Mavi Anadolucu Cevat Şakir’in Ötelerin Çocukları Romanında Karşıtlıklar Üzerine

Yıl 2023, , 127 - 145, 23.06.2023

Halise Uygun

https://doi.org/10.59902/yazit.1278683

Öz

Bu çalışmada Türk edebiyatında 1950’lerde başlayıp 1970’lere kadar etkisini sürdüren Mavi Anadolu akımının Ötelerin Çocukları romanındaki işlenişi karşıtlıklar bağlamında konu edilmiştir. Çalışma kapsamında Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın söz konusu romanı üzerinden hareketin Türk edebiyatına yansıma süreci çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla tematik olarak incelenen roman kapsamında önce yazarın Türk romancılığındaki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Ardından da dokümanter inceleme ve tematik eleştiri yöntemleriyle özelde adı geçen romanın; genelde ise adı geçen akımının kurmacaya yansıması ele alınmıştır. Yazar, söz konusu romanda ezilen ve sömürülen denizcileri; diğer bir deyişle “ötelerin çocukları”nı ele almıştır. “Buraların çocukları” ise bazı kara insanlarıdır; devleti hep yayında tutup denizcileri sömüren Hacı Resul Ağa ve bu sömürüye göz yuman Şerif Bey gibi memurlardır. Bu iki zümre arasındaki çatışma, bu çalışmada karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Yapılan çözümlemede ortaya konan bulgulardan ise şu sonuçları ulaşılmaktadır: Deniz insanları olan sünger avcıları, ölüm tehlikesiyle karşı karşıya iken bile özgürdürler. Öte yandan çiftçiler, ağalara ve diğer sömürücülere karşı bir avuç toprağını korumaya çalışır; hep birilerine minnet eder. Şu halde deniz insanı olmak, özgür olmaktır.

Anahtar Kelimeler

karşıtlıklar, Mavi Anadoluculuk, Cevat Şakir, tematik inceleme, dokümanter araştırma

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

About Antinomies in the Blue Anatolian Cevat Şakir’s Novel Ötelerin Çocukları

Öz

In this study, the treatment of the Blue Anatolian movement, which started in the 1950s and continued its influence in Turkish literature until the 1970s, in the novel Children of the Beyond, is discussed in the context of antinomies. Within the scope of the study, the reflection process of the movement in Turkish literature was tried to be analyzed through the novel of Cevat Şakir Kabaağaçlı. For this purpose, within the scope of the novel, which was examined thematically, the place of the author in Turkish novel writing was tried to be determined. Then, with the methods of documentary analysis and thematic criticism, the mentioned novel in particular; In general, the reflection of the aforementioned movement on fiction is discussed. The author describes the oppressed and exploited sailors in the novel; in other words, it dealt with “children of the beyond”. “Children of these places” are some black people; They are officials such as Hacı Resul Ağa, who kept the state on the air and exploited the sailors, and Şerif Bey, who turned a blind eye to this exploitation. The conflict between these two groups is discussed comparatively in this study. The following conclusions are reached from the findings revealed in the analysis: Sponge fishermen, who are sea people, are free even when they are in danger of death. On the other hand, the farmers try to protect a handful of land against the landlords and other exploiters; always grateful to someone. So to be a sea person is to be free.

Anahtar Kelimeler

antinomies, Blue Anatolianism, Cevat Şakir, thematic analysis, documentary research

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Braun, Virginia ve Clarke, Victoria (2019). “Psikolojide Tematik Analizin Kullanımı”. Çev. S. Nihat Şad vd. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi-Journal of Qualititive Research in Education, 7(2): 873-898.
• Kabaağaçlı, Cevat Şakir (2010). Ötelerin Çocukları. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Özbek, Adem (2018). Cevat Şakir Kabaağaçlı Hayatı- Eserleri- Sanatı Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Solak, Ömer (2014). Edebiyat Biliminde Kuram ve Yöntem. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yazıcı, Nermin (2002). Halikarnas Balıkçısının Eserlerinde Tabiat. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.