KICKBOKS SPORCULARININ LİDERLİK YÖNELİMİ

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 12 - 29, 27.03.2023

İsmail Ozan Ünlü

Öz

Bu araştırma, kick boks sporcuların kişilik özellikleri ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacı ile yapılmıştır. Araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya, 2021-2022 yıllarında Kick Boks, branşında Türkiye şampiyonası düzeyinde mücadele eden, 145 kadın, 363 erkek olmak üzere toplam 508 sporcu katılmıştır. Katılımcılara araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu yanında, Friedman ve Rosenman (1974) tarafından geliştirilen, Aktaş (2001) Türkçeye uyarlanan A tipi ve B Tipi Kişilik Tipolojileri Envanteri ve Dursun, Günay ve Yenel (2019) tarafından geliştirilen liderlik yönelimi ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, yüzde, frekans, t testi, ANOVA testi kullanılmıştır. ANOVA Analizinde belirlenen farklılığın hangi gruplardan kaynaklandığının tespitinde tukey Testi, kişilik özellikleri ile cinsiyet rolleri arasındaki ilişkinin belirlenmesinde Korelasyon analizi kullanılmıştır.

Sonuç olarak, kick boks sporcularının spora başlamasında beden eğitimi öğretmenin ve babanın etkili olduğu, rol model olan kişinin güçlü, lider ve anlayışlı kişilik özelliğinin yüksek değerlerde olduğu belirlenmiştir. Kick Boks sporcular A tipi kişilik özellikleri göstermektedir. Sporcuların cinsiyet Değişkenine göre liderlik alt boyutlarının tümünde istatistiksel olarak anlamlı farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır (p<0.05). Milli sporcuların liderlik puan ortalamalarının milli sporcu olmayan katılımcılara göre yüksek olduğu görülmüştür. Yaş değişkenine göre 17 ve altı yaş katılımcıların kişilik puan ortalamaları diğer yaş guruplarına oranla düşük olduğu görülmüştür. Tecrübesi ve yaşı büyük olan bireylerin ortalamalarının yüksek olduğuna rastlanmıştır. Kick boks sporcularında liderlik ve kişilik özellikleri birbirleriyle pozitif ve anlamlı yönde ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

TÜRKÇE, KICKBOKS, LİDERLİK

Kaynakça

• Ağlar S. (2019). Yüksek İrtı̇fada Muay Thaı̇ Yapan Sporcuların Oksı̇datı̇f Stres ve Enzı̇m Düzeylerı̇nin İncelenmesı̇. Yüksek Lisans Tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi.
• Akyıldız, H., (2006). Türkiye’de İstihdamın Analitik Dinamiği, Asil Yayıncılık, Birinci Baskı, Ankara.
• AlFuqaha, I. N., ve Tobasi, A. (2015). Creative Thinking of University Teachers in the Age of Intellectual Capital: Is It Affected by Personality Types and Traits? Journal on Educational Psychology, 9(2), 8-18.
• Alibaz, A., Gündüz, N., Şentuna, M. (2006). Türkiyede üst düzey taekwondo, karate ve kick-boks sporcularının bu spor branşına yönelmelerine teşvik eden unsurlar, yapma nedenleri ve geleceğe yönelik beklentileri, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4:3: 91-102.
• Alogan, Y. (2002). Psikolojiye Giriş. Çeviri) Arkadaş yayınları, Ankara.
• Alpman, C. (1972). Eğitim Bütünlüğü İçinde Beden Eğitimi ve Çağlar Boyunca Gelişimi. Millî Eğitim Basımevi: İstanbul.
• Amatör Kick Boks Müsabaka Talimatı (AMT), (2004). Ankara.
• Atkinson, RL, Atkinson, RC, Smith, EE, Bem, DJ, & Nolen-Hoeksema, S. (2008). Hilgard'ın psikolojiye girişi. Harcourt Brace Koleji Yayıncıları
• Başer, E. (1996). Futbolda Psikoloji ve Başarı, 2. Baskı, Bağırgan Yayınevi, Ankara, s.9.
• Bayraktar, B., Sunay, H. (2007). Türkiye’de Elit Bayan Ve Erkek Voleybolcuların Spora Başlamasına Etki Eden Unsurlar ve Spordan Beklentileri, Spormetre Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 2: 63-72.
• Briley, DA ve Tucker-Drob, EM (2014). Kişilik gelişiminde genetik ve çevresel süreklilik: Bir meta-analiz. Psikolojik Bülten, 140 (5).
• Bryman A. (1993). Charisma and Leadership in Organizations, Eigth Edition, Sage Publications, London, p.56-58 Bucci, J., Bloom, G. A., Loughead, T. M., & Caron, J. G. (2012). Ice hockey coaches’ perceptions of athlete leadership. Journal of Applied Sport Psychology, 24, 243–259.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik/ Psikoloji Biliminin İnsan Doğasına Dair Söyledikleri. Çev.: Erguvansarıoğlu, İ. D., İstanbul: Kaknüs Yayınları
• Cansoy, R. (2015). Türkiye’de ortaöğretim okullarındaki öğrencilerin gençlik liderlik özelliklerinin incelenmesi. (Doktora Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Conray, D.E., Kaye, M.P. ve Coatsworth, J.D. (2006). Coaching Climates and the Destructive Effects of Mastery-Avoidance Achievement Goals on Situational Motivation, Journal of Sport and Exercise Psychology, 28, 69-92.
• Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1988). Personality in adulthood: A six-year longitudinal study of self-reports and spouse ratings on the NEO Personality Inventory. Journal of Personality and Social Psychology, 54(5), 853-863.
• Cüceloğlu, D. (2002). İnsan ve Davranışı, 10. Baskı, Remzi Kitapevi: İstanbul.