Past and Present of Home Health Services and the Role of Nurses

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 3, 119 - 123, 31.12.2022

Neşe Kıskaç , Berrin Girgin

Öz

As a result of economic and social developments in the last century, changes in the field of health, decrease in fertility rate, changes in socio-economic life, life expectancy has been prolonged and the rate of elderly population has increased in the world and in our country. The increase in the elderly population has brought the models of change in health care to the agenda. In this context, homehelath care services have emerged as a product of the changing healthcare understanding and a necessity of changing social characteristics. The nurse has an important role in providing home healthcare services. Homehelath care nurses are tasked with providing services appropriate to the physical, ergonomic structure of the home environment, the physical, emotional, social conditions of the patient and their family, for the patients who are bedridden, with various chronic and malign diseases, the examination, treatment and rehabilitation of the patients who cannot reach the health institution after surgery. If nurses can effectively use all their duties from education to care in home healthcare services, they will increase the quality and efficiency in patient care, decrease the repetitive hospitalizations of patentse, and facilitate the patients' adaptation to lifestyle changes by supporting them psychosocially.

Anahtar Kelimeler

Home care, home care services, nursing, nursing care

Evde Sağlık Hizmetlerinin Dünü, Bugünü ve Hemşirelerin Rolü

Öz

Son yüzyıldaki ekonomik ve sosyal gelişmeler, sağlık alanındaki değişimler, doğurganlık hızının azalması, sosyo-ekonomik hayattaki değişimler sonucunda yaşam süreleri uzamış, dünyada ve ülkemizde yaşlı nüfus oranında artış meydana gelmiştir. Yaşlı nüfusun artması sağlık hizmetinde değişim modellerini gündeme getirmiştir. Bu bağlamda evde sağlık hizmetleri değişen sağlık hizmeti anlayışının bir ürünü ve değişen toplum özelliklerinin bir gereksinimi olarak ortaya çıkmıştır. Sağlık ekibi içerisinde hemşire evde sağlık hizmetlerini vermede önemli bir role sahiptir. Evde sağlık hemşireleri, yatağa bağımlı, çeşitli kronik ve malign hastalığı olan bireyler ve ameliyat sonrası sağlık kuruluşuna ulaşamayan hastaların muayene, tetkik, tedavi ve rehabilitasyonunu, ev ortamının fiziksel ve ergonomik yapısına, hasta ve ailesinin fiziksel, duygusal, sosyal durumuna uygun hizmetleri sunmak ile görevlidirler. Hemşireler, evde sağlık hizmetlerinde eğitimden bakıma kadar olan tüm görevlerini etkin ve yetkin kullanabildikleri takdirde hasta bakımında kalite ve verimliliği arttıracak, hastaların hastaneye tekrarlı yatışları azalacak, hastalara psikososyal yönden destek olarak hastaların yaşam tarzı değişikliklerine uyum sağlamalarını kolaylaştıracaklardır.

Anahtar Kelimeler

Evde bakım, evde bakım hizmetleri, hemşirelik, hemşirelik bakımı

Kaynakça

• 1-Karadağ H, Akyıldız NA. Avrupa’nın demografik dönüşümünde uzun dönem yaşlı bakımının sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2019;44,571-596.
• 2- Karahan A, Güven S. Yaşlılıkta evde bakım. Turkish Journal of Geriatrics. 2002;5(4),155-159.
• 3- Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle yaşlılar, 2019 [Internet]. 18.03.2020 [Erişim Tarihi: 27.11.2020]. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/
• 4- Çayır Y, Işık M. Terminal dönem kanser hastalarında evde sağlık hizmetleri. Smyrna Tıp Dergisi. 2012;Ek sayı 1,87-90.
• 5- Kang Y, Taylor JO, Osterhage K, Turner AM. Home Care nurses' perspectives regarding health information management among older adults. Home Healthcare Now. 2019;319-327. doi: 10.1097/NHH.0000000000000796.
• 6- Çayır Y. Birinci basamakta evde sağlık hizmetleri: Neler yapabiliriz? Dicle Tıp Dergisi. 2013;40(2),340- 344.
• 7- Taşdelen P, Ateş M. Evde bakım gerektiren hastaların bakım gereksinimleri ile bakım verenlerin yükünün değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2012;9(3),22-29.
• 8- Doğusan AR. Türkiye'de evde sağlık hizmetleri ile ilgili mevzuat ve gelişimi. Ankara Medical Journal. 2019;19(3),684-693.
• 9- Danış MZ. Toplum temelli bakım anlayışı. Özveri Dergisi. 2006;3,44-47.
• 10- Subaşı N. Ankara ili Çankaya ilçesinde evde bakım durumu araştırması. [Uzmanlık Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı; 2001.
• 11- Aydın D. Evde Bakım Kavram ve Kapsamı, Evde Bakım Hizmetleri. 1. Baskı. Ankara. Sağlıklı Nesiller Derneği, 2005;14-25.
• 12- Cindoruk M, Şen İ. Yaşlının evde bakımı. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 2009;29, 110-2.
• 13- Özer Ö, Şantaş F. Kamunun sunduğu evde bakım hizmetleri ve finansmanı. ACU Sağlık Bil Derg. 2012;(3),96-103.
• 14- T.C. Resmi Gazete, Sayı 25751. Evde bakım hizmetleri sunumu hakkında yönetmelik [Internet]. 10.03.2005 [Erişim Tarihi: 28.11.2020]. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/
• 15- T.C. Resmi Gazete, Sayı 29280. Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları tarafından evde sağlık hizmetlerinin sunulmasına dair yönetmelik [Internet]. 25.02.2015 [Erişim Tarihi: 28.11.2020]. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/
• 16- Baydar Artantaş A, Köroğlu FT. Bir hastane bünyesindeki evde sağlık birimi tarafından verilen hizmetlerin değerlendirilmesi: 2018 yılı istatistikleri. Ankara Medical Journal. 2019;19(1),170-177.
• 17- Çolak M, Gökdemir O, Yaprak S, Kartal M. Evaluation of home care services at a training and research hospital in İzmir. Marmara Medical Journal. 2016;29,170-176.
• 18- Taşdelen P, Ateş M. Evde bakım gerektiren hastaların bakım gereksinimleri ile bakım verenlerin yükünün değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2012;9(3),22-29.
• 19- Işık O, Kandemir A, Erişen MA, Fidan C. Evde sağlık hizmeti alan hastaların profili ve sunulan hizmetin değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2016;19(2),171-186.
• 20- Erkan H, Altuntaş M. Evde sağlık hizmeti alan hastalarda bakım yükünün değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal. 2019;19(3),591-601.
• 21- Zarit S. Family care and burden at the end of life. CMAJ 2004;170,1811-1812. doi:10.1503/cmaj.1031205.
• 22- Özlü A, Yıldız M, Aker T. Zarit bakıcı yük ölçeğinin şizofreni hasta yakınlarında geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi. 2009;46,38-42.
• 23- Gümüş R, Aluçlu MU, Sarıbaş S. Health status of disabled children and youth receiving public home care services between 2010 and 2015 in Diyarbakir, Turkey. Dicle Medical Journal. 2016;43(4),549-555. doi:10.5798/diclemedj.0921.2015.01.0521.
• 24- Evde Bakım Derneği. Evde bakım hemşireliği sertifika programı [Internet]. 2018 [Erişim Tarihi: 01.12.2020]. Erişim adresi: http://evdebakim.org.tr/
• 25- T.C. Resmi Gazete, Sayı 27515. Hemşirelik yönetmeliği [Internet]. 08.03.2010 [Erişim Tarihi: 27.11.2020]. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/
• 26- T.C. Resmi Gazete, Sayı 28903. Sağlık Bakanlığı sertifikalı eğitim yönetmeliği [Internet]. 04.02.2014 [Erişim Tarihi: 01.12.2020]. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/
• 27- Cimete G. Evde Bakım Hemşireliği. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi. 2008;6(4):47-53.
• 28- Zengin N, Yıldız H, Çil Akıncı A. Öğrenci hemşirelerin kronik hastalıkların bakımı konusunda düşünceleri. Elecronic Journal of Vocational Colleges. 2012;105-110.
• 29- Akdemir N, Bostanoğlu H, Yurtsever S, Kutlutürkan S, Kapucu S, Canlı Özer Z. Yatağa bağımlı hastaların evde yaşadıkları sağlık sorunlarına yönelik evde bakım hizmet gereksinimleri. Dicle Tıp Dergisi. 2011;38(1),57-65.
• 30- Özdemir Ü, Taşcı S. Kronik hastalıklarda psikososyal sorunlar ve bakım. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2013;1(1),57-72.