Kaynaştırma Uygulamaları Sürecinde Yaratıcı Drama Yöntemi

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 90 - 108, 31.01.2024

Emrah Bilgiç Zülfü Alımterin

Öz

Eğitim alma hakkı, özel eğitim gereksinimli öğrenci (ÖGÖ) ve akranları için
vazgeçilmez bir gerekliliktir. Eğitim aracılığıyla bireyler toplumsal ve ekonomik
açıdan üretken hale gelebilirler. ÖGÖ, kaynaştırma uygulamaları sürecinde çeşitli
sorunlar yaşanmaktadır. Bu sorunların bir bölümü öğretmenlerin kullandığı yöntem
ve tekniklerden kaynaklanmaktadır. Eğitim sürecinde öğrencilerin etkin katılımını
sağlayan yaratıcı drama yönteminin kullanılması ile olumlu sonuçlar elde edilebilir.
Bu noktadan hareketle araştırmanın amacı; sınıf öğretmenlerinin, ÖGÖ’lere yönelik
kaynaştırma uygulamaları gerçekleştirilmesi sürecinde yaratıcı drama yöntemi
kullanılması konusundaki düşüncelerinin belirlenmesidir. Bu araştırma için nitel
araştırma yöntemlerinden çoklu durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırma
verileri katılımcılara uygulanan yarı-yapılandırılmış görüşme formu ile elde
edilmiştir. Görüşme formundaki sorular araştırmacılar tarafından hazırlanmış ve
uzman görüşleri alındıktan sonra yeniden düzenlenmiştir. Elde edilen nitel veriler
tematik analizi yoluyla temalar, alt temalar, kodlar oluşturularak yorumlanmıştır.
Araştırmanın çalışma grubunu, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Millî Eğitim
Bakanlığı’na (MEB) bağlı ilkokullarda sınıf öğretmenliği yapan 7 kadın, 5 erkek olmak
üzere toplam 12 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Gerçekleştirilen analiz ile elde edilen
bulgulara göre, yaratıcı dramanın ÖGÖ’ lerin başarılı kaynaştırılması konusunda
yararlı olduğu düşünülmektedir. Araştırmaya katılan sınıf öğretmenleri, yaratıcı
dramanın bir yöntem olarak kullanılması ile ÖGÖ’ lerin kaynaştırma uygulamaları
sürecinde derslere daha etkin katılım sağladığı, öğrenmelerin daha kalıcı olduğunu,
dil gelişimine olumlu katkı sağladığını, sosyal beceri kazandırdığını belirtmişlerdir.
Araştırmanın bulguları alanyazın çerçevesinde tartışılarak, araştırmanın sınırlılıkları
ile araştırmaya yönelik öneriler belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel gereksinimli öğrenciler, Yaratıcı drama, Sınıf öğretmeni, Kaynaştırma uygulamaları, Etkili öğretim

Kaynakça

• Adıgüzel, Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(1), 17-30. Adıgüzel, Ö. (2019). Eğitimde yaratıcı drama (6. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Akköse, E. E. (2015). Okulöncesi eğitimi fen etkinliklerinde doğa olaylarının neden sonuç ilişkilerini belirlemede yaratıcı dramanın etkililiği Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Aksoy, V. (2016). Özel eğitim (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Algan, B. ve Algan, M. (2013). Eğitim hakkı ve özgürlüğü bağlamında eğitim hizmetlerinin ruhsat usulü ile özel kişilere gördürülmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,17(3),147-194.
• Altan, Ö. Z. (2006). Sosyal politika dersleri. Anadolu Üniversitesi Basımevi.
• Annarella, L. A. (2000). Using creative drama in the writing and reading process. https://eric.ed.gov/? id=ED445358
• Avcıoğlu, H. (2012). Zihinsel yetersizliği olan çocuklara sosyal beceri kazandırmada iş birliğine dayalı öğrenme ve drama yöntemlerinin etkililiği. Eğitim ve Bilim, 37(163).
• Aykaç, M. (2011). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatı metinleriyle kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin anlatma becerilerine etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bayhan, P., & Yükselen, A. (2007). Özel gereksinimli çocuklarda drama modelleri ve oyun. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(3/4), 45-56.
• Bilgiç, E., ve Batu, E. S. (2023). Kaynaştırma uygulamalarında gerçekleştirilebilecek uyarlamalar eğitiminin sınıf öğretmenlerinin uyarlamaların önemine ilişkin görüşlerine etkisi. Özel Eğitim Dergisi, 24(3)