Ventilatöre Bağlı Hastalarda Hidrojen Peroksit ile Verilen Ağız Bakımının Nozokomiyal Pnömoni Gelişimini Önlemede Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 27 Sayı: 1, 1 - 9, 30.04.2023

Gülşen Öztürk Genç Hayriye Deniz Şelimen

Öz

Amaç: Ventilatöre bağlı hastalarda hidrojen peroksit ile verilen ağız bakımının nozokomiyal pnömoni gelişimini önlemedeki etkisini incelemek amacıyla deneysel olarak yapıldı. Gereç ve yöntem: Araştırmanın evrenini, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesine Kasım 2007- Mayıs 2008 yılları arasında yatan, mekanik ventilatöre bağlanan ve yoğun bakıma yatışta pnömonisi olmayan 60 hasta oluşturdu. Araştırmanın örneklemi evreni temsil etmekte olup, hastalar ardışık olarak deney grubunda 30 ve kontrol grubunda 30 hasta olmak üzere araştırmaya alındı. Araştırmadan elde edilen bulguların değerlendirilmesinde Stata istatistik programı kullanıldı (version 9.0, Stata Corporation, Texas, ABD). Sürekli değişkenlerin karşılaştırılmasında student t testi, kategorik değişkenler için ki kare (x2) testi kullanıldı. Veriler p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi. Bulgular: Sonuçlardan elde edilen verilere göre; deney grubundaki hastaların %20(n=6)’sinde, kontrol grubundaki hastaların %30(n=9)’unda ventilatör ilişkili pnömoni (VİP) geliştiği bulundu. En sık görülen VİP etkeninin Acinetobacterspp.deney grubundaki hastaların %13 (n=4)’ünde, kontrol grubundaki hastaların %17 (n=5)’sinde olduğu belirlendi. Sonuç: Deney grubuna alınan hastalarda ağız kültürlerindeki üremenin, 0.saatte %43 (n=13), 24.saatte %40 (n=12), 48.saatte %23 (n=7) ve 72.saatte %23 (n=7) oranında görüldüğü belirlendi. Kontrol grubuna alınan hastaların ağız kültürlerinde üremenin, 0.saatte %37(n=11), 24.saatte %33(n=10), 48.saatte %43(n=13) ve 72.saatte %40(n=12) oranında görüldüğü belirlendi. Kolonize patojen bakteri izole edilen hasta sayısının uygulama süresindeki değişimi incelendiğinde; deney grubuna alınan hastaların kolonizasyonunda azalma olduğu, kontrol grubuna alınan hastaların kolonizasyonunda ise artma olduğu izlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ventilatör İlişkili Pnömoni, Ağız Bakımı, Yoğun Bakım

Teşekkür

Her konuda bilgi ve deneyimleriyle destek olan, her zaman örnek aldığım değerli hocam Sayın Prof. Dr. Hayriye Deniz Şelimen’e saygı ve teşekkürlerimi borç bilirim

Kaynakça

• 1- Akın E, Eşer İ. Ventilatör ilişkili pnömoninin önlenmesinde etkin bir yol: hemşirelik bakımı. Hemşirelik Forumu Dergisi 2006;9(3):31-36.
• 2- İyigün E. Cerrahi yoğun bakım ünitelerinde ventilatöre bağlı nozokomiyal pnömoni risk faktörleri ve önleyici bakım aktivitelerinin belirlenmesi. Genelkurmay Başkanlığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Yüksekokulu Cerrahi Hemşireliği Anabilim Dalı Başkanlığı Doktora Tezi;2001.
• 3- Çavdar F. Mekanik ventilatöre bağlı hastalarda standart hemşirelik bakımının nozokomiyal pnömoni gelişimini önlemede etkisinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi;1999.
• 4- Grap JM, Munro C. Duration of action of a single, early oral application of chlorhexidine on oral microbial flora in mechanically ventilated patients: a pilot study Heart & Lung. The Journal of Acute and Critical Care 2004;2(33):83-91.
• 5- Erdoğan H, Baykam N, Erdoğan A, Balaban E, Albayrak D, Dokuzoğuz B. Ventilatörle İlişkili Pnömoni. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2003;7:45-50.
• 6- Gülaşı S, Yıldızdaş D. Ventilatör ile ilişkili pnömoniler. Çocuk Acil Tıp ve Yoğun Bakım Derneği 2005;1:6-10. 7- Bodur H, Erbay A, Akıncı E, Balaban N, Çolpan A. Ventilatörle ilişkili pnömoni olgularının değerlendirilmesi. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2005;9:212.
• 8- Çakar N, Kızılırmak, S. Ventilatör ilişkili pnömoni, Arman D,Uçan ES,ed. Hastane Kökenli Pnömoni ve Tedavisi 2004:35-43.
• 9- Sole M. L, Poalillo F. E, Byers J. F.& Ludy, J. E. Bacterial growth in secretions and on suctioning equipment of orally intubated patients: a pilot study. American Journal of Critical Care 2002;11(2):141-149.
• 10- Soh KG. Crıtıcal care nurses knowledge ın preventıng nosocomıal pneumonia. Australian Journal of Advanced Nursing 2006;3(24):19-23.
• 11- Çelik S. Yoğun bakım ünitesinde hasta kabul ve taburculuk kriterleri. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2007;11(2):96-101.
• 12- Akalın H. Ventilatörle ilişkili pnömoni ve önlenmesi. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2004;8(2):112-115.
• 13- Fontaine DK, Gallo BM, Huclak CM, Morton PG. Ventılator- assocıated pneumonıa. Crıtıcal Care Nursıng 2005.
• 14- Torres A, Carlet J. Ventilator-associated pneumonia. European Respiratory Journal 2001(17):1034-1045.
• 15- Arman D. Ventilatör ilişkili pnömonide antibiyotik tedavisi. Yoğun Bakım Dergisi 2002;2(1):88-92.
• 16- Ashtiani B, Bryant S, Grap MJ, Munro CL. Oral Care İnterventions in Critical Care: Frequencyand Documentation- a Survey of Oral Care Practices for Reducing Dental Plaque, Oral Colonization, and Ventilator- Associated Pneumonia in Critically ill Patients Am J Crit Care 2003;12(2): 113-118.
• 17- Schleder B. The effect of a comprehensive oral care protocol on patients at risk for ventilator-associated pneumonia 2002.
• 18- Fourrier F, Duvivier B, Boutigny H, Roussel-Delvallez M.& Chopin C. Colonization of dental plaque: a source of nosocomial infections in intensive care unit patients Critical care medicine 1999;26(2):301-308.
• 19- Munro C. L. & Grap M. Oral health and care in the intensive care unit: state of the science American Journal of critical care 2004;13(1):5-34.
• 20- Allen Furr L, Binkley C. J, McCurren C.& Carrico R. Factors affecting quality of oral care in intensive care units Journal of advanced nursing 2004;48(5):454-462.
• 21- Augustyn B. Ventilator-associated pneumonia, Critical Care Nursing 2007;4(27):32-39.
• 22- Aygin D, Çetin BK. Ventilatör ilişkili pnömoninin önlenmesinde ağız bakımının rolü. Journal of Human Rhythm 2016;2(4):138-143.
• 23- Kollef MH. The Preventıon of ventilator assocıated pneumonia. The New England Journal of Medicine 1999;8(340):627-634.
• 24- Kalın H. Yoğun bakım İnfeksiyonları Medical Tribune 2007;1(13).
• 25- Meyancı G, Öz H, Mamal Torun M. Ventilator-associated pneumonia, Cerrahpaşa Tıp Dergisi 1999;3(30):214-220.
• 26- Ertek M. Hastane enfeksiyonları: Türkiye verileri İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 60:9-14.
• 27- Aktaş F. Nozokomiyal pnömoni. Klimik Dergisi 2000;13:3-6.
• 28- Çırak K. Halilçolar H. Karaca S. Ventilatör ilişkili pnömoni tanısında derin trakeal aspirat ve bronkoalveoler lavaj örneklerinin kantitatif kültürlerinin sonuçları ve karşılaştırılması. Türkiye Solunum Araştırmaları Dergisi 2004;7(1):13-17.
• 29- Saltoglu N. Ventilatör ilişkili pnömoninin önlenmesi ve kontrolü. İÜ CTF STEE Hastane Enfeksiyonları: Korunma ve Kontrol Sempozyum Dizisi 2008;60:89-103.
• 30- Yüce A. Nozokomiyal pnömonide sağaltım. Klimik Dergisi 2000;13(1):7-10.
• 31- Dikmen Y, Aygün G, Öztürk R. Yoğun bakım ünitesinde ventilatörle ilişkili pnömonilerin değerlendirilmesi. Klimik Dergisi 2004;17(2):117-119.
• 32- Nobahar M, Razavi M, R, Malek F, Ghorbani R. Effects of hydrogen peroxide mouthwash on preventing ventilator-associated pneumonia in patients admitted to the intensive care unit. Brazilian Journal of Infectious Diseases 2016;20:444-450.