AUTONOMY AS A RESOURCE FOR THE LEGITIMACY OF LAW IN HABERMAS

Yıl 2020, Sayı: 11, 153 - 184, 10.06.2020

Elif Can Çalıcı

Öz

According to Jürgen Habermas’s thought of law, citizens’ participation in lawmaking and the
democratic quality of that process is more substantial rather than the written texts of law. His
understanding of procedural law, which is compatible with neither natural law nor legal positivism,
accepts the communicative presuppositions and procedural provisions of the formation of
democratic notion and idea as the sole resource for legitimacy. Hereunder, those who are subject
to law can be autonomous only if they can see themselves as the makers of law. In this study,
Habermas’s understanding of autonomy will be analyzed based on his idea of internal connection
between the rule of law and democracy, and his attempt to overcome the tension between legality
and legitimacy will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Jürgen Habermas, Procedural Law

HABERMAS’TA HUKUKUN MEŞRULUĞUNUN KAYNAĞI OLARAK OTONOMİ

Öz

Habermas’ın hukuk anlayışında, yurttaşların yasa yapım süreçlerine katılımına ve yasa metinlerinden
ziyade bu metinlerin ortaya çıktığı sürecin kendisinin demokratik niteliğine önem verilmektedir.
Düşünürün ne doğal hukuk ne de hukuki pozitivizm anlayışlarıyla bağdaşan prosedürel hukuk
anlayışı, demokratik fikir ve irade oluşumunun iletişimsel ön-varsayımlarını ve prosedürel koşullarını
meşruluğun tek kaynağı olarak görmektedir. Buna göre hukuk kişileri, kendilerini muhatap oldukları
yasanın aynı zamanda yasa koyucuları olarak görebildikleri sürece otonom olabilirler. Bu çalışmada
Habermas’ın otonomi anlayışı, onun hukuk devleti ile demokrasi arasında kurduğu içsel bağlantı
temelinde incelenmekte, düşünürün bu bağlantı üzerinden hukukilik ile meşruluk arasındaki gerilimi
aşma çabası tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Jürgen Habermas, Prosedürel Hukuk Anlayışı, Siyasal Katılım, Müzakereci Demokrasi

Kaynakça

• Bilgen, A. C. (2007). Habermas ve Sosyal Hakların Meşruiyeti. Toplum ve Bilim, 110.
• Çiğdem, A. (2015). Bir İmkan Olarak Modernite: Weber ve Habermas. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cohen, J. L. ve Arato, A. (1994). Civil Society and Political Theory. Cambridge: The MIT Press.
• Çörekçioğlu, H. (2017). “Yargı ve Politika: Çağdaş Bir Politik Yargının İmkanının Koşulları”, Yargıya Felsefeyle Bakmak, Ed. K. Gülenç ve Ö. Duva, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Deflem, M. (2014). Habermas’ın İletişimsel Eylem Kuramında Hukuk. (Ü. Yükselbaba, Çev.). İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 72(1), 877-894.
• Dellaloğlu, B. F. (1998). Toplumsal’ın Yeniden Yapılanması: Habermas Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Edgar, A. (2006). Habermas: The Key Concepts. New York: Routledge.
• Eriksen, E. O. ve Weigard, J. (2003). Understanding Habermas. New York: Continuum International Publishing.
• Fraser, A. (2001). A Marx for the Managerial Revolution: Habermas on Law and Democracy. Journal of Law and Society, 28(3), 361-383.
• Giddens, A. (2015). “Jürgen Habermas”, Çağdaş Temel Kuramlar, Ed. Q. Skinner, (A. Demirhan Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gülenç, K. (2010). Post-Marksizm, Radikal Demokrasi ve Eleştirileri. Yeditepe’de Felsefe, 56, 138-188.
• Habermas, J. (1985). Right and Violence: A German Trauma, Cultural Critique, 1, 125-139.
• Habermas, J. (1986). Law and Morality. The Tanner Lectures on Human Values.
• Habermas, J. (1992). Legitimation Crisis. (T. McCarthy Çev.). Cambridge: Polity Press.
• Habermas, J. (1994a). “Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje”, (G. Naliş Çev.). Postmodernizm: Jameson, Lyotard, Habermas, Ed. N. Zeka, İstanbul: Kıyı Yayınları.
• Habermas, J. (1994b). “Struggles for Recognition in the Democratic Constitutional State”, Multiculturalism: Examining the Politics of Recognition, Ed. C. Taylor, Princeton: Princeton University Press.
• Habermas, J. (1995). Paradigms of Law. Cardozo Law Review, 17, 771-784.
• Habermas, J. (1997a). A Berlin Republic: Writings on Germany, Lincoln: University of Nebraska Press.
• Habermas, J. (1997b). İdeoloji Olarak Teknik ve Bilim. (M. Tüzel Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Habermas, J. (1999). Meşruiyet Dayanağı Olarak İnsan Hakları. Birikim Dergisi, 118.
• Habermas, J. (2001). İletişimsel Eylem Kuramı. (M. Tüzel Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Habermas, J. (2003a). Mitle Aydınlanmanın Kördüğümü: Max Horkheimer ve Theodor Adorno. (B. O. Doğan Çev.). Cogito, 36, 91-92.
• Habermas, J. (2003b). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. (T. Bora ve M. Sancar Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Habermas, J. (2008a). “Hukuk Devleti ve Demokrasi Arasındaki İçsel İlişki Üzerine”, (B. Canatan Çev.). Hukuk Devleti: Hukuki Bir İlke, Siyasi Bir İdeal, Ed. A. R. Çoban, B. Canatan, A. Küçük, Ankara: Adres Yayınları.
• Habermas, J. (2008b). Between Facts and Norms. Cambridge: Polity Press.
• Habermas, J. (2014). “Sivil İtaatsizlik: Demokratik Hukuk Devletinin Denektaşı, Almanya’da Otoriter Legalizm Karşıtlığı”, (Y. Coşar Çev.). Kamu Vicdanına Çağrı Sivil İtaatsizlik, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Holmes, S. (1997). “Precommitment and the Paradox of Democracy”, Constitutionalism and Democracy. Ed. J. Elster ve R. Slagstag, Cambridge: Cambridge University Press.
• Köker, L. (2007). Modern Hukuk Devletinin Eleştirisi Bağlamında Neumann ve Habermas. Toplum ve Bilim, 110.
• Kubilay, Ç. (2011). “’Tamamlanmamış Bir Proje’nin Peşinde Bir Düşünür: Modernlik Postmodernlik Tartışmaları Bağlamında Jürgen Habermas’ın Türkiye’de Alımlanması”, Zamanın Tozu: Frankfurt Okulu’nun Türkiye’deki İzleri. Ed. B. Kejanlıoğlu, Ankara: De Ki Yayınları.
• McCormick, J. P. (2015). Weber, Habermas ve Avrupa Devletinin Dönüşümü. (F. B. Aydar Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Outhwaite, W. (2009). Habermas: A Critical Introduction. Cambridge: Polity Press.
• Özbek, M. (2004) “Giriş: Kamusal Alanın Sınırları”, Kamusal Alan, Ed. M. Özbek, İstanbul: Hil Yayın.
• Özdikmenli, İ. (2011). Habermas’ın Modernite Savunusu: Eleştirel Bir Okuma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 239-258.
• Rehg, W. (2008). “Translator’s Introduction”, Between Facts and Norms, Cambridge: Polity Press.
• Satıcı, M. (2017). “Adalet, Yasallık ve Demokrasi Uğraklarında Yargı Meselesi”, Yargıya Felsefeyle Bakmak, Ed. K. Gülenç ve Ö. Duva, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sezer, D. (2007). Yurttaş-Filozof Olarak Habermas: Kantçı Projenin Eleştirel Gücü. . Toplum ve Bilim, 110.
• Thomassen, L. (2008). Deconstructing Habermas. New York: Routledge.
• Timur, T. (2008). Habermas’ı Okumak. İstanbul: Yordam Kitap.
• Vergin, N. (2017). Siyasetin Sosyolojisi. İstanbul: Doğan Kitap.
• Yükselbaba, Ü. (2010). Kant’ın Ahlak Felsefesinden Habermas’ın Söylem Etiğine Geçiş. Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, 22. Kitap, 142-166.
• Yükselbaba, Ü. (2012).Habermas ve Kamusal Alan: Burjuva Kamusallık İlkesinden İletişimsel Kamusallığa Geçiş. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.