447.
• Reiss, J. (2017). Are there social scientific laws? L. McIntyre ve A. Rosenberg (Der.) The Routledge companion to philosophy of social science içinde (s. 295-309). London: Routledge.
• Rosenberg, A. (2014). Bilim felsefesi: Çağdaş bir giriş. (İ. Yıldız, Çev.). Ankara: Dipnot.
• Ruben, D-H. Singular explanation and the social sciences. Royal institute of philosophy supplements, 27, 95-117. https://doi.org/10.1017/S1358246100005063 .
• Searle, J. (1984). Minds brains and science. Cambridge: Harvard University Press.
• Steel, D. (2010). Naturalism and the enlightenment ideal: Rethinking a central debate in the philosophy of social science. P. D. Magnus ve Jacob Busch (Der.) New waves in philosophy of science içinde (s. 226-249). New York: Palgrave Macmillan.
• Taylor, C. (1971). Interpretation and the sciences of man. The review of metaphysics, 25(1), 3-51.
• Winch, P. (1990). The idea of a social science and its relation to philosophy. London: Routledge.