KIBRIS TÜRKLERİ

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 143 - 156, 01.06.2019

Charles Fraser Beckıngham

Öz

Siyasî nedenlerden dolayı Kıbrıs’ta Türklerin mevcut olduğu bilinmeye
başlamasına rağmen, bu cemaat (community) üzerine çok az
çalışılma yapılmıştır. Eski ve Ortaçağ Kıbrıs’ı üzerine çok ayrıntılı çalışmalar
yapılmış iken, adanın Türk yönetimi altındaki tarihi ile buraya
yerleştirilen Türklerin tarihi epeyce ihmal edilmiştir. Bu tebliğ
için gerekli malzeme, çoğunlukla 1954 yılında Kıbrıs’ta toplanmıştır.
Bu malzemeye dayanan sonuçlar kesin değildir. Tek başına bir değer
ifade eden henüz kaydedilmemiş çok delil halâ vardır.
Kıbrıs’ın nüfusu yaklaşık iki yüz yıldır çoğalmaktadır ve şimdi
(1954 yılında) 527.000 olarak tahmin edilmektedir. Bu toplam nüfusun
beşte dördü, ana dil olarak, Rumca konuşurlar, inanç bakımından
Ortodoks Kilisesine mahkûm değillerse de, terbiye bakımından
ona bağlıdırlar ve kendilerini Rum olarak nitelerler. Bunların dışında
kalanların çoğu, Müslüman gibi eğitilmişlerdir, her zaman olmasa bile
sık olarak Türkçe konuşurlar ve Ortodoksların kendilerini Rum olarak
nitelediği gibi, bunlar da kendilerini daha çok Türk olarak nitelerler.
Ayrıca, Maruniler ve Ermeniler gibi küçük gruplar da vardır. İki aslî
cemaat, tüm adaya dağılmış olması sebebiyle, Kıbrıs, en dolu manasıyla,
çoğulcu bir toplumdur. Her iki toplum da kendi bölgelerinin
merkezleri olan altı kasabanın her birinde temsil edilmektedirler ve bu
cemaatler tarafından meskun özel müstakil köyler veya oransal (nüfus
bakımından) farklılıklarına rağmen, karma köyler her yerde bulunabilir.
Aşağıdaki çizelge bu kasabaların her birinde bulunan Rum ve
Türklerin sayılarını göstermektedir. Rakamlar, son nüfus sayımı olan
1946 Nüfus Sayımı’ndan alınmıştır ve rakamlar elliye yuvarlanmıştır.
Baf Limanı ile İhtima (Ktima) bir kasaba olarak yazılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, Nüfus

Kaynakça

• Dandini, Girolama, Missione apostolica al Patriarca, e Maroniti del Monte Libano, Cesena 1656.
• Hill, Sir George F., A History of Cyprus, 4 cilt, Cambridge 1940-52.
• La Motraye, Aubry de, Voyages du Sr. A. De La Motraye, en Europe, Asie& Afrique, 2 cilt, La Haye 1727.
• Lewis, Bernard, Notes and Documents From the Turkish Archives, Kudüs 1952.
• Makhairas, Leontios, Recital concerning the Sweet Land of Cyprus entitled ‘Chronicle’, ed. by R.M. Dawkins, 2 cilt, Cambridge 1932.
• Mas Latrie, L. De, Histoire de l’Ile de Chypre sous le régne des princes de la maison de Lusignan, 3 cilt, Paris 1852-61.
• Menardos, Simos, Toponumikon tes Kuprou, 18, Atina 1905, s. 315-421.
• Pashley, Robert, Travels in Crete, 2 cilt, Cambridge 1837.
• Pococke, Richard, A Description of the East and some other countries, 2 cilt, Londra, 1743-45.
• Sanudo, Marino, Diarii, 59 cilt, Venedik, 1879-1903.