Oyun, Oyunlaştırma ve Yaratıcı Dramadaki Oyunsal Öğelerin Karşılaştırmalı Eleştirel İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 1, 41 - 52, 10.03.2023

Bülent Sezgin

Öz

Ülkemizde son yıllarda oldukça popüler hale gelen oyunlaştırma, yaratıcı drama alanının da ciddiyetle değerlendirmesi gereken bir konudur. Her iki alanın da asal unsurlarından birisi oyun kavramıdır. Bu makalenin asıl amacı, günümüzde eğitimin her aşamasında kullanılmaya başlanan oyun, oyunlaştırma ve yaratıcı drama arasındaki bağlantıyı analiz edebilmek ve karşılaştırmalı bir inceleme sunarak oyunsal deneyimin niteliğine dair eleştirel bir perspektif çerçevesi çizebilmektir. Bu perspektif, ilk olarak oyun teorilerine disiplinlerarası bağlamda bakmayı zorunlu kılar.
Makale oyunlaştırma, yaratıcı drama ve oyun ilişkisini bütünlüklü bir şekilde değerlendirmek amacıyla; yöntemsel olarak literatür ve etkinlik deneyim planlarını baz alarak karşılaştırmalı bir inceleme yapmaktadır. Eğitimbilim ve estetik deneyim alanında çalışan araştırmacı ve uygulamacıların kavramları incelerken konuya disiplinlerarası bir noktadan bakması alanın zenginleşmesine de katkı sunacaktır. Oyunu bir araç olarak kullanan oyunlaştırma ve oyunu bir süreç olarak kullanan yaratıcı drama, oyun yoluyla öğrenme alanına katkı sunmaktadır.
Oyunlaştırma, oyun ve yaratıcı drama alanlarında oyunsal süreçlerin dramaturjik açıdan ve yöntembilimsel açıdan analiz edilmesi ve pedagojik perspektif ışığında tartışılması alan zenginliğine katkı sunacaktır. Bu nedenle de oyunlaştırmanın hangi kültürel, politik ve pedagojik bağlamda yapıldığı somut çalışmaların değerlendirilmesi açısından oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Oyunlaştırma, Oyun, Yaratıcı Drama, Yapılandırılmış Oyun, Eleştirel Pedagoji

Kaynakça

• Adıgüzel, Ö. (2019). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: Yapı Kredi Yayınları
• Aydın, K. ve Hanağası, U, B. (2017). Sosyoloji ve siyasal araştırmalarda karşılaştırmalı yöntem. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (33), 57-86.
• Bahçeci, F. ve Uşengül, L. (2018). Eğitim ve öğretim uygulamalarında yeni bir yaklaşım: oyunlaştırma. Trakya Eğitim Dergisi. 8(4), 703-720.
• Bai,S., Hew, F.K., Huang, B. (2020). Does gamification improve student learning outcome? Evidence from a meta-analysis and synthesis of qualitative data in educational contexts. Educational Research Review, 30.
• Caillous, R. (2001). Man, play and games. Chicago: University of Illionis Press
• Çalık, A. (2021). Gamfed Türkiye ders planı takımı sunar: 24 oyunlaştırılmış ders planı: deste-düzine kavramı. GamFed web sitesinden 15 Kasım 2022 tarihinde erişildi: https://www.oyunlastirma.co/ders-planlari/gamfed-turkiye-ders-plani-takimi-sunar-24-oyunlastirilmis-ders-plani-deste-duzine-kavrami/
• Çepni, S. (2021). Proje, tez ve araştırma makalelerinin kavramsal ve kuramsal çerçevesi nasıl yapılandırılmalı. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 4(3), 203-216.
• Detertding, S., Khaled, R., Dixon, D., Nacke, L. (2011) From game design elements to gamefulness: defining “gamification”. DOI: 10.1145/2181037.2181040
• Eren, Ö. (2009). Bilgisayar oyunlarında dramatik yapı: ana akım ve alternatif yaklaşımlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Huizinga, J. (2006). Homo Ludens, oyunun toplumsal işlevi üzerine bir deneme. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kapp, K., Valtchanov, D., Pastore, R. (2020) Enhancing motivation in workplace training with casual games: a twelve month feld study of retail employees. Educational Techology, Research and Development, 2263- 2284.
• Karaosmanoğlu, G. ve Metinnam, İ. (2021). Çocuk ve drama. Ankara: İzge Yayıncılık.
• Karaosmanoğlu, G. ve Metinnam, İ. (2022). Üniversite öğrencileri drama dersini neden seçiyorlar? Ankara Üniversitesi örneği. Yaratıcı Drama Dergisi, 17(2), 139-162.
• Karl M. Kapp. (2012) The gamification of learning and instruction. San Fransisco: Pfeiffer Publishing.
• Kocadere, S, Çağlar Ş., Bayrak F., Nuhoğlu Kibar P. (2019). Herkül’ün hikâyesi: Eğitsel bir oyun geliştirme modeli önerisi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 9(1), 230-250.
• Metinnam, İ. (2017). Yaratıcı dramayla kültürel temas alanları oluşturmak: Sanat eğitiminde katılımcı bir eylem araştırması örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Samur, Y. ve Şahin, M. (2017). Dijital çağda bir öğretim yöntemi: Oyunlaştırma. Ege Journal of Educational Technologies, 1(1), 1-27.
• Sezgin, B. (2015). Oyun, tiyatro, drama ilişkisi: Kuram ve uygulama. İstanbul: BGST Yayınları.
• Sezgin, B. (2019). Oyunlaştırma sürecinde eleştirel yaklaşımlar. 1.Uluslararası Oyun Kongresi tam metin bildiriler kitabı, 138-146.
• Şahin, E. ve Yağbasan, R. (2012). Fizik eğitiminde yaratıcı drama ve örnek bir ders planı: Gel-git olayı. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (34).
• Şenşekerci, E. ve Bilgin, A. (2008). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 9(14), 15-43.
• Water, T. (2012). Schooling, childhood, and bureaucracy: Bureaucratizing the child. London: Palgrave Macmillan. Yılmaz, E.A. (2022). Sekizinci sanat oyun, Homo Ludens’in metaverse yolculuğu. İstanbul: Destek Yayınları.
• Yu-kai, C. Yazarın kişisel web sitesinden 15 Kasım 2022 tarihinde erişildi: https://yukaichou.com/gamification-examples/octalysis-complete-gamification-framework/
• Zeybek, N. (2021). Matematik öğretimi için oyunlaştırılmış ders tasarımı model önerisi, Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.