Autobiography, Identity, Gender in the Work of Bir Devrin Romanı

Yıl 2024, , 121 - 130, 30.06.2024

Sevim Betül Baloğlu

https://doi.org/10.59902/yazit.1451165

Öz

Autobiography is an individual's presentation of his/her own life to the reader through his/her own narration. In autobiography texts, the author creates his/her identity with his/her own thoughts and point of view. Female autobiography writers face more problems than male writers when constructing their own lives. The main reason for this is the gender roles imposed by society and the perspective of patriarchal societies on women. In this context, the universe of the study consists of identity and gender expressions in Halide Nusret Zorlutuna's autobiographical work Bir Devrin Romanı. The aim and subject of the study is to reveal the examples of gender in the work and the gender perception of Halide Nusret, one of the first female teachers of the Republican period, in the society she lived in. For this purpose, Bir Devrin Romanı was analyzed with the close reading technique and the examples of gender in the work, society's view of women and the meanings that society attributes to men were explained. The results of the analysis show that Halide Nusret has been affected by the gender roles attributed to women and society's view of women since her childhood. Halide Nusret's construction of her own identity in the autobiography is also seen to be within the framework of the gender roles attributed to her by the society.

Anahtar Kelimeler

Gender, gender roles, autobiography, identity, female, male

Bir Devrin Romanı'nda Otobiyografi, Kimlik, Toplumsal Cinsiyet

Öz

Otobiyografi, bireyin kendi yaşamını kendi anlatımı ile okura sunmasıdır. Otobiyografi metinlerinde yazar, kendi düşünceleri ve bakış açısı ile kimliğini oluşturmaktadır. Kadın otobiyografi yazarları, kendi hayatını kurgularken erkek yazarlara göre daha çok problemle karşılaşmaktadır. Bunun en temel sebebi toplumun yüklediği cinsiyet rolleri ve ataerkil toplumların kadına bakış açısı olmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın evrenini Halide Nusret Zorlutuna’nın otobiyografik eseri olan Bir Devrin Romanı’ndaki kimlik ve toplumsal cinsiyet kavramları oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı ve konusu ise, eserde bulunan toplumsal cinsiyet örneklerini ve Cumhuriyet döneminin ilk kadın öğretmenlerinden olan Halide Nusret’in kendi yaşadığı toplumdaki toplumsal cinsiyet algısını ortaya koymaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Bir Devrin Romanı yakın okuma tekniği ile incelenmiş olup yapıttaki toplumsal cinsiyet örnekleri, toplumun kadına bakışı ve toplumun erkeğe yüklediği anlamlar açıklanmıştır. İncelemenin sonuçlarında, Halide Nusret’in çocukluğundan itibaren kadına yüklenen cinsiyet rollerinden ve toplumun kadına bakış açısından etkilendiği görülmektedir. Halide Nusret’in otobiyografide kendi kimliğini kurgularken de yine toplumun ona yüklediği cinsiyet rollerini benimsediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, cinsiyet rolleri, otobiyografi, kimlik, kadın, erkek

Kaynakça

• Aksoy, Nazan (2018). Kurgulanmış Benlikler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Altınay, Ayşe Gül (2020). "Giriş: Milliyetçilik, Toplumsal Cinsiyet ve Feminizm." Vatan Millet Kadınlar Ed. Ayşe Gül Altınay. İstanbul: İletişim Yayınları, 11-29.
• Argunşah, Hülya (2016). Kadın ve Edebiyat: Kendini Yazmak. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Butler, Judith (2019). Cinsiyet Belası. İstanbul: Metis Yayınları.
• Fivush, Robyn & Janine P. Buckner (2003) "Creating Gender and Identity Through Autobiographical Narratives". Autobiographical Memory and the Construction of a Narrative Self. Ed. Robyn Fivush ve Catherine A. Haden. London: Lawrence Erlbaum, 149-167.
• Günaydın, Ayşegül Utku (2017). Kadınlık Daima Bir Muamma. İstanbul: Metis Yayınları.
• Gür, Murat (2019). Türk Romanında Erkeklik ve Milliyetçilik (1908-1923). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Gür, Murat (2020). "Cumhuriyet’in Gölgesinde Osmanlı’yı Hatırlamak: Zeytindağı’nda Özne, İktidar ve Kimlik." Karadeniz Araştırmaları, 19(75): 975-987.
• Kandiyoti, Deniz (2019). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar. İstanbul: Metis Yayınları.
• Karaçengel Esra ve Şahin, Zeynep (2021). "Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Sevgili Arsız Ölüm". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(2): 578-593.
• Özbayrak, Merve (2020). "Halide Nusret Zorlutuna ve Şiirlerinde Otobiyografi”. Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür- Sanat-Mimarlık Dergisi, 3(5): 28-50.
• Ulu Yavuz Sinan (2021). "Samiha Ayverdi'nin Hikâyelerinde Toplumsal Cinsiyet”. Karadeniz Araştırmaları, 18(70): 335-352.
• Vatandaş, Celalettin (2021). "Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı". Sosyoloji Konferansları, 35: 29-56.
• Zorlutuna, Halide Nusret (2021). Bir Devrin Romanı Ankara: Panama Yayınları.