KARACİĞER NAKLİ HASTASINDA AMELİYAT SONRASI HEMŞİRELİK BAKIMI: OLGU SUNUMU

Yıl 2023, Cilt: 27 Sayı: 1, 54 - 66, 30.04.2023

Şevval Çağan Kişin , Elif Nazlı Öz , Sevim Şen

Öz

Karaciğer nakli, sağlıklı donörün karaciğerinden bir parça alınarak alıcının hastalıklı karaciğer dokusuyla değiştirilmesi sonucu gerçekleşir. Karaciğer yetmezliğinin tedavisinde kullanılan karaciğer nakli, yetmezliğin altında yatan sebepler değişiklik gösterse de tedavide kullanılan en başarılı yöntemdir. Karaciğer nakli canlı vericili karaciğer nakli ve kadavradan karaciğer nakli olmak üzere iki şekilde gerçekleşir. Karaciğer nakli sonrasında enfeksiyon, kanama ve pulmoner tromboemboli en sık görülen komplikasyonlardandır. Karaciğer naklinin başarısı nakil sonrası greft fonksiyonlarının korunmasına ve özellikle organ reddi gibi komplikasyonların önlenmesi ile doğrudan ilişkilidir. Bunun için hastalar nakil sonrası immünsupresif tedavi kullanmaktadır. Günümüzden cerrahinin gelişmesi ve yeni immunsupresif yaklaşımlarla birlikte karaciğer nakli daha başarılı bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada, Hepatoselüler karsinoma karaciğer yetmezliği sebebiyle karaciğer nakli olan bir hastanın hemşirelik bakımı sunulmuştur. Hasta Günlük Yaşam Modeli doğrultusunda değerlendirilerek hemşirelik bakımı sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Karaciğer nakli, transplantasyon, hemşirelik bakımı, karaciğer yetmezliği

Kaynakça

• 1) Aktaş YY, Karabulut N. Karaciğer Transplantasyonu Sonrası Hastaların Yaşadığı Sorunlar ve Hemşirelik Girişimleri. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;1(1).
• 2) Güvenç E. Karaciğer Nakli Olacak Hastalarda Video Destekli Verilecek Eğitimin Semptom Yönetimine Etkisinin İncelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi], Gaziantep: SANKO Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı;2019.
• 3) Demir B. Karaciğer Nakli Hastalarının Ameliyat Sonrası Bakım Bağımlılığı Düzeyinin Belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi], Malatya: İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2012.
• 4) Gülen H, Karaca A. Organ Transplantasyonu Sürecinde Donör Eğitimi ve Hemşirelik Bakımı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2018; 8(2):83-88.
• 5) Erbaş O, Yıldırım M, Akar H, Taşkıran H. Karaciğer Nakli: Endikasyonlar, Kontrendikasyonlar, Rejeksiyon ve Uzun Dönem Takip. Fng & Bilim Tıp Transplantasyon Dergisi. 2016;1(2):59-66.
• 6) Diniz G, Tugmen C, Sert İ. Türkiye ve Dünyada Organ Transplantasyonu. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi. 2019;29(1):1-10
• 7) Cömert G. Karaciğer Nakli Bekleme Listesindeki Hastaların Nakilden Beklentilerinin ve Yaşadıkları Güçlüklerin Belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul: İstinye Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2019.
• 8) Bağcı K. İmmünsupresif Tedavi Alan Karaciğer Nakli Hastalarında Farklı Yaş Gruplarının Tedaviye Uyumu. [Yüksek Lisans Tezi], Malatya: İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2019.
• 9) Bayhan B. Organ Nakli Hastalarında İmmunsupresif Tedaviye Uyum Ölçeği’nin(Ituö) Türkiye’de Geçerlik Güvenirliği. [Yüksek Lisans Tezi], İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2014.
• 10) Amaral B, Vicente M, Pereira CS, Araújo T, Ribeiro A, Pereira R, et al. Approach to the liver transplant early postoperative period: an institutional standpoint. Rev Bras Ter Intensiva. 2019;31(4):561-570.
• 11) Abbasoğlu O, Sezer ER, Karahan S, Köken ÖZ. Karaciğer Transplantasyonu Yapılan Hastalarda İmmünsupresif İlaç Kullanımına Uyum: Tek Merkez Deneyimi. Ahi Evran Tıp Dergisi. 2020;4(3):88-95.
• 12) Tamer M. Karaciğer Transplantasyonu Sonrası Yaşam Kalitesinin Belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi], Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2015.
• 13) Özşaker E. Organ Nakli ve Yaşam Kalitesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;3(3):166-173.
• 14) Chaney A, Yataco M. The Emerging Role of Nurse Practitioners and Physician Assistants in Liver Transplantation. Liver Transplantation. 2019;25(7):984-1125.
• 15) Özbaş A. Organ Naklinde Bakım. Cerrahi Hemşireliği II. Akyolcu N, Kanan N, Aksoy G, editors. Nobel Tıp Kitapevleri; 2017:701-704p.
• 16) Babadağ K, Aştı TA. Hemşirelik Esasları Uygulama Rehberi. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevleri; 2012.
• 17) Velioğlu P. Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2012.
• 18) Demirbağ BC. Hemşirelik Kuramları Kavram Haritalarıyla. İstanbul: Akademisyen Kitapevi;2021.
• 19) T. Heather Herdman, Shigemi Kamitsuru (2020). Hemşirelik Tanıları Tanım ve Sınıflandırma 2018-2020, çev. Rengin Acaroğlu, Hatice Kaya (İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri, Ekim 2020).
• 20) Roper N, Logan WW, Tierney AJ. The elements of nursing: A model for nursing based on a model of living. Fourth Edition, New York: Churchill Livingston; 1996.
• 21) Wagner C, Bulechek GM, Butcher HK, Dochterman J. Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması (NIC). çev: Firdevs Erdemir , Sultan Kav , Arzu Akman Yılmaz (İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi, 2017)