AR-GE YOĞUNLUĞUNUN FİRMA PERFORMANSINA ETKİSİ: BIST ŞİRKETLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 56 - 65, 20.09.2024

Tunay Aslan

Öz

Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) maliyetleri, işletmelerin rekabet güçlerini ve ürettikleri mal ve hizmetlerin ihtiyaçları karşılama düzeyini artırmayı sağlamak için yaptıkları giderlerdir. Bu çalışmada Borsa İstanbul’da mali sektör dışındaki diğer sektörlerde yer alan firmaların 2014-2023 yılları arasında yaptığı Ar-Ge yatırımlarının firma performansı üstündeki etkisini araştırılmaktadır. Finansal performans göstergeleri olarak özsermaye (ROE) ve aktif karlılığı (ROA), bağımsız değişken olarak Ar-Ge yoğunluğu ve kontrol değişkenleri olarak da aktif büyüklüğü, net satışlar ve kaldıraç oranı kullanılmıştır. Yapılan panel veri regresyon analizi sonucunda Ar-Ge yoğunluğunun ROE ve ROA üzerinde negatif yönde istatistiksel açıdan anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ar-Ge Yoğunluğu, Finansal Performans, Özsermaye Karlılığı

Kaynakça

• Akyol, H., & Özkan, N. (2023). AR-GE ve İhracat Yoğunluğunun Finansal Performansla İlişkisi: Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Örneği. Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 5(1), 51-82.
• Ayaydın, H. ve Karaaslan, İ. (2014). The Effect of Research and Development Investment on Firms’ Financial Performance: Evidence from Manufacturing Firms in Turkey. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi. 9 (2), 43-59.
• Chen, T. chun, Guo, D. Q., Chen, H. M. ve Wei, T. ti. (2019). Effects of R&D intensity on firm performance in Taiwan’s semiconductor industry. Economic Research- Ekonomska Istraživanja, 32(1), 2377–2392.
• Choi, S. B., & Williams, C. (2013). Innovation and Firm Performance in Korea and China: a Cross-Context Test of Mainstream Theories. Technology Analysis & Strategic Management, 25(4), 423-444.
• Coombs, J. E., & Gılley, K. M. (2005). Stakeholder Management as a Predictor of CEO Compensation: Main Effects and Interactions with Financial Performance. Strategic Management Journal, 26(9), 827-840.
• Ehie, I. C. & Olibe, K., (2010). The Effect of R&D Investment On Firm Value: An Examination Of Us Manufacturing and Service Industries. International Journal of Production Economics, 128 (1), 127-135
• Ehie, I. C., & Olibe, K. (2010). The Effect of R&D Investment on Firm Value: An Examination of US Manufacturing and Service Industries. Int. J. Production Economics, 128, 127-135
• Erdoğan, M. & Yamaltdinova, A. (2019). A Panel Study Of The İmpact Of R&D On Financial Performance: Evidence From An Emerging Market. Procedia Computer Science, 158, 541-545.
• Giannetti, M., & Ongena, S. (2009). Financial integration and firm performance: Evidence from foreign bank entry in emerging markets. Review of Finance, 13(2), 181-223.
• Gui-long, Z., Yi, Z., Kai-hua, C., & Jiang, Y. (2017). The impact of R&D intensity on firm performance in an emerging market: Evidence from China’s electronics manufacturing firms. Asian Journal of Technology Innovation, 25(1), 41–60.
• Güzen, H. ve Başar, B. (2019). Ar-Ge Harcamalarının Raporlanması ve Kârlılığa Etkisi: BİST Sınai Endeksi İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 1-24.
• Karacaer, S., Aygün, M. ve İç, S. (2009). Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerine Bir İnceleme. World of Accountig Science, 11(2), 65-86.
• Kim, Z., Lee, D., Choi, K., & Kwon, O. (2023). Balancing patent portfolios and efforts: examining firm performance. Management Decision, 61(5), 1113-1131. https://doi.org/10.1108/md-03-2022-0400
• Lee, K. J., & Choi, S. Y. (2024). Moderation effect of organizational culture on the relationship between R&D investments and performance of leading R&D-intensive firms in the US. IEEE Transactions on Engineering Management.
• Lee, K., Cin, B., & Lee, E. (2014). Environmental responsibility and firm performance: the application of an environmental, social and governance model. Business Strategy and the Environment, 25(1), 40-53. https://doi.org/10.1002/bse.1855
• Lin, Z., Ge, C., & Goh, K. Y. (2011, July 7-11). R&D Investment and Firm Performance in IT Companies: an Empirical Investigation Across IT Industry Sectors. http://www.pacis-net.org/file/2011/PACIS2011-110.pdf Mulugeta, T. (2021). Impacts of R&D expenditures on firms’ innovation and financial performance: A panel data evidence from Ethiopian firms.
• OECD (2015), Frascati Manual 2015: Guidelines for Collecting and Reporting Data on Research and Experimental Development, The Measurement of Scientific, Technological and Innovation Activities, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/9789264239012-en
• Özekenci, S. Y. (2023). Ar-Ge Harcamaları Finansal Performansı ve Firma Değerini Etkiler mi? Bist Teknoloji Endeksinde Yer Alan İşletmeler Üzerine Bir Araştırma. EKEV Akademi Dergisi, (95), 304-318.
• Phuong, N. T. ve Manh, P. T. (2017). The relationship between research and development (R&D) spending and firm’s financial performance: Case study of listed firms on Vietnam Stock Exchange. Imperial Journal of Interdisciplinary Research, 3(8), 2454–1362.
• Polat, M. (2016). Ar-Ge Yatırımlarının Firmaların Finansal Performansına Etkisi: Bist’te İşlem Gören İmalat Şirketleri Üzerine Bir Uygulama (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Polat, M., & Elmas, B. (2016). Firmaların finansal performansı Ar-Ge yatırımlarından etkilenir mi? panel veri analizi ile bir araştırma. UNIDAP Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı, 28(30), 476-490.
• Prokopenko, O., Kurbatova, T., Khalilova, M., Zerkal, A., Prause, G., Binda, J., ... & Komarnitskyi, I. (2023). Impact of investments and R&D costs in renewable energy technologies on companies’ profitability indicators: Assessment and forecast. Energies, 16(3), 1021.
• Rahman, M. and Howlader, M. (2022). The Impact of Research and Development Expenditure on Firm Performance and Firm Value: Evidence From A South Asian Emerging Economy. Journal of Applied Accounting Research, 23(4), 825-845.
• Vithessonthi, C. ve Racela, O. C. (2016). Short- and long-run effects of internationalization and R&D intensity on firm performance. Journal of Multinational Financial Management, (34), 28–45.
• Xu, J. and Jaewoo, S. (2018). Characteristics Of Corporate Investment In Emerging Markets: Evidence From Manufacturing Industry In China And South Korea. Sustainability, 10(9), 3002. https://doi.org/10.3390/su10093002
• Zhu, Z., & Huang, F. (2012). The Effect of R&D Investment on Firms’ Financial Performance: Evidence from the Chinese Listed IT Firms. Modern Economy, 3, 915-919.