The Teacher’s Lounge: Teacher Figure's Folkloric Representation in Occupational Folklore

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 309 - 328, 21.12.2025

Orhan Özdemir

https://doi.org/10.59902/yazit.1736529

Öz

The teacher is not merely a transmitter of knowledge but an agent who conveys cultural codes and shapes the values of the social structure. Cinema is a powerful narrative space capable of reproducing and transforming this figure. The Teachers Lounge (Das Lehrerzimmer), directed by İlker Çatak, reveals contemporary representations of occupational folklore through a teacher character caught between the individual and the institution, ethics and authority, idealism and systemic conformity. This study aims to analyze the teacher figure within the context of teaching profession folklore. The research employs qualitative methods, combining descriptive analysis with semiotic analysis. Both the cinematographic elements of the film and user-generated content on digital platforms are examined. The data set includes selected scenes from the film and 102 user comments published on the Ekşi Sözlük platform between 2023 and 2025, chosen through thematic sampling. The film analysis focuses on classroom rituals, professional norms within the teachers' lounge, and ethical dilemmas, all framed within folkloric themes. The digital comments are interpreted as anonymous online folk narratives and analyzed through folkloric archetypes such as the conscientious sage, the anti-system hero, and the supportive figure. The findings reveal that the teacher figure is culturally reconstructed at the intersection of cinematic narrative and digital oral culture, showing how digital storytelling reshapes occupational folklore.

Anahtar Kelimeler

Cultural representation , digital folk narratives , ethical dilemma , occupational folklore , teacher figure

Öğretmenler Odası Filmi: Öğretmen Figürünün Meslek Folkloru Bağlamında Folklorik Temsili

Öz

Öğretmen, yalnızca bilgi aktarımının ötesinde kültürel kodları aktaran ve toplumsal yapının değerlerini şekillendiren bir aktördür. Sinema, bu figürü yeniden üretme ve dönüştürme gücüne sahip önemli anlatı alanlarından biridir. İlker Çatak’ın yönettiği Öğretmenler Odası (Das Lehrerzimmer) filmi, birey ile kurum, etik ile otorite, idealizm ile sistemsel uyum arasında sıkışan bir öğretmen karakteri üzerinden meslek folklorunun çağdaş temsillerini görünür kılmaktadır. Bu çalışma öğretmen figürünü, öğretmenlik meslek folkloru bağlamında çözümlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz ve göstergebilimsel çözümleme teknikleri bir arada kullanılmış; filmdeki sinematografik unsurlar ile dijital platformlardaki kullanıcı yorumları birlikte değerlendirilmiştir. Çalışmanın veri kaynaklarını, filmde yer alan sahneler ile Ekşi Sözlük platformunda 2023 –2025 yılları arasında yayımlanan toplam 102 kullanıcı yorumundan tematik örnekleme ile seçilen içerikler oluşturmaktadır. Film çözümlemesinde öğretmen figürünün sınıf içi ritüelleri, öğretmenler odasındaki meslek içi normlarla ilişkisi ve etik ikilemleri halkbilimsel temalar etrafında değerlendirilmiştir. Dijital yorumlar ise anonim çevrimiçi halk anlatıları çerçevesinde folklorik arketiplerle ilişkilendirilmiş; vicdani bilge, sistem karşıtı kahraman ve destekleyici figür gibi temalar altında sınıflandırılmıştır. Araştırma sonucunda, sinema anlatısı ile dijital sözlü kültürün kesişiminde öğretmen figürünün kültürel olarak yeniden üretildiği; dijital çağın anlatı biçimlerinin meslek folklorunu dönüştürdüğü ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital halk anlatıları , etik ikilem , kültürel temsil , meslek folkloru , öğretmen figürü

Etik Beyan

Makale, kullanıcılara açık olarak paylaşılan film ve Ekşi Sözlük içeriğine ve verilerine dayandığından etik kurul onayı gerektirmemektedir. Ayrıca Ek Beyanlar formu sistem üzerinden yüklenmiştir.

Kaynakça

• Aça, Mustafa (2015). “Meslek Folkloru Araştırmaları Tarihine Bir Bakış”. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Araştırmaları Dergisi, 1: 111-137.
• Aça, Mustafa ve Dinç Mustafa (2021). “Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(1): 312-324.
• Alp, Kafiye Özlem (2020). “Folklorik Temsilin Simgesel Dönüşümü”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13(30): 689-700.
• Ateş, Nurettin (2012). “Öğretmenlikte Meslek Ahlâkı ve Meslekî Değerler”. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 3(6): 3-18.
• Atmaca, Taner (2022). “Dede Korkut Hikâyelerinin Pedagojik Yönü ve Toplumsal-Kültürel Değerlerin Aktarımındaki Rolü”. Edebiyat Dilbilim Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 1(1): 51-61.
• Braun, Virginia ve Clarke Victoria (2019). “Psikolojide Tematik Analizin Kullanımı”. Çev. Şad, S. N.; Özer, N. ve Atli, A. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2): 873-898.
• Çınar, Ali Abbas (2020). “Alevilerde Hızır Kültü ve Ritüelleri”. Milli Folklor, 16(126): 63-74.
• Deger, Zeynep İrem (2023). “Köroğlu'nun Arketipsel Yolculuğunda Mağara Sembolü”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 10(1): 71-84.
• Değerli, Ahu Simla (2021). “Göstergebilimsel Çözümleme Yöntemi ile Sosyal Ağ Konulu Afişlerin İncelenmesi”. Asya Studies, 5(18): 179-188.
• Demircioğlu Ebru ve Altuntaş Gürsoy İlke (2022). “Sosyal Bilgiler ve Türkçe Ders Kitaplarında Folklorik Ögelerin Temsili”. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2): 1150-1162.
• Emine Bozkurt ve Kutlu Hayriye (2021). “Öğretmenlik Mesleğinin İmajı: Toplumsal Algı, Mesleğin Doğası, Saygınlık ve Gelecekteki Durumuna İlişkin Deneyimler”. Uygulamada Eğitim ve Yönetim Bilimler Dergisi, 1(2): 114-142.
• Gökalp, Ali; İnel, Yusuf; Üztemur, Servet ve Ünal, Abdullah İsmet (2022). “Öğretmenlerin Öğretmenler Odasına İlişkin Metarofik Algıları”. Millî Eğitim, 51(234): 1441-1456.
• Guliyev, Hikmet (2022). “İnternet Folkloru Bağlamında Parodik Kahraman Algısı: Sosyal Protesto ve Yetişkinliğe Kültürel Geçiş". Milli Folklor, 17(136): 109-125.
• Karataş, Pınar (2016). Meslek Folkloru Bağlamında Hekimlik. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• McCarl, Robert (1978). “Occupational Folklife: A Theoretical Hypothesis”. Ed. Robert H. Byington. Working Amercans: Contemporary Approaches to Occupational Folklife, Washington DC: Smithsonian Institution Press, 17.
• McCarl, Robert (1996). “Occupational Folklore”. Ed. Jan Harold Brunvand. American Folklore An Encyclopedia. New Yok- London: Tylor to Francis, 1089.
• Milli Eğitim Temel Kanunu. (1973). Resmî Gazete. 07. 05. 2025 tarihinde https:// www. resmigazete.gov.tr/arsiv/14574 adresinden alındı.
• Namaz, Yunus (2023). “Eğitim ve Eğitimci Temalı Filmlerin Bibliyografisi ve Eğitim Temalı Üç Filmin Analizi”. Erciyes İletişim Dergisi, 10(1): 369-394.
• Özhancı, Elif (2022). “Mitolojik - Kültürel ve Sanatsal Bağlamda Toplumsal Belleğin İnşası”. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi , 11(2): 512-526.
• Polat, Kemal; Dündar, Yener ve Yılmaz, Mustafa (2021). “Türk Kültüründe Kahramanlık ve Sosyal Bilimler Lisesi Öğrencilerinin Kahramanlık Algısı”. Erciyes Akademi, Özel Sayı-Prof. Dr. Harun Güngör Anısına: 641-663.
• Sarıbaş, Süleyman ve Babadağ Gonca (2015). “Temel Eğitimin Temel Sorunları”. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 3(1): 18-34.
• Tezcan, Mahmut (1985). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Topçu, Nurettin (1970). Türkiye'nin Maarif Davası. İstanbul: Hareket Yayınları.
• Üçer, Neda; Dağlı, Nehir ve Soyseven, Elif (2020). “Kahraman Miti, Olgusu ve Yolculuğu Üzerine Simgesel Bir İnceleme: Netflix Hakan Muhafız”. Adnan Menderes Üniversitesi Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergisi, 3(1): 56-76.
• Ültay, Eser; Akyurt, Hakan ve Ültay, Neslihan (2021). “Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi”. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi , 10: 188-201.
• Voltan Acar, Nilüfer (1988). “Sosyal ‘Mikrokozmos’ ile ‘İlişkinin Şimdi ve Buradalığı’nın Bağlantısı”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3): 47-49.
• Çatak, İlker, Doncker Johannes (Yapımcı), & Çatak, İlker (Yönetmen), (2023). Öğretmenler Odası (Das Lehrerzimmer) [Sinema Filmi]. Almanya: Hamburg.
• URL-1: Öğretmenler Odası Filmine Ait Tanıtım Afişi. https://ortakoltuk.com/film-elestirileri/ogretmenler-odasi (Erişim: 04.072025).
• URL-2: https://666filmizle.com/film/ogretmenler-odasi-2023-izle/ (Erişim 03.07.2025).
• URL-3: https://666filmizle.com/film/ogretmenler-odasi-2023-izle/ (Erişim 03.07.2025).
• URL-4: https://666filmizle.com/film/ogretmenler-odasi-2023-izle/ (Erişim 03.07.2025).
• URL-5: https://666filmizle.com/film/ogretmenler-odasi-2023-izle/ (Erişim 03.07.2025).