KİŞİLİK HAKKI PERSPEKTİFİNDEN KADIN CİNAYETLERİNDE HÜKÜMLÜNÜN UNUTULMA HAKKI

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 129 - 160, 29.07.2021

Buket Günay

Öz

Unutulma hakkı, kişinin geçmişte hukuka uygun olarak yayılmış ve doğru nitelikteki bilgilerinin, zamanın geçmesine bağlı olarak erişimden kaldırılmasını ya da gündeme getirilmemesini talep edebilmesi olarak tanımlanabilir. Unutulma hakkı, hak anlayışında değişikliklerin ve gelişmelerin ürünü olmuştur. Kişilerin kendi maddi ve manevi varlıklarını geliştirebilmeleri, hayatlarına yeni bir yön verebilmeleri, adeta beyaz bir sayfa açmalarında önemli rol oynar. Bununla birlikte, unutulma hakkı mutlak bir hak değildir. Çalışmamızda hem unutulma hakkının üzerinde söz konusu olduğu kişisel veri kavramının anlamlandırılabilmesinde hem de unutulma hakkını kullanmak isteyen kişi bakımından taşıdığı önem nedeniyle kişilik hakkı kavramından yola çıkılacaktır. Ardından unutulma hakkının ortaya çıkışı, kavramsal temelleri ve basın özgürlüğüne değinilecektir. Basın özgürlüğü ve kişilerin haber alma hakkı, unutulma hakkının kullanılmasıyla bağlantılı olarak incelenecektir.
Kadın cinayetleri bu ülkenin bir gerçekliğidir ve maalesef acı dolu bir gerçektir. Neredeyse her gün basında bir kadın cinayeti haberi yer almaktadır. Kadın cinayetlerinin psikolojik, sosyolojik, ahlaki, ekonomik, kültürel pek çok yönü vardır ve önüne geçilmesi toplumdaki zihniyetin değişmesini gerektirmektedir. Zihniyet değişikliği ise birden, çok kısa bir zamanda gerçekleşemeyeceğinden konunun, ifade ettiğimiz her bir disiplin tarafından incelenmesi önem taşımakta ve bu zihniyet değişikliğine katkı sağlamaktadır. Bu amaçla çalışmamızda; basın özgürlüğü, bu bağlamda toplumu oluşturan kişilerin haber alma hakkı; kadın cinayetlerinde hükümlünün unutulma hakkı bulunup bulunmadığı kişilik hakkı ve medeni hukuk bakış açısıyla değerlendirilecektir. Karşı karşıya gelen, çatışan bu iki menfaat arasında dengenin sağlanmasında nasıl bir değerlendirme yapılabileceği incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Unutulma hakkı, kadına yönelik şiddet, kadın cinayetleri, kişisel veri

Kaynakça

• Acabey, Mehmet Beşir: “Basın Özgürlüğü ve Bu Özgürlüğün Bir Sınırı Olarak Kişilik Hakkı”, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, C. 8, S. 1-2, 2013, ss. 1-53.
• Akgül, Aydın: “Kişisel Verilerin Korunmasında Yeni Bir Hak: ‘Unutulma Hakkı’ ve AB Adalet Divanı’nın ‘Google Kararı’”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 116, 2016, ss. 11-38.
• Akipek, Jale Güral/ Akıntürk, Turgut/ Ateş, Derya: Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku C. I, 16. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2020.
• Akkurt, Sinan Sami: “17.06.2015 Tarih, E. 2014/4-56, K. 2015/1679 Sayılı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı ve Mukayeseli Hukuk Çerçevesinde ‘Unutulma Hakkı’”, (Unutulma Hakkı), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 65, S. 4, 2016, ss. 2605-2635.
• Akkurt, Sinan Sami: “Kişisel Veri Kavramının Hukukî Niteliğine İlişkin Yaklaşımlara Mukayeseli Bir Bakış”, (Kişisel Veri), Kişisel Verileri Koruma Dergisi, C. 2, S. 1, 2020, ss. 20-32.
• Akyüz Bilge, Canan: Unutulma Hakkı ve Türk Hukuku’ndaki Görünümü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019.
• Ayan, Mehmet/ Ayan, Nurşen: Kişiler Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Aydos, Oğuz Sadık: “Basın Yolu ile Kişilik Hakları İhlâllerinde Manevî Tazminat”. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, S. 2, 2012, ss. 1- 36.
• Binat, Duygu: Basın Yoluyla Kişilik Hakkına Saldırılarda Manevi Tazminat (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.
• Buz, Vedat: Medeni Hukukta Yenilik Doğuran Haklar, Yetkin Yayınları, Ankara, 2005.
• Casermeiro, Pablo Rando/ Hoeren, Thomas: “Konturen des „Rechts auf Vergessenwerden”. Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht, S. 24, 2014, ss. 537- 565.
• Chelaru, Eugen/ Chelaru, Marius: “Right To Be Forgotten”, Annales Universitatis Apulensis Series Jurisprudentia, C. 16, S. 1, 2013, ss. 26-33.
• Çekin, Mesut Serdar: Avrupa Birliği Hukukuyla Mukayeseli Olarak 6698 Sayılı Kanun Çerçevesinde Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, 3. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• Çelik, Yeşim: “Özel Hayatın Gizliliğinin Yansıması Olarak Kişisel Verilerin Korunması ve Bu Bağlamda Unutulma Hakkı”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 32, 2017, ss. 391-410.
• Doğan, Pınar Bahar: “Çatışan İki Değer: Haber Verme Hakkı ve Kişilik Hakkı”. Ankara Barosu Dergisi, S. 4, 2014, ss. 476-493.
• Dönmezer, Sulhi/ Bayraktar, Köksal: Basın Hukuku, 5. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2013.
• Dural, Mustafa/ Öğüz, Tufan: Türk Özel Hukuku Kişiler Hukuku C. 2, 21. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2020.
• Duttge, Gunnar: “Recht auf Datenschutz?”, Der Staat, C. 36, S. 2, 1997, ss. 281-308. Dülger, Murat Volkan: Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, 3. Baskı, Hukuk Akademisi Yayınları, İstanbul, 2020.
• Elmalıca, Hasan: “Bilişim Çağının Ortaya Çıkardığı Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Unutulma Hakkı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 65, S. 4, 2016, ss. 1603-1636.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• Esendal, Nihan: Basın Yolu ile Kişilik Haklarının İhlali (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2017.
• Gülener, Serdar: “Dijital Hafızadan Silinmeyi İstemek: Temel Bir İnsan Hakkı Olarak ‘Unutulma Hakkı’”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 102, 2012, ss. 219-240.
• Günay, Buket: Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat, Seçkin Yayınları, Ankara, 2019. Haag, Kurt: Der Haftpflichtprozess, 28. Baskı, C. H. Beck, München, 2020.
• Hatemi, Hüseyin: Kişiler Hukuku, 6. Baskı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2017.
• Holznagel, Bernd/ Hartmann, Sarah: “Das „Recht auf Vergessenwerden” als Reaktion auf ein grenzenloses Internet Entgrenzung der Kommunikation und Gegenbewegung”. Zeitschrift für IT-Recht und Recht der Digitalisierung, S. 4, 2016, ss. 217-288.
• İçel, Kayıhan/ Ünver, Yener: Kitle İletişim Hukuku, 9. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2012.
• Kara Kılıçarslan, Seda: Kişilik Hakkına Saldırıda Üstün Nitelikte Özel ve Kamusal Yarar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Karaman, Şebnem: Basın Özgürlüğünün Bir Sınırı Olarak Kişilik Hakkı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2018.
• Kelly, Michael J./ Satola, David: “The Right To Be Forgotten”, University of Illinois Law Review, S. 1, 2017, ss. 1-64.
• Kılıçoğlu, Ahmet: “Basın Özgürlüğünün Suistimali”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi S. 3-4, 1993, ss. 385-388, (Basın Özgürlüğü).
• Kılıçoğlu, Ahmet M: Şeref Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluluk, 5. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2016, (Hukuksal Sorumluluk).
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2020, (Borçlar Hukuku).
• Klass, Nadine: “Das Recht auf Vergessen(-werden) und die Zeitlichkeit der Freiheit”, Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht, S. 4, 2020, ss. 265-352.
• Küpeli, Ceren: “Şiddet Mağduru Kadınların Unutulma Hakkı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 22, S. 1, 2016, ss. 229-238.
• Küzeci, Elif: Kişisel Verilerin Korunması, 4. Baskı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2020.
• McGoldrick, Dominic: “Developments in The Right To Be Rorgotten”, Human Rights Law Review, C. 13, S. 4, 2013, ss. 761-776.
• Nalbantoğlu, Seray: “Bir Temel Hak Olarak Unutulma Hakkı”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 34, 2018, ss. 583-605.
• Nolte, Norbert: “Das Recht auf Vergessenwerden – mehr als nur ein Hype?”, Neue Juristische Wochenschrift, C. 67, S. 31, 2014, ss. 2225-2304.
• Oğuzman, Kemal/ Seliçi, Özer/ Oktay Özdemir, Saibe: Kişiler Hukuku, 19. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2020.
• Oğuzman, M. Kemal/ Öz, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.2, 15. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2020.
• Öztan, Bilge: Medeni Hukukun Temel Kavramları, 45. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• Peschke, Lutz: “’The Web Never Forgets!’: Aspects of The Right To Be Forgotten”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 19, S. 1, 2015, ss. 151-160.
• Rosen, Jeffrey: “The Right To Be Forgotten”, Stanford Law Review Online, S. 64, 2011- 2012, ss. 88-92.
• Serozan, Rona: “Kişilik Hakkının Korunmasıyla İlgili Bazı Düşünceler”, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, S. 14, 1977, ss. 93–112.
• Serozan, Rona: “Kişiye Sıkı Biçimde Bağlı Sayılan Manevi Hakların Mirasçıya Geçebilirliği”, Özer Seliçi’ye Armağan, Seçkin Yayınları, Ankara, 2006, ss. 559-563.
• Serozan, Rona: “Mirasçıya Geçen ve Geçmeyen Haklar, Mirasçının Aslından Kazandığı Haklar ve Mirasbırakanın Ölüm Sonrasına Uzanan Hakları”, Nihal Uluocak’a Armağan, İÜHFM, 1999, ss. 311-317.
• Soysal, Tamer: “Unutulma Hakkının Avrupa Birliği’nin Genel Veri Koruma Tüzüğü Çerçevesinde İncelenmesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S. 13, 2019, ss. 339-422. Sözüer, Eren: Unutulma Hakkı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2017.
• Taştan, Furkan Güven: Türk Sözleşme Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• Tok, Gökhan: İnternette Unutulma Hakkı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2020.
• Turhan, Ayşe Melek: Kişiliğin Korunması ve Veri Koruma Hukuku Kapsamında Unutulma Hakkı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2018.
• Tümay, Murat: “Kişilik Hakları ve Basın Hürriyeti Çatışmasında İfade Hürriyeti Dengesi”, Anayasa Yargısı, C. 33, S. 1, 2015, ss. 355-378.
• Weber, Rolf H.: “The Right To Be Forgotten: More Than Pandora's Box”, Journal Of Intellectual Property, Information Technology and Electronic Commerce Law, C. 2, S. 2, 2011, ss. 120-130.
• Yavuz, Can: İnternet'teki Arama Sonuçlarından Kişisel Verilerin Kaldırılması Unutulma Hakkı, 3. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2020.
• Yıldırım, Canberk: “Kişisel Verilerin Korunması Hukuku Kapsamında Unutulma Hakkı”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 93, S. 5, 2019, ss. 60-72.
• Yıldız, Tuba: Kişilik Hakları Açısından Unutulma Hakkı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019.
• Yılmaz, Çiğdem: Kişiliğin Korunmasında Unutulma Hakkı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019.
• Yılmaz, Sabire Senem: “Kişisel Verilerin Korunması Regülâsyonu ve Unutulma Hakkı”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 92, S. 5, 2018, ss. 187-193.
• Zevkliler, Aydın/ Ertaş, Şeref/ Havutcu, Ayşe/ Gürpınar, Damla: Yeni Medeni Kanuna Göre Medeni Hukuk Temel Bilgiler, 9. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2018.