Metni Yor’mak’ta Eleştiri Kuramlarının Uygulanış Biçimleri

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 590 - 603, 21.12.2025

Büşra Ünal Mert

https://doi.org/10.59902/yazit.1760157

Öz

Tarih boyunca metin türlerinin hemen yanı başında eleştiri metinleri de var olagelmiştir. Eleştiri metinleri kimi zaman asıl metnin eksiklerini gösterirken kimi zaman da metnin anlamını derinleştiren, çoğaltan, anlam katmanlarını açığa çıkaran bir rol üstlenerek edebi üretimlerin değerini artırır. Prof. Dr. Mustafa Apaydın’ın kaleme aldığı Metni Yor’mak – Anlam Arayışından Anlatıya kitabı da işte böyle bir rol üstlenir. Apaydın’ın uzun yıllara yayılan akademik çalışmalarının bir ürünü olan eser, A7 Kitap’ın Eleştiri dizisi kapsamında yayımlanmış olup altı aydan uzun süredir erişime açıktır. Kitap, özellikle edebiyat eleştirisi ve metin çözümleme yöntemleriyle ilgilenen araştırmacılar için önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Söz konusu eser, bir doktora öğrencisinin perspektifinden değerlendirildiğinde akademik çalışmalar için yöntemsel bir çerçeve sunma potansiyeli barındırmaktadır. Eserin temel katkılarından biri, eleştirel metin analizinde kullanılan yöntemlerin açık ve sistematik bir biçimde ortaya konmasıdır. Prof. Dr. Apaydın, akademik birikiminin sağladığı kuramsal donanım doğrultusunda, incelediği edebî metinlere karşı disiplinli ve yapılandırılmış bir yaklaşım geliştirmiştir. Tercih ettiği inceleme ve aktarma tarzıyla yalnızca akademik araştırmalar yürütenler için değil, aynı zamanda edebiyatla derinlikli bir biçimde ilgilenen okurlar için de anlaşılabilir ve takip edilebilir bir üslup meydana koyar. Bu makalede, eserde ele alınan metinler ve kullanılan yöntemler ayrıntılı biçimde değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Edebî eleştiri , kritik , kitap incelemesi , Mustafa Apaydın , Metni Yor’mak

Practices of Literary Theory in Metni Yor’mak

Öz

Throughout history, critical texts have existed alongside literary genres, serving as an integral part of literary production. At times, such texts reveal the shortcomings of the primary work; at other times, they deepen and expand its meaning, uncovering layers of interpretation and thus enhancing the literary value of the original. The book Metni Yor’mak – From the Pursuit of Meaning to Narrative, authored by Prof. Dr. Mustafa Apaydın, assumes precisely such a role. The work, the result of Apaydın’s long-standing academic engagement, was published within the “Criticism” series of A7 Kitap and has been publicly available for over six months. The book constitutes a significant resource, particularly for researchers engaged in literary criticism and textual analysis. When approached from the perspective of a doctoral student, it offers the potential to function as a methodological framework for academic inquiry. One of the principal contributions of the volume lies in its clear and systematic exposition of the methods employed in critical textual analysis. Drawing on his extensive scholarly background, Prof. Dr. Apaydın applies a disciplined and structured methodology to the literary works he examines. His approach, both in terms of analytical perspective and mode of exposition, is formulated not only for academics engaged in research but also for serious readers with a deep interest in literature. His accessible and coherent style ensures that the text remains comprehensible and intellectually engaging to a broad audience. This article will undertake a detailed evaluation of the literary texts examined in the book, along with the critical methods employed therein.

Anahtar Kelimeler

Criticism , literary critique , book review , Mustafa Apaydın , Metni Yor'mak

Kaynakça

• Apaydın, Mustafa (2025). Metni Yor’mak-Anlam Arayışından Anlatıya. İstanbul: A7 Kitap.