Teknoloji Destekli Yaratıcı Drama Etkinliklerinin Öğrencilerin Sosyal Bilgiler Dersine Dönük Tutumlarına ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 18, 01.12.2020

Çilem Öztürk Özgen Korkmaz

Öz

Bu araştırmanın amacı teknoloji destekli yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin sosyal bilgiler dersine dönük tutum ve problem çözme becerilerine etkisini belirlemektir. Araştırmada karma araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda öntest – sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu nitel kısım için Ankara Merkez Etimesgut ilçesinde bir ortaokulda öğrenim görmekte olan öğrencilerinden rastgele belirlenen deney grubunda 29 ve kontrol grubunda 25 olmak üzere toplam 54 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında deneysel süreç 4 hafta sürmüştür. Bu süreçte belirlenen “Uygarlıkları Öğreniyorum ve Kültürel Özelliklerimiz” konuları, deney grubunda teknoloji destekli yaratıcı drama etkinlikleriyle kontrol grubunda ise düz anlatım, soru-cevap gibi geleneksel yöntemlerle işlenmiştir. Araştırma kapsamında veri toplama aracı olarak Sosyal Bilgiler Tutum Ölçeği (Cronbach Alpha= 0.61) ve Problem Çözme Ölçeği (Cronbach Alfa= 0.80) kullanılmıştır. Elde edilen veriler, aritmetik ortalama, standart sapma ve “t testi” kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında şu sonuçlara ulaşılmıştır: Öğrencilerin genel olarak sosyal bilgiler dersine dönük tutumları yüksektir. Anlamlı olmamakla birlikte teknoloji destekli yaratıcı drama etkinlikleri ile yapılan sosyal bilgiler öğretimi, geleneksel yönteme göre öğrencilerin tutumlarına ve problem çözme becerilerine daha fazla katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji destekli eğitim, Yaratıcı drama, Sosyal bilgiler öğretimi, Tutum, Problem çözme

Kaynakça

• Adıgüzel, H. Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(1), 17-29.
• Adıgüzel, H. Ö. (1993). Oyun ve yaratıcı drama ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altıkulaç, A ve Akhan N. E. (2010). 8. sınıf inkılâp tarihi ve Atatürkçülük dersinde yaratıcı drama yöntemi ve altı şapkalı düşünme tekniğinin kullanılmasının öğrenci başarı ve tutumlarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 225-247.
• Annnarella, L. A. (1992). Creative drama in the classroom. Erişim Adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED391206.pdf
• Aslan, Z ve Doğdu, S. (1993). Eğitim teknolojisi uygulamaları ve eğitim araç gereçleri. Ankara, Tekışık Ofset.
• Ayaz, M. F. (2016). Öğretim materyalleri kullanımının öğrencilerin derslere yönelik tutumlarına etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 35(1): 141-158
• Baki, A., Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Freeman, G. D., Sullivan, K. ve Fulton, C. R. (2010). Effects of creative drama on self-concept, social skills, and problem behavior. The Journal of Educational Research, 96: 131-138.
• Genç, H. N. (2003). Eğitimde yaratıcı dramanın alımlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 24: 196-205.
• Gömleksiz, M. N. ve Kan, A. Ü. (2013). Sosyal bı̇lgı̇ler dersı̇tutum ölçeğı̇nı̇n geçerlı̇k ve güvenı̇rlı̇k çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 23(2): 139-148.
• Gönen, M., Dalkılıç, U. (2002). Çocuk eğitiminde drama. Psilon yayıncılık: İstanbul Güneysu, G. (1999). Çok Yönlü (MI) Zeka ve eğitimde drama. Türkiye 1. Drama Liderler Buluşması. Ankara: Oluşum Tiyatrosu ve Drama Atölyesi. s. 45-52
• Hendrix, R., Eick, C. ve Shannon, D. (2017). The Integration of creative drama in an inquiry-based elementary program: the effect on student attitude and conceptual learning. Journal of Science Teacher Education, 23(7): 823-846.
• Heppner, P. P. ve Petersen, C. H. (1982). The development and implications of a personal problem solving inventory. Journal of Counseling Psychology. 29: 66-75.
• Kaf, Ö. (2017). Effects of creative drama method on students’ attitude towards social studies, academic achievement and retention in Turkey.   European Educational Research Journal, 6(3):289-298.
• Kılıç, Ş. ve Tuncel, M. (2009). Yaratıcı dramanın İngilizce konuşmaya ve tutuma etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 9(2): 56-81.
• Koçkan, Ç. (2004). Normal ve taşımalı eğitim-öğretim yapan ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi (Kırşehir Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Küçükahmet, L. (2000). Öğretimde planlama ve değerlendirme (11.Baskı). Ankara: Nobel.
• MEB. (2018) Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. Erişim Adresi: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20BİLGİLER%20ÖĞRETİM%20 PROGRAMI%20.pdf
• Miller, M. ve Nunn, G. D. (2003). Using group discussion to improve social problem solving and learning. Education, 121(3): 470-476.
• Morris, R. V. ve Welch, M. (2004). Scripted drama assesment in a middle school social studies class. Canadian Social Studies, 38(2). Erişim Adresi: https://canadian-social-studies-journal.educ.ualberta.ca/content/articles-2000-2010#ARscripted_drama_assessment202
• Nalçacı, A. ve Ercoşkun, M. H. (2005). İlkögretim sosyal bilgiler derslerinde kullanılan materyaller. Kazım Karabekir Eğilim Fakültesi Dergisi, 11 :141-154.
• Nayci, Ö. ve Adıgüzel, Ö. (2017). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı dramanın bir yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 42(192) 349-365
• Önalan Akfırat, F. (2006). Sosyal yeterlilik, sosyal beceri ve yaratıcı drama. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(1): 3958
• Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. (2. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Öztürk, A. (1997). Yaratıcı drama yöntemiyle islenecek tiyatro dersinin öğretmen adaylarındaki sözel iletişim becerilerine etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Öztürk, E. ve Ayvaz, A. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine yönelik algı düzeyleri ile Türkçe, matematik, sosyal bilgiler, fen ve teknoloji derslerindeki başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi”, 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20- 22 Mayıs 2010), Elazığ: 738-742. Püsküllüoğlu, A. (2004). Arkadaş Türkçe sözlük (8. Baskı). Ankara: Arkadaş Yay.
• Saçlı Uzunöz, F. ve Demirhan, G. (2017). The effect of creative drama on critical thinking in preservice physical education teachers. Thinking Skills and Creativity Journal, 24: 164-174.
• San, I. (1991). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23 (2): 573-583.
• San, I. (2002). Eğitimde yaratıcı drama. Yaratıcı drama,1985-1995, Yazılar. 1.cilt. Ankara: Naturel Yayıncılık.
• Sarı, D. (2017). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yöntemi kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, tutumlarına ve öğretimin kalıcılığına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Serin, O., Bulut Serin, N., Saygılı ve G. Gizem (2010). İlköğretim düzeyindeki çocuklar için problem çözme envanteri’nin (ÇPÇE) geliştirilmesi. İlköğretim Online, 9(2): 446–458.
• Şirin, H. (2005). Öğrenciler sosyal sorumluluklarının geliştirilmesinde öğretmenlerin rolü. Gazi Eğitim Dergisi, 25(1): 301-306.
• Türker, A. (2013). Yaratıcı dramanın yaratıcı yazma başarısına ve yazmaya karşı tutuma etkisi (ortaokul 8.Sınıf örneği). Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 36:1-11.
• Üstündağ, T. (1996). Yaratıcı drama eğitim programının ögeleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 22(107): 28-35.
• Winston, J. (2002). Drama, spirituality and the curriculum. International Journal of Children’sSpirituality, 7(3): 241-255.
• Yalçınkaya, E. (2010). Sosyal bı̇lgı̇ler dersı̇nde kullanılan drama yöntemı̇ne ilı̇şkı̇n öğrencı̇ görüşlerı̇. Milli Eğitim Dergisi, 186, 278-290.
• Yeler, M. (2018). İnsan ilişkileri ve iletişim dersinde yaratıcı drama uygulamalarının etkisine ilişkin öğrenci görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 13(2): 2013-236.