Yoğun Bakım Hastalarında Konstipasyon ve Diyare

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 1, 37 - 43, 01.06.2016

Besey Ören

Öz

Defekasyon vücudun temel fonksiyonlarından olmasına rağmen konstipasyon ve diyare
yoğun bakım hastalanın major gastrointestinal sistem komplikasyonu olarak karşımıza çıkar. Konstipasyon
ve diyare hastalık değil, genellikle başka bir hastalığa sekonder olarak gelişen semptomlardır.
Yoğun bakım hastalarının %60’ında en az bir gastrointestinal sistem problemi görülür. Bu
hastaların %50 sinden fazlasında konstipasyon görülürken %50’ ye yakınında da diyare görülür.
Yoğun bakımda, kafa travması yaralanma, multi sistem yetmezliği, enteral beslenme, mekanik ventilasyon,
hipoperfüzyon, şok, dehidratasyon, endojen ve egzojen opoidler gibi inflamatuar mediatörlerin
salgılanması, gibi durumlarda konstipasyon ile sık karşılaşılır. Enteral beslenme,
enfeksiyonlar, ilaçlar, hipoalbuminemi, pseudomemranöz kolit, ümmünosupresif hastalıklar, malabsorbsiyon
hastalıkları, sepsis, diyabet ve beş günden uzun süren açlık ise yoğun bakımdaki diyarenin
başlıca nedenleridir. Konstipasyon ve diyare yoğun bakım hastalarının yaşam kalitesini,
yoğun bakımda kalış süresini ve hasta maliyetini oldukça kötü etkilemesine rağmen kritik hastaların
takibinde çoğu zaman barsak motilitesine çok fazla önem verilmez. Hemşireler yoğun bakımda
boşaltım aktivitesini değerlendirirken bireye uygulanan yardımcı araç gereç varlığını, dışkılama
sıklığını, bağırsak seslerini vb. tanılamalıdır. Bu derlemede konstipasyon ve diyare semptomlarının
yoğun bakımdaki nedenleri, tedavisi ve yönetimi ele alındı.

Anahtar Kelimeler

Defekasyon, diyare, hemşirelik, konstipasyon, yoğun bakım

Constipation and Diarrhea in Intensive Care Patients

Öz

Although defecation is one of the basic body functions, constipation and diarrhea
occur as the major gastrointestinal system complications in intensive care patients. Constipation
and diarrhea are not diseases themselves; they usually are symptoms that develop secondarily to
another disease. At least one gastrointestinal system problem is observed in 60% of intensive care
patients. Constipation is seen in more than 50% of these patients, while diarrhea is seen in approximately
50% of them. Constipation in an intensive care unit is frequently observed in cases
such as head trauma, injury, multisystem failure, enteral nutrition, mechanical ventilation, hypoperfusion,
shock, dehydration, and secretion of inflammatory mediators such as endogenous
and exogenous opioids. The main causes of diarrhea in intensive care units are enteral nutrition,
infections, medications, hypoalbuminemia, pseudomembranous colitis, immunosuppressive diseases,
malabsorption diseases, sepsis, diabetes, and hunger for more than 5 days. Constipation
and diarrhea have highly adverse effects on the quality of life of intensive care patients, duration
of patient stay in the intensive care unit, and patient costs. However, usually intestinal motility
is not given much importance during the follow-up of critically ill patients. The nurses should
monitor the existence of assistive equipment, frequency of defecation, intestinal sounds, and so
forth, while assessing excretion activity in intensive care patients. This compilation analyzed the
causes, treatment, and management of constipation and diarrhea symptoms in intensive care patients.

Anahtar Kelimeler

Constipation, defecation, diarrhea, intensive care, nursing

Kaynakça

• Korfalı, G. Yoğun bakımda diyare-konsti- pasyon. Türk Yoğun Bakım Dernegi Dergisi 2008; 6(1):51-55.
• Allen SJ, Martinez EG, Gregorio GV, Dans LF. Probiotics for treating acute infectious diar- rhoea, The Cochrane Database of Systemic Reviews 2010;10(11):CD003048. doi: 10.1002/14651858.CD003048.pub3.
• Bharucha AE, Dorn SD, Lembo A, Pressman A. American Gastroenterological Association (AGA) Medical position statement on consti- pation, Gastroenterology 2013;144(1):211– 217.
• Bolat E. Konstipasyonlu hastaya yaklaşım, Güncel Gastroenteroloji 2006;10(1):116-119.
• Dorman BP, Hill C, McGrath M, Mansour A, Dobson D, Pearse T, Singleton J et al.. Bowel management in the intensive care unit. Inten- sive and Critical Care Nursing 2004;20(6): 320-329.
• Mostafa SM, Bhandari S, Ritchie G, Gratton N, Wenstone R. Constipation and ıts ımplica- tions in the critically ıll patient. Br J Anaesth 2003;91(6): 815-9.
• Nassar AP, Silva FMQ, Cleva R. Constipation in intensive care unit: ıncidence and risk fac- tors. Journal of Critical Care 2009;24(4): 630.e9–12.
• Ferrie S, East V. Managing diarrehoea in in- tensive care. Austrralian Critical Care 2007; 20(1):7-13.
• Luft VC, Beghetto MG, Mello ED, Polanczyk CA. Role of enteral nutrition in the incidence of diarrhea among hospitalized adult patients, Nutrition 2008;24:528-535.
• Suares NC, Ford AC. Prevalence of, and risk factors for, chronic ıdiopathic constipation in the community: systematic review and meta- analysis. 2011;106(9):1582-91.
• Dennehy PH, Nelson SM, Spangenberger S, Noel JS, Monroe SS, Glass RI. A prospective case control study of the role of astrovirus in acute diarrhea among hospitalized young chil- dren. The Journal of Infectious Diseases 2001;184(1):10-5.
• Thibault R, Graf S, Clerc A, Delieuvin N, Hei- degger CP, Pichard C. Diarrhoea in the ICU: repective contribution of feeding and antibi- otics. Critical Care 2013; 17 R153(4):1-8.
• McCrea GL, Miaskowski C, Stotts NA, et al. A review of the literature on gender and age dif- ferences in the prevalence and characteristics of constipation in North America. J Pain Symp- tom Manage 2009;37:737-45.
• Daniel Chappell, Markus Rehm and Peter Conzen. Opioid-İnduced Constipation in İn- tensive Care Patients: Relief İn Sight? Critical Care 2008;12(4):161-162.
• Jack L, Coyer F, Courtney M, Venkatesh B. Diarrhoea risk factor in enterally tube fed crit- ically Ill patients: A Retrospective Audit. In- tensive Crit Care Nurs 2010;26(6):327-34.
• Higgins PD, Johanson JF. Epidemiology of constipation in north america: a systematic re- view. The American Journal of Gastroenterol. 2004;99(4):750-759.
• Öztürk R. Akut Diyare. Gastrointestinal Sis- tem Hastalıkları Sempozyumu. İ.Ü. Cerrah- paşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi. 2001, p. 27-56.
• Qureshi W, Adler DG, Davila RE, Egan J, Hi- rota WK, Jacobson BC ve ark. ASGE Guide- line: Guideline on The Use of Endoscopy in The Management of Constipation. Gastroin- test Endosc 2005;62(2):199-201.
• Jack L, Coyer F, Courtney M, Venkatesh B. Probiotics and diarrhoea management in en- terally tube fed critically ill patients--what is the evidence? Intensive Crit Care Nurs 2010 ;26(6):314-26.
• McKenna S, Wallis M, Brannelly A, Cawood J. The nursing management of diarrhoea and constipation before and after the ımplementa- tion of a bowel management protocol. Aust Crit Care 2001;14(1):10-16.
• Patanwala AE, Abarca J, Huckleberry Y, et al. Pharmacologic management of constipation in the critically ıll patient. Pharmacotherapy 2006;26(7):896-902.
• Sevil Erkan ve ark. (Ed.) TC Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İzmir İli Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği. Hemşirelik Bakım Standartları içinde, Konsti- pasyonu Önleme ve Barsak Yönetimi. Akademisyen Tıp Kitabevi; 2014: p.168-172.
• Ünsar S, Fındık ÜY, Kurt S, Özcan H. Kanserli hastalarda evde bakım ve semptom kontrolü. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;2(5):89- 105.
• Ören B. Yoğun Bakım Seçilmiş Semptom ve Bulguların Yönetimi. Fatma Eti, Nermin Olgun, editörler. içinde: Konstipasyon-Diyare. 1. b. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi; 2016. p. 385-400.