İlkokula Devam Eden Kaynaştırma Öğrencilerinin Sınıf İçi Etkinliklere Katılım Düzeyine Yaratıcı Drama Yönteminin Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 2, 199 - 212, 31.07.2018

Fatih Kıvanç Erdoğan Süleyman Arslantaş Ahmet Kurnaz

Öz

Ülkemizde öğrenme güçlüğüne sahip kaynaştırma öğrencileri akademik ve sosyal yönden de problemler yaşamakta, arkadaşlarıyla etkileşimde zorlanmakta, sınıf içi etkinliklere ya sınırlı olarak katılmakta ya da hiç katılamamaktadırlar. Kaynaştırma eğitiminin temelinde yetersizlikten etkilenmiş bireyin normal gelişim gösteren akranlarıyla bir arada eğitim alması, böylece sosyal ve akademik açıdan en fazla faydayı sağlaması amaçlanır. Akademik ve sosyal yönden yetersizlikleri olan kaynaştırma öğrencilerinin de faydalanabileceği yaratıcı drama; öğrenci merkezli, aktif öğrenmeyi sağlayan, öğrencilerin birbirleri ile etkileşim kurmasına, sosyal becerilere, iletişim becerilerine, dil gelişimine katkı sağladığı bilinen bir disiplindir. Araştırmanın amacı; yaratıcı drama çalışmalarının ilkokula devam eden öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencilerinin sınıf içi etkinliklere katılım düzeylerine etkisinin incelenmesidir. Bu amaçla araştırmada, yaratıcı drama etkinliklerinin akran etkileşimini sağlamada, öğretmenle etkileşim kurmada, sınıf içi etkinliklere olumlu tutum geliştirmede, etkinliklere katılmada ve katılımı sürdürmede ne düzeyde etkili olduğu sorularına cevap aranmıştır. Araştırmanın deneği öğrenme güçlüğü tanısı almış bir kaynaştırma öğrencisidir. Araştırma, öğrencinin bulunduğu Konya’daki düşük/orta sosyo-ekonomik düzeyde yirmi kişilik bir ilkokul sınıfında yürütülmüştür. Kaynaştırma öğrencisi, öğretmen gözlem ve ifadelerine göre akranları tarafından dışlanmış, arkadaşlarıyla etkileşimde bulunmayan, etkinliklere katılmayan bir öğrencidir. alışma tek denekli araştırma yöntemlerinden ABA modeliyle yürütülmüştür. Veriler, gözlem formuyla üç farklı gözlemci tarafından puanlanmış ve nitel verilerle desteklenmiştir. Elde edilen veriler gra ğe dönüştürülerek yorumlanmış, nitel veriler betimsel analizle çözümlenmiştir. Araştırma sonunda kaynaştırma öğrencisinin arkadaşlarıyla ve öğretmeniyle etkileşimde bulunma düzeyinin arttığı, etkinliklere karşı olumlu tutum geliştirdiği ve etkinliklere katılım düzeyinin arttığı saptanmıştır. Buna göre kaynaştırma öğrencilerinin sınıf içi etkinliklere katılımlarını sağlamada (söz hakkı alma, grupla çalışma, iletişim) yaratıcı drama uygulamalarından yararlanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı drama, Kaynaştırma, Öğrenme güçlüğü, Katılım düzeyi, Tek denekli araştırmalar

Kaynakça

• Adıgüzel, Ö. (2013). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aksoy, S. (2000). Öğrencilerin derse katılımını sağlama yolları. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi,15(3), 28-40.
• Alp, H. (2008) Sosyal uyum bozukluğu gösteren çocukların uyumsal davranışlarına kaynaştırılmış ders dışı hareket ve oyun etkinliklerinin etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi. Sağ- lık Bilimleri Enstitüsü. Manisa.
• Batu, S. ve Kırcaali-İftar, G. (2006). Kaynaştırma, Ankara: Kök Yayıncılık.
• Bloom, B. S. (1976). Human characteristics and school learning. New York: McGrawHill.
• Boran, E. (2010). Risk gruplarıyla sosyal alanda yaratıcı drama çalışmalarının etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Büyüköztürk Ş., Kılıç-Çakmak E., Akgün E.Ö., Karadeniz Ş., Demirel F. (2017). Bilimsel araştırma yöntem- leri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çalışkan, A. (2005) Ruhsal ve bedensel rahatlığın yeni adresi ‘Yaratıcı drama kulüpleri’. Yeni Asır, Pazar Sarmaşık, (1).
• Eldeniz-Çetin, M. (2005) Zihin engelli öğrenciler için drama yöntemine göre hazırlanan sosyal beceri öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversi- tesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu.
• Genç, N. H. (2003). Eğitimde yaratıcı dramanın alımlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (24) 196-205.
• Guli, L. A., Semrud-Clikeman, M., Lerner, M. D., & Britton, N. (2013). Social Competence Intervention Program (SCIP): A pilot study of a creative drama program for youth with social dif culties. The Arts in Psychotherapy, 40(1), 37-44.
• Güzel-Özmen, R. (2009). Kaynaştırma ortamlarında öğretimsel düzenlemeler. A. Ataman(Ed.), Özel gereksi- nimli çocuklar ve özel eğitime giriş (s59-86). Ankara. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Isenberg, J.P. and Jalongo, M.R. (1993). Creative expression and play in the early childhood curriculum. Si- mon & Schuster Books For Young Readers.
• Kırcali-İftar G, (2012). Tek denekli araştırmaların tarihçesi. E. Tekin-İftar (Ed.), Eğitimde Tek denekli araştır- ma yöntemleri s(1-10). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• MEB (1973) Milli Eğitim Temel Kanunu, 14574 sayılı Resmi Gazete.
• MEB (2006). 26184 sayılı Resmi Gazete.
• MEB (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği.
• Önalan-Akfırat F. (2004). Yaratıcı dramanın işitme engellilerin sosyal gelişimine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 5(1), 9-22.
• Özkan-Yaşaran, Ö. (2009). Normal gelişim gösteren öğrencilerin özel gereksinimli bireylerin sosyal kabul- lenirini sağlamada kaynaştırmaya hazırlıklarının etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
• Öztürk-Özgönel, S. (2012). Otizm tanılı kaynaştırma öğrencilerinin bulunduğu sını arda akran ilişkilerinin geliştirilmesine yönelik bir eğitim programının etkililiğinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• San, İ. (2002). Eğitimde yaratıcı drama H.Ö. Adıgüzel. (Ed.), Yaratıcı drama Ankara: Naturel yayıncılık. Sucuoğlu, B. ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları, İstanbul: Morpa Yayınları. Tekin-İftar, E. ve Kırcaali-İftar G. (2012). Yanlışsız öğretim yöntemleri, Ankara: Vize yayıncılık.
• Uşaklı, H. (2006) Drama temelli grup rehberliğinin ilköğretim V. sınıf öğrencilerinin arkadaşlık ilişkileri, atıl- ganlık düzeyi ve benlik saygısına etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.