INFLUENCE OF LEADERS IN POLITICAL PARTIES’ INSTITUTIONALISATION PROCESS: ANAP AND AKP SAMPLE

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 7, 83 - 90, 17.03.2020

Melike Metintaş

Öz

In order to determine the democratic and institutional characteristics of the political parties,
the role and influence of the leaders have considered as an essential factor. Leaders can affect the
political parties’ policies, institutional and democratic structures intensively with their charismatic and
robust leadership features. Individually rise of the leader within the political party may negatively
affect the political party’s process of democratization and institutionalization. In Turkey, parties
mostly tend to show deinstitutionalize characteristics and features. Therefore, leaders can quickly rise
within the parties as an individual power and control mechanism. Moreover, the charismatic and
robust characteristics of the leaders, and victory in the elections are increasing the influence and
dominance of the leaders in the party politics. In this case, leaders tend to control the party’s dynamics
in several ways. For instance, determine the candidate deputies, influence, or decide the main congress
decisions and abolish the intra-party oppositions are the main issues that party leaders tend to make.
However, the increasing dominance and influence of the leaders in the party, not only damage the
democratic structure of the political party but also damage the democratization process of Turkey. In
this context, it is crucial to examine the democratization and institutionalization of political parties
under a strong leader. In Turkey, the Motherland Party (ANAP) and the Justice and Development
Party (AKP) are the two leading political parties that have experienced the influential leader figure.
For both parties, the survival and institutionalization of the party continued problematically without
their influential leader figure. In this study, the effects of leaders on the institutionalization and
democratization of political parties will be discussed through the examples of AKP and ANAP.

Anahtar Kelimeler

ANAP, AKP, Institutionalisation, Political Parties, Leadership

LIDERLERIN SIYASI PARTILERIN KURUMSALLAŞMA SÜRECINE ETKISI: ANAP VE AKP ÖRNEĞI

Öz

Siyasi Partilerin demokratik ve kurumsal karakterlerinin belirlenmesinde siyasi liderlerin rolü
ve etkisi önemli bir faktör olarak değerlendirilmektedir. Liderler, siyasi partilerin politikalarını,
kurumsal ve demokratik gelişmelerini güçlü ve karizmatik liderlik özellikleri ile önemli derecede
etkileyebilirler. Fakat liderin parti içerisinde yükselişi partinin demokratikleşme ve kurumsallaşma
sürecini negatif yönde etkileyebilmektedir. Türkiye’de siyasi partiler ağırlıklı olarak
kurumsallaşmadan vazgeçen özellikler gösterme eğilimindedirler. Bu nedenle, liderler parti içeresinde
bireysel bir güç olarak kolaylıkla yükselebilmektedirler. Liderlerin karizmatik özelliklerinin artması ve
seçimlerde edinilen başarılar liderin parti içerisindeki etkisini daha da arttırmaktadır. Parti içerisindeki
güçlü liderler parti dinamiklerini farklı yollarla yönetme eğilimindedirler. Örneğin, milletvekili
adaylarını belirleme, kongredeki kararları etkileme veya parti içi muhalif kişileri partiden uzaklaştırma
gibi kararlarda bu tip liderlerin önemli etkisi görülmektedir. Ancak, liderin parti içindeki etkisinin
artması, siyasi partilerin ve genel olarak Türkiye’deki demokratikleşme sürecini olumsuz yönde
etkilemektedir. Bu bağlamda, güçlü bir lider altında siyasi partilerin demokratikleşme ve
kurumsallaşmasını incelemek önem taşımaktadır. Türkiye’de Anavatan Partisi (ANAP) ve Adalet ve
Kalkınma Partisi (AKP) güçlü lider figürünü deneyimlemiş iki siyasi partidir. Her iki parti için de
partinin varlığının devam etmesi ve kurumsallaşması güçlü bir lider figürü olmadan problemli bir
şekilde devam etmiştir. Bu çalışmada, liderlerin siyasi partilerin kurumsallaşması ve
demokratikleşmesi üzerindeki etkileri AKP ve ANAP örnekleri üzerinden tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

ANAP, AKP, Kurumsallaşma, Siyasi Partiler, Liderlik

Kaynakça

• Arpacı, Işıl. "Küresel Dönüşümler Ekseninde Siyasi Partiler Ve Liderlik." Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, No:1, (January 2018): 133-147.
• Heper Metin and Sayarı Sabri. Political Leaders and Democracy in Turkey. Lexington Books,2002.
• Kalaycıoğlu, Ersin “The Motherland Party: The Challenge of Institutionalization in a Charismatic Leader Party,” in Political Parties in Turkey, ed. Barry Rubin and Metin Heper, 41-61. London, Portland OR: Frank Cass, 2002.
• Kalaycıoğlu, Ersin. "Turkish Party System: Leaders, Vote and Institutionalization." Southeast European and Black Sea Studies, 13:4, (December, 2013): 483-502.
• Özbudun, Ergun. Contemporary Turkish Politics: Challenges to Democratic Consolidation. Lynne Rienner Publishers, 2000.
• Pelin Ayan Musil, “Emergence of a Dominant Party System after Multipartyism: Theoretical Implications from The Case of The AKP In Turkey.” Southeast European Society and Politics, 20(1) (October,2014): 37-41.
• Turan, İlter. "Türk Siyasi Partilerinde Lider Oligarşisi: Evrimi, Kurumsallaşmasi ve Sonuçlari." İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:45, (October,2011): 1-21.
• Ümit Cizre (ed.) Secular and Islamic Politics in Turkey: The Making of the Justice and Development Party. London and New York: Routledge, 2008.
• Yeşilada Birol. “The Virtue Party” in Political Parties in Turkey, ed. Barry Rubin and Metin Heper, 62-81. London, Portland OR: Frank Cass, 2002.