In Turkish tax law practice, in accordance with the principle of legality in taxation, taxes are imposed, amended or removed by law; Taxation is basically based on the taxpayer's declaration. Although the principle of legality and taxation based on declaration are fundamental in taxation, besides taxpayers’ efforts to avoid or evade taxes in terms of paying less tax, there may also be a different understanding, interpretation or application of the legislation, especially the laws, by individuals or the administration. For this reason, besides the administration's control over the declarations, individuals have also been granted different rights, such as administrative or judicial, due to some practices related to taxation. Since the judicial solution is open to all actions and transactions of the administration, the final solution and place in the administrative proceedings in the taxation process is the judicial application. However, there are some administrative solutions depending on the demands of the individuals before going to the court or while the judicial process is still going on.
Although the rights granted to individuals in taxation transactions and stages can be classified in many ways, in this study we will discuss them in a limited way, as taxpayer rights regarding the prevention of a possible dispute, the resolution of a dispute before it is referred to the judiciary, or the termination of a dispute that has been referred to the judiciary through administrative means. In this sense, below, each institution is briefly discussed and at the end of the relevant sections, it is evaluated whether their use creates a restriction in terms of the right to access to justice.
Tax Penalties Administrative Resolution of Tax Disputes Tax Amnesty Taxpayer Rights Right of Access to Court
Türk vergi hukuku uygulamasında verginin kanuniliği ilkesi gereği vergiler, kanunla konulup, değiştirilmekte veya kaldırılmakta; vergileme temel olarak mükellefin beyanına dayalı olarak yapılmaktadır. Her ne kadar vergilemede kanunilik ilkesi ve beyana dayalı vergileme esas ise de mükelleflerin daha az vergi ödeme açısından vergiden kaçınma çabaları yanında başta kanunlar olmak üzere mevzuatın mükellefler ya da idare tarafından farklı anlaşılması, yorumlanması veya uygulanması da söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle idarenin beyanlar üzerinde denetim yetkisi olması yanında mükelleflere de vergileme ile ilgili bir kısım uygulamalar nedeniyle idari veya yargısal olmak üzere farklı haklar da tanınmıştır. İdarenin tüm eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açık olduğundan vergileme sürecinde de idari işlemlerde nihai çözüm yol ve yeri yargısal başvurudur. Ancak yargı yoluna gidilmeden önce ya da yargı süreci devam ederken mükelleflerin taleplerine bağlı olarak bir kısım idari çözümler yanında henüz herhangi bir uyuşmazlık yok iken uyuşmazlığa meydan vermemek için de idari başvuru yolları bulunmaktadır. Vergileme işlem ve aşamalarında mükelleflere tanınan haklar birçok şekilde sınıflandırılabilirse de biz bu çalışmada; olası bir anlaşmazlık doğmasının önlenmesi, anlaşmazlık doğmuşsa bunun yargıya intikali öncesi çözümü ya da yargıya intikal eden bir uyuşmazlığın idari yollardan sonlandırılması ile ilgili mükellef hakları şeklinde sınırlı olarak ele alacağız. Bu anlamda aşağıda öncelikle her bir müessese kısaca ele alınmış ve ilgili bölüm sonlarında bunların kullanımımın yargıya erişim hakkı yönünden bir kısıtlama yaratıp yaratmadığı değerlendirilmiştir.
Vergi Cezaları Vergi Uyuşmazlıklarının İdari Çözümü Vergi Afları Mükellef Hakları Mahkemeye Erişim Hakkı
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Hukuk (Diğer) |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 23 Ocak 2024 |
Gönderilme Tarihi | 31 Ağustos 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 6 Sayı: 1 |