Türk Hukuk Düzeninin Milletlerarası Hukuka Açıklığı

Yıl 2009, Sayı: 12, 5 - 65, 01.05.2009

Hacı Can

Öz

Devletlerin hukuk düzenleri, küreselleşen dünyada millî egemenlik anlayışının da hızlı bir değişime uğramasının sonucu olarak gittikçe artan bir şekilde milletlerarası hukuk düzeninin kurallarına açılmaktadır. Aynı gelişmenin Türk hukuk düzeni bakımından da yaşandığı görülmektedir. Gerçekten de iç hukuk kurallarını milletlerarası hukuk kurallarıyla daha uyumlu hale getirmek için geçmişte birçok yasal değişiklik yapılmıştır ve halen de yapılmaya devam etmektedir.

Kaynakça

• Akıllıoğlu, Tekin (1989), “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İç Hukukumuz”, AÜSBFD, C. 44, s. 153-173.
• Akıllıoğlu, Tekin (1989), “Avrupa İnsan Hakları Kurallarının İç Hukuktaki Yeri ve Değeri”, İnsan Hakları Merkezi Dergisi, AÜSBF İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Cilt I, Sayı 2-3, s. 41 vd.
• Akıllıoğlu, Tekin (1992), Milletlerarası İnsan Hakları Kurallarının İç Hukukta Yeri ve Değeri, Tarık Z. Tuna’ya Armağan, İstanbul Barosu Yayını, İstanbul, s. 51 vd.
• Akipek, İlhan Ömer (1965), Devletler Hukuku: Birinci Kitap: Başlangıç, İkinci bası, Başnur Matbaası, Ankara.
• Akkutay, Ali İbrahim (2007), Uluslararası Antlaşmaların İç Hukuka Etkisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Aktaş (Acabey), Münevver (1996), Milletlerarası Hukuk ile Millî Hukuk Arasındaki İlişkiler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Alifendioğlu, Yılmaz (1996), Anayasa Yargısı ve Türk Anayasa Mahkemesi, Yetkin Yayınları, Ankara.
• Anzilotti, Dionosio (1946), Devletler Hukuku, çeviren: Sahir Erman, İÜHF Yayın No: 303, İstanbul.
• Arıkoğlu, Enver (2004), “İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarının Türk Hu- kukunda Uygulanması”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni (Prof. Dr. Sevin Toluner’e Armağan), Yıl: 24, Sayı 1-2, s. 71-127.
• Arsava, Füsun (1985), Avrupa Topluluğu Hukuku ve Bu Hukukun Millî Alanda Uygulanmasından Doğan Sorunlar, AÜSBF Yayınları, Ankara.
• Arsava, Füsun (1998), Avrupa Topluluğu Hukuku ve Bu Hukukun Millî Alanda Uygulanmasından Doğan Sorunlar, AÜ ATAUM Yayınları, Ankara.
• Arslan, Zühtü (2005), “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk Anayasa Yargısı: Uyum Sorunu ve Öneriler”, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt 22, s. 363-372 ( Erişim adresi: http://www.anayasa.gov.tr/eskisite/anayargi/arslan.pdf, 23.09.2009).
• Aybay, Rona (1993), Türk Hukukuna Göre Milletlerarası Antlaşmalarla Kanunlar Arasındaki Altlık Üstlük İlişkisi”, II. Millî İdare Hukuku Kongresi: İdari Yargının Dünyada Bugünkü Yeri, Ankara.
• Balta, Tahsin Bekir (1970), “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türkiye”, AÜHF Yayınları Ankara.
• Başlar, Kemal (2004), “Uluslararası Antlaşmaların Onaylanması, Üstünlüğü ve Ana- yasal Denetimi Üzerine”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hu- kuk Bülteni (Prof. Dr. Sevin Toluner’e Armağan), Yıl: 24, Sayı 1-2, 280- 363.
• Batum, Süheyl (1990), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk Anayasal Sistemi- ne Etkileri, (Basılmamış Doçentlik Tezi), İstanbul.
• Bilge, A. Suat (1989), “İnsan Hakları Sözleşmesinin Türk Hukukundaki Yeri”, An- kara Barosu Dergisi, Cilt: 6, s. 987-990.
• Pertev, Bilgen (1999), İdare Hukuku Dersleri: İdare Hukukuna Giriş, Filiz Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1999.
• Can, Hacı/Özen, Çınar (2005): Türkiye Avrupa Topluluğu Ortaklık Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Cansel, Erol, “Anayasal Normlar Hiyerarşisi”, VIII. Avrupa Anayasa Mahkemeleri Konferansı: Türk Anayasa Mahkemesi Raporu, 7-10 Mayıs 1990, 2 Cilt, Türk Anayasa Mahkemesi Yayınları no. 17.
• Crozat, Charles (1950), Devletler Hukuku Umumi Hukuku: Umumi Prensipler ve Tarihçe, Cilt I, Çeviren: Edip Çelik, İÜHF Yayın No: 102, İstanbul.
• Çağlar, Bakır (1998), “Anayasa Yargısı’nın Güncelliği ‘Yargıçlar Zamanı’”, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt 15, s. 51-69.
• Çavuşoğlu, Naz (1994), İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Avrupa Topluluk Hu- kukunda Temel Hak ve Hürriyetler, Ankara.
• Çelik, Edip (1988), “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Türk Hukukundaki Yeri ve Uygulaması,” İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Yıl 9, Sayı 1-3, s. 47-56.
• Çırakman, Erol ve Diğerleri (1998), Uluslararası Hukukun İdari Yargıç Tarafından Uygulanışı”, Yüksek İdare Mahkemeleri Uluslararası Derneğinin 20 -22 Ni- san 1998 tarihleri Arasında Lizbon’da Yapılan 6. Kongresinde Danıştay Başkanı Erol Çırakman, Danıştay Beşinci Daire Başkanı Nuri Alan, Danış- tay Üyeleri Sabri Çoşkun ve Turgut Candan Tarafından Sunulan Türk Danıştayı Raporu, Danıştay Dergisi, Sayı 96.
• Emin, Memiş (2004), “Kanun Hükmünde” Andlaşma ve Uygulanması: Avrupa Or- tak Normuna Uyum Analizleri, Alfa Yayınları, İstanbul.
• Fendoğlu, Hasan Tahsin (2000), Uluslararası İnsan Hakları Belgelerinin Uygulanma- sında “BAĞIMSIZ ÖLÇÜ NORM” veya “DESTEK ÖLÇÜ NORM” Soru- nu, (Anayasa Mahkemesi’nin 38. Kuruluş Yıldönümü Nedeniyle Düzenle- nen Sempozyumda Sunulan Bildiri), Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt 17, s. 363-384.
• Genç, Mehmet (1990), “Avrupa Topluluklarına Tam Üyeliğimiz Halinde Egemenlik Yetkilerinin Devri Sorunu”, Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: XI, Sayı: 1-2.
• Genç, Mehmet (1993), Avrupa Topluluklarının Kurumsal ve Hukuksal Yapısı, Ulu- dağ Üniversitesi Basımevi, Bursa.
• Genç, Mehmet (1997), İnsan Hakları ve Temel Özgürlükleri, Millî ve Milletlerarası Temel Mevzuat, Bursa 1997.
• Gerek, Şahnaz/Aydın, Ali Rıza (2004), “Anayasa’nın 90. Maddesi Değişikliği Karşı- sında Yasaların Geleceği ve Anayasal Denetimi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, s. 226-238.
• Gölcüklü, Feyyaz/Gözübüyük A. Şeref (2002), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, 3. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Gönenç, Levent (1994), Anayasa Hukukunda Yeni Eğilimler: Milletlerarası Anayasa Hukuku, Yayımlanmamıs yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Ankara, 1994.
• Gözübüyük, Şeref (1992) “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Türk Hukukundaki Yeri”, İnsan Hakları Kurallarının İç Hukukta Uygulanması-Hukuksal Ko- lokyum, Ankara 13-14 Eylül 1990.
• Gözler, Kemal (1999), Anayasa Normlarının Geçerliliği Sorunu, Ekin Kitabevi Ya- yınları, Bursa.
• Gözler, Kemal (2000), “İnsan Hakları Normlarının Anayaüstülüğü Sorunu”, Türki- ye’de İnsan Hakları, Ankara, TODAİE Yayını, s. 25-46. (Erişim Adresi: http://www.anayasa.gen.tr/insan.htm, 1.9.2009).
• Gözler, Kemal (2000), “Türk Anayasa Yargısında Anayasallık Bloğu Kavramına İhtiyaç Var mıdır?”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 55, Sayı 3, s. 81-103. (Erişim adresi: http://www.anayasa.gen.tr/blok.htm, 1.9.2009).
• Gülmez, Mesut (1998), “Evet Uluslararası Antlasmalar Anayasa Üstüdür”, Cumhuri- yet Gazetesi, 17.06.1998, s. 2.
• Gülmez, Mesut (2004), “Anayasa Değişikliği Sonrasında İnsan Hakları Sözleşmeleri- nin İç Hukuktaki Yeri ve Değeri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 54, s.147-161.
• Gündüz, Aslan (1990), “İktidar ve Milletlerarası Sınırlar”, İstanbul Barosu Dergisi, Sayı 1-2-3, s. 47 vd.
• Güran, Sait (2000), “Egemenlik Ulus’undur Üstünlük Anayasa’dadır”, Anayasa Yar- gısı Dergisi, Cilt 17, s. 34-42.
• Kaboğlu, Ö. İbrahim. (2004), “Hukukla Yeni Düzenleme”, (Erişim adresi: http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=123268, 23.6.2009).
• Karagülmez, Ali (2004), “5170 Sayılı Yasa’yla Anayasa’nın 90. Maddesinde Yapılan Değişikliğe Bir Bakış”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 54, s. 163-177.
• Kuzu, Burhan (1992), Türk Anayasa Metinleri ve İlgili Mevzuat, İstanbul.
• Meray, Seha L. (1968), Devletler Hukukuna Giriş, Birinci Cilt, gözden geçirilmiş 3. bası, AÜSBF Yayını no. 237, Fakülteler Matbaası, Ankara.
• Nazsız, Abdullah (2009), “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Yerine Getirilmesi”, Adalet Dergisi, Cilt 34, (Erişim adresi: http://www.yayin.adalet.gov.tr/34_sayi%20i%C3%A7erik/Abdullah%20NA ZSIZ.htm, 19.10.2009).
• Oder, B. Emrah (2000), “Topluluk Hukukunun Temel Doktrinleri”, Tekinalp/Tekinalp (der.), Avrupa Birliği Hukuku, Beta Yayınevi, İstanbul 2000, s. 147 vd.
• O’Connell, Daniel P.; “The Relationship Between International Law and Municipal Law”, The Georgetown Law Journal, Vol. 48, 1960, s. 431-485.
• Özbudun, Ergun (1998), Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınevi, Ankara.
• Özbudun, Ergun/Yazıcı, Serap/Sofuoğlu, Cem, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Avrupa Birliği’ne Üyeliğini ve Türk Hukuk Sisteminin Biriliğin Hukuk Dü- zenine Uyumunu Sağlamak Üzere Önerilen Anayasa Değişikliği Teklifi”, (Erişim adresi: http://www.tesev.org.tr/90madde.php, 23.10.2009).
• Pazarcı, Hüseyin (1996), Uluslararası Hukuk Dersleri, 1. Kitap, Gözden Geçirilmiş 6. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Pazarcı, Hüseyin (2004), “Türk Hukukunda Andlaşmalar ile Yasaların Çatışması”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni (Prof. Dr. Sevin Toluner’e Armağan), Yıl: 24, Sayı 1-2, s. 651-674.
• Pazarcı, Hüseyin (2007), Uluslararası Hukuk, Gözden Geçirilmiş 5. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Reçber, Kamuran (2004), Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri, Alfa Akademi Aktüel Yayınları, İstanbul.
• Sağlam, Fazıl (1999), Siyasal Partiler Hukukunun Güncel Sorunları, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Schmalz, Dieter (2000), Staatsrecht, 4. Auflage, Nomos Verlag, Jura Kolleg, Baden- Baden.
• Schweitzer, Michael (1997), Staatsrecht III, 5. neubearbeitete Auflage, C.F. Müler Juristischer Verlag, Heildeberg.
• Selçuk, Sami (1999), “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk Uygulaması”, YD. C.25, S. 3, s. 403 vd.
• Soysal, Mümtaz (1986), “Anayasaya Uygunluk Denetimi ve Uluslararası Sözleşme- ler,” Anayasa Yargısı (Ankara: Anayasa Mahkemesi Yayınları), Sayı 2, s. 5- 18.
• Soysal, Mümtaz (1997), “Milletlerarası Andlaşmalar Konusunda Anayasa Yargısı”, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt 14, AYM Yayınları no. 36, s. 172 vd.
• Stein, Ekkehart/Frank, Götz (2000), Staatsrecht, 17. Auflage, Mohr Siebeck Verlag, Tübingen.
• Sur, Melda (1995), İş Hukukunun Milletlerarası Kaynakları, D.E.Ü. Hukuk Fakülte- si Yayınları, İzmir 1995, s. 50.
• Sur, Melda (2000), Milletlerarası Hukukun Esasları, DEUHF Yayınları, İzmir.
• Şahbaz, İbrahim (2004), “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Türk Yargı Sistemin- deki Yeri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 54, s. 179-217.
• Tanilli, Server (19821, Devlet ve Demokrasi, Anayasa Hukukuna Giriş, İstanbul 1981.
• Tanör, Bülent/Yüzbaşıoğlu, Necmi (2005), 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, 7. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara.
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa R./Sancakdar, Oğuz (2004), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, 2. Baskı, Seçkin Ya- yınları, Ankara.
• Teziç, Erdoğan, (1998), Anayasa Hukuku (Genel Esaslar), Beta Yayınevi, İstanbul.
• Toluner, Sevin (1973), Milletlerarası Hukuk ile İç Hukuk Arasındaki İlişkiler, İÜHF Yayını, Sulhi Garan Matbaası, İstanbul.
• Tunç, Hasan (2000), Milletlerarası Sözleşmelerin Türk İç Hukukuna Etkisi Ve Av- rupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye İle İlgili Örnek Karar İnceleme- si”, (Anayasa Mahkemesi’nin 38. Kuruluş Yıldönümü Nedeniyle Düzenle- nen Sempozyumda Sunulan Bildiri), Anayasa Yargısı 17, s. 174-192.
• Ünal, Şeref (2003), Devletler Hukukuna Giriş, Yetkin Yayınları, Ankara.
• Yüzbaşıoğlu, Necmi (1993), Türk Anayasa Yargısında Anayasallık Bloku, İstanbul, İÜHF Yayını No: 703.
• Yüzbaşıoğlu, Necmi (1994), “Avrupa İnsan Hakları Hukukunun Niteliği ve Türk Hukuk Düzenindeki Yeri Üzerine”, İnsan Hakları Merkezi Dergisi, Cilt II, S. 1, 1994, s. 29 vd.
• Yüzbaşıoğlu, Necmi (2004), “Mayıs 2004’te Anayasa’nın 90. Maddesine Eklenen Hükmün Türk Anayasallık Blokuna Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme”, Bülent Tanör Armağanı, Legal Yayıncılık, s. 782-818.