Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Hastalarda Basınç Ülseri Prevalansı ve Etiyolojisinin Belirlenmesi

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 1, 1 - 7, 01.06.2012

Zeliha Koç Zeynep Sağlam

Öz

Amaç: Bu çalışma, yoğun bakım ünitesinde yatan hastalarda basınç ülseri prevalansı ile etiyolojisini
belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Ge reç ve Yön tem ler: Bu araştırma
retrospektif bir çalışma olup, 02.02.2009-03.04.2009 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin yo-
ğun bakım ünitesinde yürütüldü. Bulgular hasta dosya kayıtları incelenerek elde edildi. Yoğun bakım
ünitesine 1 Ocak 2008 ve 31 Aralık 2008 tarihleri arasında kabul edilen 618 hastadan 581
hastanın dosyasına ulaşılabildi. Veriler hastaların sosyo-demografik ve klinik özelliklerini tanımlayan
bir anket formu ile Braden Risk Değerlendirme Skalası ve Glasgow Koma Skalasına göre analiz
edildi. Toplanan veriler tanımlayıcı istatistikler, One-way ANOVA, student t testi ve Post Hoc
testi kullanılarak değerlendirildi. Bul gu lar: Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması
48,7±0,9’dur. Hastaların %47,8’ini kadınların, %52,2’sini erkeklerin oluşturduğu, %37,3’ünde hipertansiyon,
%14,5’inde diyabet hastalığının bulunduğu belirlenmiş olup, hastaların yattıkları gün sayısı
ortalaması 6,6±0,4 gündür. Hastaların Braden Risk Değerlendirme Skalası toplam puan
ortalaması 14,8±2,3, Glasgow Koma Skalası toplam puan ortalaması ise 12,9±0,10’dur. Bu çalışmada
basınç ülseri prevalansı %3,1 olarak bulunmuştur. So nuç: Bu çalışmada hastalarda basınç ülseri
prevalansının oldukça düşük olduğu belirlendi. Hastanede yatış süresi ve kronik hastalık durumu
ile basınç ülseri oluşumu arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p < 0,01).

Anahtar Kelimeler

Basınç ülseri, yoğun bakım, prevalans, etiyoloji

Determining Prevalence and Etiology of Pressure Ulcer Hospitalized Patients in Intensive Care Unit

Öz

Ob jec ti ve: The aim of this study were to determine prevalence and etiology of pressure
ulcer hospitalized patients in intensive care unit. Ma te ri al and Met hods: This study is a retrospective
study and was conducted in the intensive care unit at a university hospital, between
February 2, 2009 and April 3, 2009. The findings were obtained by examining patient file records.
618 patients, who admitted to the intensive care unit between January 1, 2008 and December 31
2008, 581 patient file can be accessed. Data were collected by a survey that identified socio-demographic,
clinical features of the patients and analyzed according to the Braden Risk Assessment Scale
and the Glasgow Coma Scale. The collected data were evaluated by using descriptive statistics,
one-way ANOVA, t test and Post Hoc test. Re sults: The average age of the participants was 48.7±0.9.
It was found that who participated the study 52.2% of patients are men, 47.8% are women, 37.3%
of the participants has hypertension, 14.5% has diabetes and mean hospitalisation period is 6.6±0.4.
Braden Risk Assessment Scale total score of the patients 14.8±2.3, The mean Glasgow Coma Scale
total score was 12.9±0.10. In our study, pressure ulcer prevalence is found as 3.1%. Conc lu si on: In
this study it was found that prevalence of pressure ulcer is low. Significant correlation was found
between time of hospitalization, have chronic disease and pressure ulcer development (p < 0.01).

Anahtar Kelimeler

Pressure ulcer, intensive care unit, prevalence, etiology

Kaynakça

• risk for pres su re ul cer de ve lop ment in bed
• rid den pa ti ents and pre ven ti ve me a su res that
• nur ses use for the se pa ti ents]. Hem şi re lik te
• Araş tır ma Ge liş tir me Der gi si 2006;1(2):35- 44. 11. Ba ka noğ lu E, Şen dir M. Bra den Öl çe ği ile
• Ba sınç Ya ra sı Ris ki Be lir le nen Has ta lar da
• Risk Fak tör le ri İle Ba sınç Ya ra sı Ara sın da ki
• İliş ki nin İnce len me si. İstan bul Üni ver si te si
• Sağ lık Bi lim le ri Ens ti tü sü Hem şi re lik Esas la rı
• Ana bi lim Da lı Yük sek Li sans Te zi. İstan bul, 2010. 12. Tho rodd sen A. Pres su re So re Pre va len ce: A
• Na ti o nal Sur vey. J Clin Nurs 1999;8(2):170-9. 13. Da vis CM, Ca seby NG. Pre va len ce and in ci
• den ce stu di es of pres su re ul cers in two long
• term ca re fa ci li ti es in Ca na da. Os tomy Wo und
• Ma na ge 2001;47(11):28-34. 14. Ta nen A, Das sen T, Bo urs G, Hal fens R. A
• com pa ri son of pres su re ul cer pre va len ce: con
• cer ted da ta col lec ti on in the Net her lands and
• Ger many. Int J Nurs Stud 2004;41(6):607-12. 15. Lah mann NA, Hal fens RJ, Das sen T. Pre va
• len ce of pres su re ul cers in Ger many. J Clin
• Nurs 2005;14(2):165-72. 16. Scho on ho ven L, Bo u se ma MT, Bus kens E;
• pre PUR SE-study gro up. The pre va len ce and
• in ci den ce of pres su re ul cers in hos pi ta li sed
• pa ti ents in the Net her lands: a pros pec ti ve in
• cep ti on co hort study. Int J Nurs Stud
• ;44(6):927-35. 17. Bay dar M, Pe ker Ö. Ba sınç ya ra sı epi de mi
• yo lo ji si. Tur ki ye Kli nik le ri J Int Med Sci
• ;3(45):1-5. 18. Ak yol AD. In ter ven ti on stu di es for pre ven ti on
• of pres su re ul cers in Tur key: a li te ra tu re re vi
• ew. Int Nurs Rev 2006;53(4):308-16. 19. Berg storm N, Bra den B, Kemp M, Chem pa
• ge M, Ruby E. Pre dic ting pres su re ul cer risk:
• a mul ti si te study of the pre dic ti ve va li dity of the Bra den Sca le. Nurs Res 1998;47(5):261- 9. 20. Oğuz S, Ol gun N. Bra den Öl çe ği ile Has ta la - rın Risk le ri nin Be lir len me si ve Plan lı Hem şi re - lik Ba kı mı nın Ba sı Ya ra la rı nın Ön len me sin - de ki Et ki si nin Sap tan ma sı. Hem şi re lik Fo rum
• Der gi si 1997;2(1):131-5. 21. Pı nar R, Oğuz S. Nor ton ve Bra den Ba sı Ya
• ra sı De ğer len dir me Öl çek le ri nin Ya ta ğa Ba
• ğım lı Ay nı Has ta Gru bun da Gü ve nir lik ve
• Ge çer li ği nin Sı nan ma sı. Ulus la ra ra sı Ka tı lım
• lı 6. Ulu sal Hem şi re lik Kon gre si Kon gre Ki ta
• bı. Dam la Mat ba a cı lık Ltd. Şti., 1998. p.172-5. 22. Lind say KW, Bo ne I, Cal lan der R. Re sim li
• Açık la ma la rı ile Nö ro lo ji ve Nö ro şi rur ji. 1. Bas
• kı. Çe vi ren: Boz bu ğa M, ed. İstan bul: No bel
• Tıp Ki ta pev le ri Ltd. Şti.; 2000. 23. Es ti lo ME, An ge les A, Pe rez T, Her nan dez M,
• Val dez M. Pres su re ul cers in the in ten si ve ca
• re unit: new pers pec ti ves on an old prob lem.
• Crit Ca re Nur se 2012;32(3):65-70. 24. Kat ran HB, Şeli men D. Bir Cer ra hi Yo ğun
• Ba kım Üni te sin de Ba sı Ya ra sı Gö rül me Sık
• lı ğı ve Ba sınç Ya ra sı Ge li şi mi ni Et ki le yen
• Risk Fak tör le ri nin Be lir len me si. Ha liç Üni ver
• si te si Sağ lık Bi lim le ri Ens ti tü sü Hem şi re lik
• Ana bi lim Da lı Yük sek Li sans Te zi, İstan bul, 2008. 25. Kur tu luş Z, Pı nar R. Bra den ska la sı ile be lir le
• nen yük sek risk li has ta gru bun da al bü min dü
• zey le ri ile ba sı ya ra la rı ara sın da ki i liş ki.
• Cum hu ri yet Üni ver si te si Hem şi re lik Yük se ko
• ku lu Der gi si 2003;7(2):1-10. 26. İnan DG, Öz tunç G. Çu ku ro va Üni ver si te si
• Bal ca lı Has ta ne si’n de Ya tan Has ta lar da Ba
• sınç Ül se ri Pre va lan sı. Ada na: Çu ku ro va
• Üni ver si te si Sağ lık Bi lim le ri Ens ti tü sü Hem
• şi re lik Ana bi lim Da lı Yük sek Li sans Te zi; 2009. 27. Öz yü rek P, Ya vuz M, Yıl dız Ö. Bra den Risk
• De ğer len dir me Öl çe ği ne Gö re Yo ğun Ba kım
• Üni te le rin de Ya tan Has ta lar da Risk ve İnsi
• dans İnce le me si. 8.Ulu sal Da hi li ve Cer ra hi Bi
• lim ler Yo ğun Ba kım Kon gre si, 16-20 Ka sım
• , An ka ra. 28. Ka ra dag M, Gü müs ka ya N. The in ci den ce of
• pres su re ul cers in sur gi cal pa ti ents: a samp le
• hos pi tal in Tur key. J Clin Nurs 2006;15(4):413- 21. 29. Uzun O, Tan M. A pros pec ti ve, des crip- ti ve pres su re ul cer risk fac tor and pre va- len ce study at a uni ver sity hos pi tal in Tur - key. Os tomy Wo und Ma na ge 2007;53(2):44- 56. 30. Ya vuz M, Din çars lan G, Su a kar D, Il gın S.
• Anes te zi ve Re a ni mas yon Yo ğun Ba kım
• Üni te sin de Ba sınç Ya ra sı Pre ve lan sı, II I.
• Ulu sal Yo ğun Ba kım Hem şi re li ği Kon gre si,
• Kon gre Özet Ki ta bı, 6-8 Ni san An tal ya, 2007, 66. 31. Ayel lo EA, Bra den B. How and why to do pres
• su re ul cer risk as sess ment. Adv Skin Wo und
• Ca re 2002;15(3):125-31. 32. Ka ra dağ A. Ba sınç ül ser le ri: de ğer len dir me,
• ön le me ve te da vi. C.Ü. Hem şi re lik Yük sek
• Oku lu Der gi si 2003;7(2):41-6.