Mastektomi Sonrası Eksternal Protez Kullanan Kadınların Memnuniyetleri

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 2, 45 - 53, 14.08.2022

Bahar Atalay , İkbal Çavdar

Öz

Öz
Amaç: Bu araştırma Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaşayan meme kanseri nedeniyle mastektomi uygulanan kadınların eksternal protez kullanımı ile ilgili memnuniyetlerini belirlemek amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırma Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaşayan meme kanseri nedeniyle mastektomi uygulanan kadınların eksternal protez kullanımı ile ilgili memnuniyetlerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı tipte yapıldı. Çalışma verileri 01/12/2019-01/12/2021 tarihleri arasında toplandı. Çalışmaya belirlenen tarihlerde Kanser Hastalarına Yardım Derneğine başvuran ve çalışmaya katılmayı kabul eden 96 kadın dahil edildi.
Bulgular: Araştırmaya katılan katılımcıların %28,1’i 55-64 yaş arasında idi. Araştırmaya katılan kadınların %44,8’inin 5 yıldan daha uzun süre önce meme ameliyatı olduğu, %78,1’inin özel sütyen, %30,2’sinin meme protezini 1 ile 3 yıldır kullandığı, %41,7’sinin uyurken hariç her zaman kullandığı ve %42,7’sinin protezi ile rahat olduğu bulundu. Kadınların yaş ile meme protezinin görüntüsünden memnun olmaları arasında pozitif yönde orta düzey anlamlı ilişki saptandı. Yaş arttıkça meme protezi görüntüsünden daha fazla memnun oldukları saptandı. Medeni durum ile meme protezinin görüntüsünden memnun olma durumları arasındaki fark anlamlı idi (p<0,05). Yaş ve aktif çalışma ile günlük kullanım süresi arasında zayıf düzeyde ters yönlü ilişki vardı (p<0,05). Kadınların yaşı arttıkça günlük kullanma süreleri ve ev hanımı olma oranı arttıkça günlük kullanma süreleri azalmaktaydı.
Sonuç: Meme kanseri nedeniyle mastektomiye sahip olan kadınlar ek bir prosedüre ihtiyaç duymadan eksternal meme protezi ile iyi bir memnuniyet düzeyine ulaşabilmektedir. Mastektomi sonrası eksternal protez kullanımı ile kadınların dış görünüşünden memnun olma düzeylerini artırmak, daha kadınsı hissetmelerini konforlu bir şekilde sağlamak mümkün olabilir.

Anahtar Kelimeler

Mastektomi, eksternal meme protezi, meme kanseri, memnuniyet düzeyleri

Kaynakça

• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı verileri, 2019. Erişim adresi: https://saglik.gov.ct.tr/Portals/9/KKTC%20Kanser%20Kayt%202012%20Raporu%20%287%20Haziran%202018%29%20SON.pdf. Son erişim tarihi: 17.05.22.
• Çavdar I. Meme Kanseri Hastalarda Cinsel Sorunlar. Meme Sağlığı Dergisi 2006;2(2);64-66.
• Meme Hastalıkları Dernekleri Federasyonu (MHDF), “Meme Kanseri Eğitim Modülü,” 2007, http://www.tmhdf.org.tr/ Uploads/Editor/files/MemeKanseri_KETEM.pdf.
• Romero C, Linsay JE, Dalton WT, Nelson DV, Friedman LC. Husbands’ Perceptions Of Wives’ Adjustment To Breast Cancer: The İmpact On Wives’ Mood. Psychooncology 2008;17;237-243.
• Franceschini G, Sanchez AM, Di Leone A, Magno S, Moschella F, …, Masetti R. New trends in breast cancer surgery: a therapeutic approach increasingly efficacy and respectful of the patient. Il Giornale di chirurgia 2015;36(4);145.
• Harcourt DM, Rumsey NJ, Ambler NR, Cawthorn SJ, Reid CD,…, Umpleby HC. The psychological effect of mastectomy with or without breast reconstruction: a prospective, multicenter study. Plast Reconstr Surg 2003;111;1060–1068.
• Rowland JH, Desmond KA, Meyerowitz BE, Belin TR, Wyatt GE, Ganz PA. Role of breast reconstructive surgery in physical and emotional outcomes among breast cancer survivors. Journal of the National Cancer Institute 2000;92(17);1422-1429.
• Hojan K ve Manikowska F. Can the Weight of an external breast prosthesis influence trunk biomechanics during functional movement in postmastectomy women?. BioMed Research International, 2017.
• Lopes WMPS, Figueiredo MLF. O cuidado transcultural como base para investigar idosas mastectomizadas sobre o conhecimento e o uso de sutias e protese externas. Enfermagem em Foco 2011;2;81-4.
• Hojan K, Manikowska F, Chen BPJ. The influence of an external breast prosthesis on the posture of women after mastectomy. Journal of Back and Musculoskeletal Rehabilitation. 2016;29(2);337-342.
• Jetha ZA, Gul RB, Lalani S. Women experiences of using external breast prosthesis after mastectomy. Asia-Pacific journal of oncology nursing 2017;4(3);250.
• Kiefer CG. Presenting all the choices: teaching women about breast prosthetics. Medscape women's health 2001;6(5);4-4.
• Glaus SW, Carlson GW. Long‐Term Role of External Breast Prostheses After Total Mastectomy. The breast journal 2009;15(4);385-393.
• Hojan K, Manikowska F, Molinska-Glura M, Chen PJB, Jozwiak M. The impact of an external breast prosthesis on the gait parameters of women after mastectomy. Cancer nursing 2014;37(2);E30-E36.
• Spatuzzi R, Vespa A, Lorenzi P, Miccinesi G, Ricciuti M,…, Aieta M. Evaluation of social support, quality of life, and body image in women with breast cancer. Breast Care 2016;11(1);28-32.
• Wiedemann R ve Schnepp W. External Breast Prostheses In Post-Mastectomy Care In Germany–Womenʼs Experıences: A Qualıtatıve Study. Central European Journal of Nursing and Midwifery 2017;8(3);658-666.
• Tabachnick BG, Fidell, LS (2013). Using Multivariate Statistics. 6. Basım. Pearson; 2013. s. 113-122.
• Kürşad MŞ ve Nartgün Z. Kayıp veri sorununun çözümünde kullanılan farklı yöntemlerin ölçeklerin geçerlik ve güvenirliği bağlamında karşılaştırılması. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology. 2015, 6(2).
• Borghesan DHP, Gravena A A F, Lopes TCR, Brischiliari SCR, Demitto MDO, …, Pelloso SM. Variables that affect the satisfaction of Brazilian women with external breast prostheses after mastectomy. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2014;15(22);9631-9634.
• Gallagher P, Buckmaster A, O’carroll S, Kiernan G ve Geraghty J. External breast prostheses in post‐mastectomy care: women's qualitative accounts. European journal of cancer care 2010;19(1);61-71.
• Livingston P, Roberts S, White V, Gibbs A, Bonnici D, Hill D. Do women have equitable access to quality breast prosthesis services?. Australian and New Zealand Journal of Public Health 2000;24(4);452-453.
• Ramu, D, Ramesh RS, Manjunath S, Goel V, Hemnath GN, Alexander A. Pattern of external breast prosthesis use by post mastectomy breast cancer patients in India: Descriptive study from tertiary care centre. Indian journal of surgical oncology 2015;6(4);374-377.
• Livingston PM, White VM, Roberts SB, Pritchard E, Hayman J, …, Hill DJ. Women’s satisfaction with their breast prosthesis: What determines a quality prosthesis?. Evaluation Review 2005;29(1);65-83.
• Tanner R, Abraham SF, Llewellyn-Jones D. External breast prostheses: a survey of their use by women after mastectomy. Med J Aust 1983;1:270–272.
• Roberts S, Livingston P, White V, Gibbs A. External breast prosthesis use: Experiences and views of women with breast cancer, breast care nurses, and prosthesis fitters. Cancer nursing 2003;26(3);179-186.
• Hojan K. Does The Weight Of An External Breast Prosthesis Play An Important Role For Women Who Undergone Mastectomy?. Reports of Practical Oncology and Radiotherapy 2020;25(4);574-578.
• Reaby LL, Hort LK, Vandervord J. Body image, self‐concept, and self‐esteem in women who had a mastectomy and either wore an external breast prosthesis or had breast reconstruction and women who had not experienced mastectomy. Health Care for Women International 1994;15(5);361-375.
• Hart S, Meyerowitz BE, Apolone G, Mosconi P, Liberati A. Quality of life among mastectomy patients using external breast prostheses. Tumori Journal 1997;83(2);581-586.