Letters Written by Crimean Tatar Poet Eşref Şemizade to Ayder Emirov

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 121 - 139, 27.12.2024

Güldane Kevser Karamanlıoğlu

Öz

Eşref Şemizade, an important poet of Crimean Tatar literature during the Soviet Union and exile periods, was born on June 21, 1908, in the city of Kezlev. After completing his primary education, he went to Akmescit and studied at Sovpartškola. The poet's first poems titled “Çölde Yaz Akşamı,” “Kış Kele,” and “Saba” began to be published in 1923. In 1932, Şemizade graduated from the Literary Screenplay Faculty of the Cinema Institute in Moscow. During these years, he wrote a poetic work titled “Dneprelstan.” During the exile period, he wrote lyrical and philosophical works titled “Alime” and “Közyaş Divar.” Şemizade expressed the exile, genocide, and struggles faced by the Crimean Tatar people in an artistic style by focusing on personal and societal themes in his poems. The poet’s works have an important place in Crimean Tatar literature as they reflect his people's struggle for existence and desire for cultural independence. This article provides information about the life and works of Eşref Şemizade and Ayder Reşatoviç Emirov, and the letters Şemizade wrote to Ayder Emirov during his time in the hospital in Moscow have been translated into Turkish. These letters were published in the 5th issue of Yıldız Journal in 1998. These letters, which discuss how Şemizade approached the historical processes and cultural heritage experienced by the Crimean Tatar people in his works, are significant in reflecting the poet's literary thoughts.

Anahtar Kelimeler

Eşref Şemizade, Ayder Emirov, Crimean Tatar literature.

Kırım Tatar Şairi Eşref Şemizade'nin Ayder Emirov'a Yazdığı Mektuplar

Öz

Kırım Tatar edebiyatının Sovyetler Birliği ve sürgün dönemlerinde önemli bir şairi olan Eşref Şemizade’nin, halkının tarihsel süreçlerini ve kültürel mirasını eserlerinde nasıl yansıttığını ele almaktadır. Şemizade, şiirlerinde kişisel ve toplumsal temalara odaklanarak Kırım Tatar halkının yaşadığı sürgün, soykırım ve zorlukları sanatsal bir üslupla ifade etmiştir. Şairin eserleri, halkının varoluş mücadelesini ve kültürel bağımsızlık arzusunu yansıtması bakımından önemli bir yer tutar.
Bu yazıda, Eşref Şemizade'nin Ayder Emirov’a yazdığı mektuplar Türkiye Türkçesine aktarılmış ve hem Eşref Şemizade hem de Ayder Emirov hakkında bilgiler sunulmuştur. Ayrıca, Şemizade'nin Moskova'da hastanede geçirdiği hastalık döneminde Emirov’a yazdığı mektuplar incelenmiştir. Bu mektuplar, Kırım Tatar halkının unutulma riskiyle karşı karşıya kaldığı bir dönemde, şairin eserleri koruma yönündeki çabalarını ve bu süreçteki edebi düşüncelerini yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eşref Şemizade, Ayder Emirov, Kırım Tatar Edebiyatı

Kaynakça

• Fazıl, R., Nagayev, S. (2001). Kırımtatar edebiyatinin tarihi kiska bir nazar. simferopol: Kırım Devlet Okuv-Pedagogika Neşriyatı, s. 321-328.
• Kurtnezır, Z. (2014). Kırım tatar edipleri. Simferopol: Kırımdevokuvpednesir Nesriyati, 2014, s. 125.
• Şemizade, E. (1993). Közyaş divar (poema-destan). Akmescit: Tavriya Neşriyatı.
• Şemizade, E. (1998). Yüregime. Yıldız Dergisi, 5, s. 55-57.
• Şemizade, E. (1998). Eşref şemizade’nin ayder emirov’a yazdiği mektuplar. Yıldız Dergisi, 5, s. 60-74.
• Maşkaraoğlu, S. (2023). Kırım tatar türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• Maşkaraoğlu, S. (2024). Kırım tatar şairi Eşref Şemizade. Milli Mecmua, 37, s. 123-133.
• Keskin, K. (2015). Kırım tatar türklerinin kültürel hayati (XX. yüzyıl ve sonrası) (Tez numarası: 417677, [Doktora tezi. İstanbul Üniversitesi ]. Ulusal Tez Merkezi.
• URL 1: https://www.qha.com.tr/guncel/kirim-tatarlarinin-milli-sairi-esref-semizade-116-yasinda-490438 (18.10.2024)
• URL 2: https://rus4all.ru/authors/emirov_ayder/(18.10.2024)
• URL 3: https://kiriminsesigazetesi.com/kozyas-divar-destani-esref-semizade/#google_vignette (18.09.2024)