Factors Shaping North Macedonian Politics and the Representation of Turks in Country Politics

Yıl 2023, , 262 - 279, 25.12.2023

Kahraman Uzan

https://doi.org/10.59902/yazit.1350787

Öz

North Macedonia is one of the countries where ethnic diversity is felt in politics and country administration. The ethnic structure of the region has changed with the settlement activities carried out during the Ottoman Empire and the migrations after the Ottoman Empire. North Macedonia gained its independence after the dissolution of Yugoslavia and hosted many ethnic groups. After independence in 1991, governments were formed by establishing alliances around two political parties in the political arena. Minority political parties played an important role in establishing alliances. Turkish political parties have established various political formations in order to protect their identities and represent their people. These political formations wanted to be involved in the administration by establishing alliances with the two major Macedonian parties. Political parties founded by minorities have primarily and naturally fought for the rights that their own ethnicities do not have. In this study, the ethnic diversity of the country of North Macedonia, the issues that shape the country's politics, the ethnic problems experienced, the solutions sought for these problems, the important political parties established since independence until today, the political parties established by the Turks and the representation of the Turks with these parties will be examined.

Anahtar Kelimeler

North Macedonia, Turks, ethnic, politics, political party

Kuzey Makedonya Siyasetini Belirleyen Etmenler ve Ülke Siyasetinde Türklerin Temsiliyeti

Öz

Kuzey Makedonya ülkesi etnik çeşitliliğin siyaset ve ülke yönetiminde hissedildiği ülkelerden biridir. Osmanlı Devleti zamanında gerçekleştirilen iskân faaliyetleri ve Osmanlı Devleti sonrasında yaşanan göçlerle bölgenin etnik yapısı değişime uğramıştır. Kuzey Makedonya, Yugoslavya’nın dağılmasından sonra bağımsızlığını elde ederek birçok etnik yapıya da ev sahipliği yapmıştır. 1991 yılında kazanılan bağımsızlık sonrası, siyasi arenada iki siyasi parti çevresinde ittifaklar kurularak hükümetler oluşturulmuştur. İttifakların kurulmasında azınlık siyasi partileri önemli rol üstlenmiştir. Türk siyasi partileri kendi kimliklerini korumak ve halklarını temsil edebilmek adına çeşitli siyasi oluşumlar kurmuştur. Bu siyasi oluşumlar iki büyük Makedon partisi ile ittifaklar kurarak yönetime dahil olmak istemişlerdir. Azınlıkların kurmuş olduğu siyasi partiler öncelikle ve doğal olarak kendi etniklerinin sahip olmadığı haklar için mücadele etmişlerdir. Bu çalışmada Kuzey Makedonya ülkesinin etnik çeşitliliği, ülke siyasetine yön veren konular, yaşanan etnik sorunlar, bu sorunlara aranan çözüm yolları, bağımsızlığından günümüze kadar kurulan önemli siyasi partiler, Türklerin kurduğu siyasi partiler ve bu partiler ile Türklerin temsil edilmesi konuları incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Kuzey Makedonya, Türkler, etnik, siyaset, siyasal parti

Kaynakça

• Abdula, Sevba (2017). “Makedonya’da Yerel Seçimler ve Siyasal Değişim”. Seta Perspektif, 183: 1-5.
• Alp, İlker (2002). Makedonya Üzerindeki Mücadeleler ve Makedonya Cumhuriyeti. Ankara: ASAM Yayınları.
• Çayırlı, Necati (2017). “Makedonya Türkleri”. Balkanlar El Kitabı C.II. Ed. B. Gökdağ, O. Karadağ. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ekinci, Mehmet Uğur (2018). “Makedonya İsim Sorunu Çözülüyor (mu?)”. Seta Perspektif, 204: 1-7.
• Emin, Nedim (2014). Makedonya Siyasetini Anlama Kılavuzu. İstanbul: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Koyuncu, Çiğdem Aydın ve Yılmaz, Aydın (2018). “Makedonya’daki İstikrarın Sürdürülebilirliğinin Ohrid Çerçeve Anlaşması Bağlamında Analizi”. International Journal of Social Inquiry, 11(1): 155-181.
• Kut, Şule (2005). Balkanlarda Kimlik ve Egemenlik. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• North Macedonia State Statistics Office (NMSSO) (2004). Census of Population Households and Dwellings in the Republic of Macedonia Book 8. Skopje.
• Sancaktar, Caner (2008). “Makedonya’nın NATO’ya Üyelik Süreci ve Yunanistan’ın İsim Vetosu”. TASAM.
• Şahin, Yeliz (2018). İKV’den İsim Sorununun Çözümüne Yönelik Makedonya ile Yunanistan Arasında Varılan Anlaşmaya İlişkin Analiz. İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı.
• Tezcan, Gönül (2019). “Gruevski’den Zaev’e Makedonya’nın İç ve Dış Politikasındaki Gelişmeler”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2): 379-384.
• URL-1: “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Emlak Kadastro Ajansı”. www.katastar.gov.mk (Erişim: 02.07.2023).
• URL-2: “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Ofisi”. (Kuzey Makedonya Cumhuriyeti İstatistik Konseyi, Toplam Yerleşik Nüfus, Haneler ve Konutlar, 2021 Sayımı) https://popis2021.stat.gov.mk/ (Erişim: 02.07.2023).
• URL-3: “TVM Haber Sitesi”. (Nüfus sayımı durduruldu, eyalet nüfus sayımı komisyonu 2021'de toplu istifa sundu), https://tvm.mk/vesti/makedonija/ 11449-popis-stopirankolektivna-ostavka-popisnakomisija (Erişim: 03.07. 2023).
• URL-4: “Arnavut dili resmileşti”. https://kurir.mk/makedonija/vesti/zaev-albanskiot-jazik-stana-oficijalen-na-tablata-na-vladata-severna-makedonija-kje-pishuva-i-na-albanski/ (Erişim: 03.07.2023).
• URL-5: “Anadolu Ajansı Haber Sitesi, Kuzey Makedonya'daki Türkler nüfus sayımının sonuçlarına itiraz etti”. www.aa.com.tr/tr/dunya/kuzey-makedonyadaki-turkler-nufus-sayiminin-sonuclarina-itiraz-etti/2551352 (Erişim: 04.07.2023).
• URL-6: Balkan Insight Haber ve Araştırma Sitesi. “Skopje 2014: The new face of Macedonia, updated”. https://balkaninsight.com/2015/08/10/skopje-20141/ (Erişim: 04.07.2023).
• URL-7: Reuters Haber Sitesi. “Macedonia to rename airport to help resolve name row with Greece, PM says. Reuters”. https://www.reuters.com/article/us-greece-macedonia-name-airport/macedonia-to-rename-airport-to-help-resolve-name-row-with-greece-pm-says-idUSKBN1FD (Erişim: 04.07.2023).
• URL-8: Telegrafi Haber Sitesi. “Rama vendos hartën e hershme të Shqipërisë së Madhe, reagon Maqedonia”. https://telegrafi.com/rama-vendos-harten-e-hershme-te-shqiperise-se-madhe-reagon-maqedonia/ (Erişim: 05.07.2023).
• URL-9: Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Başkanlığı. “Kuzey Makedonya”. www.ab.gov.tr/makedonya_267.html (Erişim: 05.07.2023).
• URL-10: Anadolu Ajansı. “Kuzey Makedonya NATO'nun 30'uncu üyesi oldu”. www.aa.com.tr/tr/dunya/kuzey-makedonya-natonun-30uncu-uyesi-oldu-/1782278 (Erişim: 05.07.2023).
• URL-11: “SDSM Resmi İnternet Sitesi. “Biz Kimiz?” https://sdsm.org.mk/sdsm/koi-sme-nie (Erişim: 07.07.2023).
• URL-12: LDP Resmi İnternet Sayfası. “Tarihçe”. https://ldp.mk/za-nas/istorijat/ (Erişim: 07.07.2023).
• URL-13: BDI Resmi İnternet Sayfası. “Parti Tüzüğü”, https://bdi.mk/wp-content/uploads/2020/05/DEKLARATE-e-themelimit-te-partise.pdf (Erişim: 07.07.2023).
• URL-14: ASh, Resmi İnternet Sayfası. “Hakkımızda”, https://www.aleanca.eu/en/ about-us/ (Erişim: 07.07.2023). URL-15: PDSH Resmi İnternet Sayfası. https://gurra-pdsh.org/ (Erişim: 07.07.2023).
• URL-16: PDSH Resmi İnternet Sayfası. http://gurra-pdsh.org/ (Erişim: 07.07.2023).
• URL-17: TDP Resmi İnternet Sayfası. http://www.tdp.org.mk/index.php/parti/ tarihce.html (Erişim: 07.07.2023).
• URL-18: TDP Resmi İnternet Sayfası. “Parti Tüzüğü. http://www.tdp.org.mk/index.php/parti/ (Erişim: 07.07.2023).
• URL-19: TMBH Resmi İnternet Sitesi. “Parti Tüzüğü”. https://tmbh.org.mk/статут (Erişim: 07.07.2023).
• URL-20: Aldırmaz, Yaşar. “Tarihten Günümüze Makedon Milli Birliği Demokratik Partisi: VMRO DPMNE”. https://www.academia.edu/31999876/Tarihten_G%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCze_Makedon_Milli_Birli%C4%9Fi_Demokratik_Partisi_VMRO_DPMNE (Erişim: 07.07.2023).