Yoksulluğun Geneolojisini Düşünmek: Antropolojik-Politik Bir Tarih Okuması

Yıl 2021, Sayı: 14, 76 - 112, 27.12.2021

İbrahim Uğur Esgün

Öz

ÖZ
Bu çalışma, yoksulluğun nedenlerini ve ortadan kaldırılma imkânlarını antropolojik ve politik bağlamda soruşturmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın başlangıç hipotezi, yoksulluğun ontik-ontolojik ve nesnel yoksunluklardan kopmuş bir “psikolojik gerçeklik” içinde solipsist-elitist politik tercihlerle belirmiş sosyo-ekonomik bir statü olması yanında, “vazgeçilmez-stratejik hedef” sayılarak yaratılan/korunan bir politik-olgu olduğudur. Yoksulluğun kaynağındaki yoksunlukların tarihi, insan-öncesi olumsallıklar tarihidir. Bu olumsallıklar somut nesne ve olaylara içkin olduğu için kaçınılmazdır; hepsi tüm somut nesne ve olaylar bakımından kimyasal-fiziksel ve jeolojik nedenselliklerle, canlı varlıklar bakımından ise ayrıca biyolojik-zoolojik nedenselliklerle belirir. Bu nedenselliklere/olumsallıklara direnildikçe başlayan insan-türleşmesini ve hayvanlı-doğa tarihinin çatallanmasını temsil eden antropolojik tarih, aynı zamanda insanın bunlara yeterince direnememesinin tarihidir. Bu yüzden insanlık tarihi, zoolojik-antropolojik veya antropolojik-politik bir tarih olarak sürmektedir. İnsan-öncesi ontik-ontolojik gerçeklikler katmanına eklenen “psikolojik gerçeklik”, insanların nesnel-gerçek yoksunluklardan tamamen kopmuş öznel-tahayyüli yoksunluk algılarına işaret eder. Böyle bir öznel-algılama olumsallığı, diğer insanlara karşı dominant olmuş insan-bireylerin eşitsizliklere-hiyerarşiye, asalaklığa-sömürüye dayalı sosyo-ekonomik sistemleri yaratan politikayı ve insanlık tarihinin gidişatını da belirleyebilmelerine doğru açılmıştır. Dolayısıyla bu metinde zoolojik-antropolojik köklere uzanan bir bakışla, yoksulluğu yaratan “politika”nın geneolojik analizi yapılmaya çalışılmıştır. Artalanında “yoksulluğu yok etmeyi düşünmek” duran bu çalışmanın çıkarımları, felsefeden ideolojik-politik önermelere kaçınılmaz olarak bağlanan bir sonuç ile kapanmıştır.
ABSTRACT
This study aims at investigating the causes and the possibilities of eradication of poverty within an anthropological and political context. The first hypothesis of the study is that poverty is a socio-economic status that arises with solipsist-elitist political preferences in a "psychological reality" disconnected from ontic-ontological and objective deprivations, as well as a political-phenomenon created/protected by treating it as an "indispensable-strategic goal". The history of deprivations within the root of poverty is the history of pre-human contingencies. These contingencies are inevitable since they are immanent to concrete objects and events; all of them appear within the chemical-physical and geological causalities for all concrete objects and events, in addition, within the biological-zoological causalities for living beings. Anthropological history which represents the human-speciation and the bifurcation of animal nature which started by the resist to these causalities/contingencies, is also a history where (hu)man cannot sufficiently resist them. That is why the history of humanity being has continued as a zoological-anthropological or anthropological-political history. “Psychological reality" that is added to the layer of pre-human ontic-ontological realities refers to people's perceptions of subjective-imaginary deprivation which is completely disconnected from objective-real deprivations. The contingency of such a subjective-percepting has opened up the ability of human-individuals who have dominated other people to determine the policy that creates socio-economic systems based on inequalities-hierarchy, parasitism-exploitation, and the direction of humanity history. Therefore, in this text, a geneological analysis of the "policy", that creates poverty was tried to be carried out with a view to the zoological-anthropological roots. The inferences in this study, which there is at its background "thinking about ending poverty", was closed with a result that inevitably was linked from philosophy to ideological-political propositions.

Anahtar Kelimeler

ontik/olumsal(lık), psikolojik gerçeklik, zoolojik-antropolojik nedensellik, statüko, solipsizm-elitizm, simbiyosis, geç-kapitalizm/postmodernizm., ontic/contingency, psychological reality, zoological-anthropological causality, status quo, solipsism-elitism, symbiosis, late-capitalism/postmodernism.

Kaynakça

• Adorno, T. W. ve Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi Fragmanlar. (N. Ünler ve E. Öztarhan Karadoğan, Çev.). İstanbul: Kabalcı.
• Althusser, L. (2002). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. ( Y. Alp ve M. Özışık, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Bauman, Z. (2014 ), Azınlığın Zenginliği Hepimizin Çıkarına mıdır? (H. Keser, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Berman, M. (1994 ). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor. (Ü. Altuğ ve B. Peker, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Clausewitz, C. V. (1975). Savaş Üzerine. (Ş. Yalçın, Çev.). İstanbul: May.
• Dawkins, R. (2007). Gen Bencildir. (A. Ü. Müftüoğlu, Çev.). Ankara: TÜBİTAK.
• Foucault, Michel (2002), Toplumu Savunmak Gerekir. (Ş. Aktaş, Çev.). İstanbul: YKY.
• Gramsci, A. (1986). Hapishane Defterleri: Seçmeler. (K. Somer, Çev.). İstanbul: Onur.
• Hobbes, T. (1993). Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti. (S. Lim, Çev.). İstanbul: YKY.
• Hobbes, T. (2007). DE CIVE-Yurttaşlık Felsefesinin Temelleri. (D. Zarakolu, Çev.). İstanbul: Belge.
• Jameson, F. (2011). Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. (N. Plümer ve A. Gölcü, Çev.). Ankara: Nirengi Kitap. Ksenophanes (2019). Fragmanlar. (Y. G. Sev, Çev.). İstanbul: Pinhan.
• Marx, K. (2009), Hegel’in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi. (K. Somer, Çev.). Ankara: Sol.
• Marx, K. ve Engels, F. (2010), Komünist Manifesto ve Hakkında Yazılar. (N. Satlıgan, T. Ağaoğlu, O. Göçmen, Ş. Alpagut, Çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
• Michels, R. (2021). Siyasi Partiler: Modern Demokrasideki Oligarşik Eğilimlerin Sosyolojik İncelenmesi. (İ. Sipahi, , Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Mills, C. W. (1974). İktidar Seçkinleri. (Ü. Oskay, Çev.). Ankara: Bilgi.
• Öner, Y. (2000). Canlıların Diyalektiği ve Yeni Evrim Teorisi. İstanbul: Belge.
• Pareto, V. (2013). Seçkinlerin Yükselişi ve Düşüşü. (M. Z. Doğan, Çev.). Ankara: Doğu Batı.
• Pareto, V. (2016). Demokrasinin Dönüşümü. (K. Z. Tezer, Çev.). İstanbul: Pinhan.
• Parmenides (2019). Fragmanlar. (Y. G. Sev, Çev.). İstanbul: Pinhan.
• Plumwood, V. (2004). Feminizm ve Doğaya Hükmetmek. (B. Ertür, Çev.). İstanbul: Metis.
• Portelli, H. (1982). Gramsci ve Tarihsel Blok. (K. Somer, Çev.). Ankara: Savaş.
• Smith, A. (2018). Ahlaki Duygular Kuramı. (D. Kızılay, Çev.). İstanbul: Pinhan.
• Spinoza, B. (2011). Etika. (H. Z. Ülken, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Weber, M. (2014). Toplumsal ve Ekonomik Örgütlenme Kuramı. (Ö. Ozankaya, Çev.). İstanbul: Cem.