From Mythology to Masculine Imagination: Benevolent and Malevolent Female Images in Ottoman Turkish Novels

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 604 - 610, 21.12.2025

Seçil Okumuş

https://doi.org/10.59902/yazit.1776097

Öz

The historical transformation of female images in Turkish novels constitutes an important area of research for understanding the ideological construction of gender roles. Habibe Ustacık Güneş’s work From Myth to Imagination: The Benevolent and Malevolent Female Image in Ottoman-Era Turkish Novels is a noteworthy study in this field. The book examines the production and regulation of knowledge through patriarchal ideology by analyzing the representations of benevolent and malevolent women in Tanzimat and Servet-i Fünûn novels. While discussing how perceptions of benevolent and malevolent women were shaped during the modernization process, Güneş draws attention to the influence of Western epistemology on the intellectuals of the period. She particularly emphasizes that the transformation in the understanding of evil played a significant role in the shaping of female images. The work demonstrates how the shift from theological and patriarchal epistemology to neo-patriarchal epistemology is reflected in female representations and the reinforcement of social norms. In this regard, the study shows that during the modernization process, female images in literature functioned to consolidate social norms, shedding light on the relationship between Turkish literature and cultural history.

Anahtar Kelimeler

Modern Turkish literature , women , patriarchal ideology , gender

Mitolojiden Eril Tahayyüle: Osmanlı Dönemi Türk Romanında İyicil ve Kötücül Kadın İmgesi

Öz

Türk romanında kadın imgelerinin tarihsel dönüşümü, toplumsal cinsiyet rollerinin ideolojik kurgulanışını anlamak açısından önemli bir araştırma alanı oluşturmaktadır. Habibe Ustacık Güneş’in Mitolojiden Tahayyüle: Osmanlı Dönemi Türk Romanında İyicil ve Kötücül Kadın İmgesi adlı eseri, bu alanda dikkate değer bir çalışmadır. Eser, Tanzimat ve Servet-i Fünûn romanlarındaki iyicil ve kötücül kadın temsilleri üzerinden ataerkil ideolojinin bilgi üretimi ve denetimini inceler. Güneş, modernleşme sürecinde romanlarda iyicil ve kötücül kadın algılarının nasıl şekillendiğini tartışırken, Batı epistemolojisinin dönem aydınları üzerindeki etkisine dikkat çeker. Özellikle kötülük anlayışındaki dönüşümün, kadın imgelerinin biçimlenmesinde önemli rol oynadığını vurgular. Eser, teolojik ve ataerkil epistemolojiden neo-patriyarkal epistemolojiye geçişin, kadın temsillerinde ve toplumsal normların pekiştirilmesinde nasıl yansıdığını ortaya koyar. Bu yönüyle çalışma, modernleşme sürecinde kadın imgelerinin edebiyat aracılığıyla toplumsal normları pekiştiren bir işlev üstlendiğini gösterir ve Türk edebiyatı ve kültürel tarih ilişkisine ışık tutar.

Anahtar Kelimeler

Modern Türk edebiyatı , kadın , ataerkil ideoloji , toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Güneş, Habibe Ustacık. (2025). Mitolojiden Tahayyüle “Osmanlı Dönemi Türk Romanında İyicil ve Kötücül Kadın İmgesi”, Ankara: Günce Yayınları.