The Greek Convoy Issue and the Sinking of TCG Kocatepe on the Second Day of the Cyprus Peace Operation

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 242 - 261, 25.12.2023

Güneş Şahin , Emre Ahmet Korkmaz

https://doi.org/10.59902/yazit.1343693

Öz

On July 1, 1974, the Cyprus issue entered an irreversible psth, a coup was organized against Cypriot President Makarios and Nikos Sampson was replaced to declare Enosis. The appointment of Sampson, who was among those who decapitated the Turkish people in the previous Cyprus incidents and is known as the Butcher of Omorfo,caused concern among the Turkish Cypriot people. The Turkish Government immediately took action in the face of the events in Cyprus, first made diplomatic attempts to exercise its rights arising from the Guarantee Treaty, but after no result was achieved, a decision was quickly taken to intervene militarily. On July 20, 1974, the Cyprus Peacekeeping Operation began, and TCG Kocatepe also participated in the operation in accordance with the order given by the Naval Forces. According to the intelligence received on the second day of the operation, it was learned that Greece had sent ships to Cyprus. As a result of the negotiations conducted at the General Staff, it was decided to intervene in these ships. According to the planning, it has been decided to organize a joint operation of the Air Force and the Navy. However, as a result of communication deficiencies and the attempted operation without full confirmation of the intelligence received, Turkish aircrafts struck Turkish ships and the operation ended with the sinking of the TCG Kocatepe by friendly fire. The study focuses on the sinking of the TCG Kocatepe destroyer and its mystery in Turkish political history.

Anahtar Kelimeler

Cyprus Peace Operation, Turkish Naval Forces, Turkish Air Forces, TCG Kocatepe, navy

Kıbrıs Barış Harekatı’nın İkinci Gününde Yunan Konvoyu Meselesi ve TCG Kocatepe’nin Batışı

Öz

15 Temmuz 1974’te Kıbrıs meselesi geri dönüşü olmayan bir yola girmiş, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios’a darbe düzenlenmiş ve yerine Enosis’i ilan etmek üzere Nikos Sampson getirilmiştir. Daha önce yaşanan Kıbrıs olaylarında Türk halkını katledenler arasında bulunan ve Omorfo Kasabı olarak bilinen Sampson’ın göreve getirilmesi Kıbrıs Türk halkında endişeye neden olmuştur. Türk Hükümeti Kıbrıs’ta yaşanan olaylar karşısında hemen harekete geçmiş, Garanti Antlaşması’ndan doğan haklarını kullanmak üzere önce diplomatik girişimlerde bulunmuş ancak bir sonuç elde edilememesi üzerine hızla askeri müdahale kararı alınmıştır. 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekâtı başlamış, TCG Kocatepe de Deniz Kuvvetlerinden verilen emir doğrultusunda harekata katılmıştır. Harekatın ikinci gününde alınan istihbarat doğrultusunda Yunanistan’ın Kıbrıs’a gemiler gönderdiği öğrenilmiştir. Genelkurmay Başkanlığında yapılan görüşmeler sonucunda bu gemilere müdahale edilmesine karar verilmiştir. Yapılan planlamaya göre Hava Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetleri’nin ortak harekât düzenlemesi kararlaştırılmıştır. Ancak muhabere eksiklikleri ve alınan istihbaratın tam teyit edilmeden harekata kalkışılması sonucunda Türk uçakları, Türk gemilerini vurmuş ve harekât, TCG Kocatepe’nin dost ateşiyle batmasıyla sona ermiştir. Çalışma TCG Kocatepe muhribinin batışına ve Türk siyasi tarihindeki gizemine odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs Barış Harekâtı, Türk Deniz Kuvvetleri, Türk Hava Kuvvetleri, TCG Kocatepe, donanma

Kaynakça

• Armaoğlu, Fahir (1999). 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Artuç, İbrahim (1989). Kıbrıs’ta Savaş ve Barış. İstanbul: Kastaş Yayınevi.
• Bakkalbaşıoğlu, Özhan (2020). Kıbrıs Barış Harekâtı TCG Kocatepe Nasıl Battı (Bir Akıl Tutulması). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Baytok, Taner (2001). Bir Asker Bir Diplomat. İstanbul: Doğan Kitapçılık.
• Birand, Mehmet Ali (1987). 30 Sıcak Gün. İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Deniz Harp Akademisi Komutanlığı (2000). 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı (Deniz Harekâtı). İstanbul: Harp Akademisi Yayınları.
• Gürdeniz, Cem (2000). Cumhuriyet Donanması 1923-2000. İstanbul: Seyir Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığı.
• Güvenç, Serhat (2022). “Büyük Anlatısını Arayan Savaş: 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı”. Türk Savaş Çalışmaları Dergisi, 3(1): 14-31.
• İkiz, İbrahim Neşet (2007). Bir Ada Bir Dava Bir Savaş. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Keser, Ulvi (2013). Kızılay Belgeleri Işığında Kıbrıs Barış Harekâtı 1974. Ankara: Pulat Basımevi.
• Mütercimler, Erol (1990). Kıbrıs Barış Harekatı’nın Bilinmeyen Yönleri. İstanbul: Yaprak Yayınevi.
• Mütercimler, Erol (2021). Satılık Ada Kıbrıs. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Oberling, Pierre (1988). Bellapais’e Giden Yol. Ankara: Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.
• Oran, Baskın (2009). Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sever, Muzaffer (2012). 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Bitmeyen Gece. İstanbul: Kastaş Yayınevi.
• Tümer, Nejat (2008). Bir Komutan Bir Yaşam. Ankara: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Basımevi.
• URL-1: “TCG Kocatepe” https://nacikaptan.com/?p=109448 (Erişim: 13.08.2023).
• URL-2: “Türk Silahlı Kuvvetlerinin En Büyük Hatalarından Biri TCG Kocatepe” (https://eksiseyler.com/turk-silahli-kuvvetlerinin-en-buyuk-hatalarindan-biri-tcg-kocatepe (Erişim: 13.08.2023).
• Üçler, Ertuğrul (2009). Kıbrıs Çıkarması. İstanbul: Yeni Yüzyıl Yayınları.