Güvercin Hastalıklarında Geleneksel Tedavi Yöntemleri: Eskişehir Örneği

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 24, 30.06.2024

Aslı Büyükokutan Töret , Tuğçe Özdemir

https://doi.org/10.59902/yazit.1485250

Öz

Güvercin, evcilleştirilen hayvanlar arasında tarihi en eskilere dayanan bir kuş türüdür. Evcilleştirilen güvercinlerin doğa şartlarına olan adaptasyonları da zamanla değişime uğramıştır. Güvercin bakımını üstlenen seyisler, doğa şartlarına bağlı zorluklarla mücadelede güvercinlere destek olmaktadır. Beslenme ve barınma başta olmak üzere güvercin hastalıklarının tedavisinde, geleneksel tedavi yöntemlerini uygulayarak güvercinlerin hayatta kalmasına yardım etmektedir. Özellikle veterinerliğin olmadığı ve yaygınlaşmadığı dönemlerde seyislerin uyguladığı söz konusu geleneksel tedavi yöntemleri güvercin türünün devamlılığı açısından anlamlıdır. Çalışmada, Eskişehir’de bulunan evcil güvercin hastalıkları ve seyislerin uyguladığı geleneksel tedavi yöntemleri ele alınmıştır. Çalışmanın verileri, seyisler ve veterinerler ile derinlemesine mülakat yöntemiyle elde edilmiştir. Bu bağlamda, Eskişehir’de güvercinlerin hastalanmaması için uygulanan yöntemler, güvercin hastalıkları, hastalıkların geleneksel ve tıbbi adlandırmaları, nedenleri ve uygulanan geleneksel tedavi yöntemleri tespit edilmiştir. Yapılan tespit ve değerlendirmeler sonucunda, güvercin hastalıkları konusunda seyislerin sahip olduğu geleneksel bilginin birçok güvercinin hayata tutunması noktasında işlevsel olduğu görülmüştür. Mevcut güvercin türünün korunması, güvercin besleme ve yetiştirme kültürünün devamlılığının sağlanması adına geleneksel tedavi yöntemlerinin, veterinerlerle iş birliği içinde yürütülmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eskişehir, güvercin, güvercin hastalıkları, geleneksel tedavi, halk veterinerliği

Etik Beyan

Bu çalışmanın saha araştırmaları Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler İnsan Araştırmaları Etik Kurulu’nun 27.12.2023 tarih ve 2023-19 sayılı Etik Kurul Onayı ile gerçekleştirilmiştir.

Teşekkür

Yazar(lar) tarafından çalışmanın saha araştırmalarında sağlıklı verilere ulaşılmasını sağlayan Eskişehir güvercin seyislerine teşekkür edilmektedir.

Traditional Treatment Methods in Pigeon Diseases: The Case of Eskişehir

Öz

The pigeon is a bird with the oldest history among domesticated animals. Adaptations of domesticated pigeons to natural conditions have also changed over time. The pigeon breeders who take care of pigeons support pigeons in their fight against difficulties caused by natural conditions. They help pigeons survive by applying traditional treatment methods in the treatment of pigeon diseases, especially nutrition and shelter. These traditional treatment methods applied by breeders, especially in the periods when veterinary medicine did not exist and was not widespread, are meaningful in terms of the continuity of the pigeon species. In this study, domestic pigeon diseases in Eskişehir and traditional treatment methods applied by breeders were discussed. The data of the study was obtained by in-depth interviews with breeders and veterinarians. In this context, the methods used to prevent pigeons from getting sick in Eskişehir, pigeon diseases, traditional and medical names of the diseases, their causes and traditional treatment methods were determined. As a result of the findings and evaluations, it has been seen that the traditional knowledge of breeders about pigeon diseases is functional in helping many pigeons hold on to life. It is thought that it would be beneficial to carry out traditional treatment methods in cooperation with veterinarians in order to protect the existing pigeon species and ensure the continuity of the pigeon breeding and breeding culture.

Anahtar Kelimeler

Eskişehir, pigeon, pigeon diseases, traditional treatment, public veterinary

Kaynakça

• Dağı, Fahri (2020). Türk Halk Anlatılarında Halk Hekimliği. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Dinçer, Ferruh (1967). Türk Folklorunda Veteriner Hekimliği Üzerine Araştırmalar. Ankara: Ankara Üniversitesi Veteriner ve Ziraat Fakülteleri Basımevi.
• Işık, Nermin ve Er, Ayşe (Ed.) (2017). Güvercin El Kitabı. Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri.
• Karakaş, Rezan (2020). Güneydoğu Anadolu Halk İnanışları Dicle Bölümü. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Özdemir, Tuğçe (2021a). “Eskişehir’de Güvercin Yarışlarının Halk Bilimsel İncelenmesi”. Yazıt Kültür Bilimleri Dergisi, 1(2): 181-207.
• Özdemir, Tuğçe (2021b). “Eskişehir’de Güvercin Yetiştirme Kültürü”. Motif Vakfı Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu-2 16-18 Nisan 2021 Tam Metin Bildirileri. Ed. Mehmet Ali Yolcu ve Mustafa Aça. İstanbul: Motif Vakfı Yayınları,113-133.
• Malinowski, Bronislaw (2016). Bilimsel Bir Kültür Teorisi. Çev. Deniz Uludağ. Ankara: Doğubatı Yayınları.
• Yılmaz, Orhan (2012). Güvercin (Columba Livia) Yetiştiriciliği. Ankara: Veni Vidi Vici Yayınları.
• Yüksel, Erhan (2012). Aşağı Fırat Havzasında Veteriner Hekimliği Folkloru Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitiüsü.
• KK-1: Rahmi Özdemir, 1964, Eskişehir/Çifteler, Ortaokul Mezunu, Emekli/Terzi, 12.04.2024.
• KK-2: Kemal Dayıoğlu, 1961, Eskişehir, Önlisans Mezunu, Memur Emeklisi, 15.04.2024.
• KK-3: Mustafa Ünver, 1960, Eskişehir, Ortaokul Mezunu, Mobilyacı, 16.04.2024.
• KK-4: Mehmet Yılmaz,1979, Isparta, Lise Mezunu, İşçi, 15.04.2024.
• KK-5: Muzaffer Biçer, 1974, Bolu, Lise Mezunu, İşçi, 15.04.2024.
• KK-6: İbrahim Uslu, Eskişehir, 1956, Lise Mezunu, Gardiyan (Gardiyan İbo), 15.04.2024.
• KK-7: İrfan Okay, 1968, Eskişehir, Lise Mezunu, Muhtar, 04.04.2024.
• KK-8: Hüseyin Daşdelen, 1965, Kars, Yüksek Okul Mezunu, 01.04.2024.
• KK-9: Bilgilerini vermek istemeyen veteriner hekim, 01.04.2024.
• KK-10: Münip Kaya, 1966, Eskişehir, Lise Mezunu, Emekli, 03.05.2024.
• URL-1: “Güvercinler ve Tarih”.https://kuscu-wien.tr.gg/G.ue.vercinler-ve-Tarih.htm. (Erişim: 12.05.2020).
• URL-2: “Posta Güvercin Kümesleri”.https://www.xn--kmes-0ra.com/collections/posta-guvercinleri. (Erişim: 02.09.2021).