SELMA RIZA FERACELI (1872-1931) VE TÜRK KADINININ İLK GAZETECİLİK DENEYİMLERİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 100 - 108, 09.10.2017

Rumeysa Betül Doğan Mustafa Yahya Metintaş

Öz

Selma Rıza Feraceli, Jön Türklerin lideri Ahmet Rıza Bey'in kızı olup, ilk Türk kadın gazeteci ve ilk Türk kadın romancılardan birisi olarak kabul edilir. Selma Rıza Feraceli, yaşamının 10 yılını Paris'te sürdürmüş, bu dönemde İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olmuştur, cemiyetin tek kadın üyesidir. İlk Türk kadın gazeteci unvanını Paris de bulunduğu yıllarda almıştır. O dönemde Fransızca yayınlanmış olan Meşveret Gazetesi'nde ve Türkçe olarak yayımlanan Şurayı-ı Ümmet Gazetesi'nde çalışmıştır. Selma Rıza 2. Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul'a dönmüş bu yıllarda gazetecilik yapmamış, ancak sosyal hayatta rol almaya devam etmiştir. Meşrutiyet'in ilanından sonra yeniden teşkilatlandırılan Hilal-i Ahmer Cemiyeti (Kızılay)' inde beş yıl süre ile genel sekreterlik yapmıştır. Selma Rıza, 1892 yılında Uhuvvet adlı romanı ile Türk Romanının ilk kadın temsilcilerinden birisi de olmuştur. Oldukça verimli bir yaşamın ardından Selma Rıza 1931 yılında vefat etti.

Anahtar Kelimeler

Selma Rıza Feraceli, Gazetecilik, Genç Türkler.

SELMA RIZA FERACELİ (1872-1931) AND THE FİRST EXPERİNECE OF THE TURKİSH WOMAN AS JOURNALİSM

Öz

Selma Rıza Feraceli, who was the member of the Party of Union and Progress, was one of the first Turkish woman journalists and the novelists. She was the daughter of Ahmet Riza Bey who was the leader of the Young Turks. She had lived in Paris for ten years. She was the member of the Party of Union and Progress during her stay in Paris. She had written for the newspaper of Meşveret published in French and Şura-yı Ümmet published in Turkish. She was accepted as the first Turkish woman journalist. Selma Rıza turned back to İstanbul after the declaration of the second constitution. Altough she had not been busy with the journalism, she went on taking some roles in the social life. She had also written her first novel Uhuvvet in 1892. She died in 1932 after a very productive life.

Anahtar Kelimeler

Selma Rıza Feraceli, Journalism, Young Turks.

Kaynakça

• Ahmet Mithat Efendi, Hanımlara Mahsus Gazete, no:1.
• Arife, ''Mukaddime'', Şükufezar, No: 1, 1886.
• Aytaç, Bedrettin, The Question of Women in the Works of Selma Riza and May Ziadeh , Orient am Scheideweg, Verlag Dr. Kovac, (Edt.by. Martin Tamcke), Hamburg 2003.
• Kanter, Beyhan, ''Osmanlı Basın Hayatında Kadın Yazarlar'', Tercüman-ı Ahval ‘in 150. yılında İstanbul’da Fikir Gazeteciliği Sempozyumu, 21-22 Ekim 2010.
• Eser, Köker, ‘’Feminizm Muzır Cereyan mı?’’ Türk Kadını, Nezihe Muhittin’’, Tarih ve Toplum, Ağustos 1987, no.44.
• Yanardağ, Mehmet Fetih, ''Tanzimat Dönemi Fikir Gazeteciliğinin Önemli İsmi Tasvir-i Efkar ve Toplumsal Değişime Katkısı'', Tercüman-ı Ahval ‘in 150. yılında İstanbul'da Fikir Gazeteciliği Sempozyumu, 21-22 Ekim 2010.
• Koloğlu, Orhan, 21. Yüzyılda Basın Tarihi, Pozitif Yayınları, İstanbul, 2006.
• Akşin, S. Balcı, S. Ünlü, B., 100. Yılda Jön Türk devrimi, Kültür Yayınları, Ekim, 2010.
• Çakır, Serpil, Osmanlı Kadın Hareketi, Metis Yayınları, İstanbul 1994.
• Mardin, Şerif, Jön Türklerin Siyasi Fikirleri(1895-1908), İletişim Yayınları, İstanbul, 2007.