Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

PREVENTION AND RESOLUTION METHODS OF TAX DISPUTES: IS IT A RIGHT GRANTED TO TAXPAYERS? IS IT AN OBSTACLE TO ACCESS TO THE COURT?

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 103 - 197, 23.01.2024

Öz

In Turkish tax law practice, in accordance with the principle of legality in taxation, taxes are imposed, amended or removed by law; Taxation is basically based on the taxpayer's declaration. Although the principle of legality and taxation based on declaration are fundamental in taxation, besides taxpayers’ efforts to avoid or evade taxes in terms of paying less tax, there may also be a different understanding, interpretation or application of the legislation, especially the laws, by individuals or the administration. For this reason, besides the administration's control over the declarations, individuals have also been granted different rights, such as administrative or judicial, due to some practices related to taxation. Since the judicial solution is open to all actions and transactions of the administration, the final solution and place in the administrative proceedings in the taxation process is the judicial application. However, there are some administrative solutions depending on the demands of the individuals before going to the court or while the judicial process is still going on.
Although the rights granted to individuals in taxation transactions and stages can be classified in many ways, in this study we will discuss them in a limited way, as taxpayer rights regarding the prevention of a possible dispute, the resolution of a dispute before it is referred to the judiciary, or the termination of a dispute that has been referred to the judiciary through administrative means. In this sense, below, each institution is briefly discussed and at the end of the relevant sections, it is evaluated whether their use creates a restriction in terms of the right to access to justice.

Kaynakça

  • Acar, Zeynep Sena: Türk Vergi Hukukunda Tarh, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
  • Ağar, Serkan: “Adil Yargılanma Hakkı Perspektifinden 4811 sayılı Vergi Barışı Yasası”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 59, 2005.
  • Akdoğan, Abdurrahman: Kamu Maliyesi, 10. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2005 (Kamu Maliyesi).
  • Akdoğan, Abdurrahman: Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 15. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2021 (Vergi Hukuku).
  • Akın Basa, Yeliz Neslihan: Vergi Hukukunda Tahakkuk, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2023.
  • Akıncı, Müslüm: İdari Yargıda Adil Yargılama Hakkı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008.
  • Aksoy, Şerafettin: Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 6. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2010.
  • Akyılmaz, Bahtiyar/ Sezginer, Murat/ Kaya, Cemil: Türk İdare Hukuku, 15. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2022.
  • Alp, Ziya: Vergi Uyuşmazlıklarında Yeni Bir İdari Çözüm Yolu Olarak “İzaha Davet” Müessesesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2023.
  • Alpar, Erol: Yönetimin Hareket Serbestisi Alanının Yargısal Denetimi ve Sınırları, Danıştay Yayını, Ankara, 1990.
  • Arıkan, Zeynep/ Yurtsever, Hatice: “Türkiye’de Mali Affın Nedenleri, Etkileri ve Sonuçları I, Yaklaşım Dergisi, Yıl: 12, Sayı: 136, Nisan 2004.
  • Arslan, Mehmet: Vergi Hukuku, 9. Baskı, Dora Yayınları, Bursa, 2016.
  • Aslan, Memduh: Türk Vergi Sisteminde Cezai Yaptırımların Etkinliği, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2008.
  • Atalay, Cengiz: “Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumunun Ortaya Çıkışı”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S:12, Nisan/2016.
  • Aygün, Recep: “Vergi Afları ve Vergi Uyumuna Etkisi”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı: 369, Mayıs 2012.
  • Aykın, Hasan: “Kamu Denetçiliği Kurumuna (Ombudsmana) Başvurma Mükellefler İçin Etkili Bir Hak Arama Yolu Olabilir mi?”, Vergi Dünyası Dergisi, S:418, Haziran/2016.
  • Bahçeci, Barış: Kamu Alacağını Takip Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
  • Bakmaz, Zübeyir: AYM’nin Son İptal Kararı ve Yeni Dönem Uygulaması, (https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7135555384664076288/), Erişim Tarihi: 29.11.2023.
  • Balcı, Mustafa: Düzeltme-Şikâyet konusunda yaşanan hukuki sorunlar, (https://vergialgi.com/duzeltme-sikayet-konusunda-yasanan-hukuki-sorunlar), Erişim Tarihi: 26.11.2023.
  • Balcı, Mustafa: Kamu İcra Hukuku ve 6183 Sayılı Kanun Uygulaması, 2. Baskı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021 (Kamu İcra).
  • Balcı, Mustafa: Vergi Hataları İle Düzeltme – Şikayet Konusunda Uygulamada Yaşanan Hukuki Sorunlar ve Çözüm Önerileri, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2022 (Vergi Hataları).
  • Balcı, Mustafa: Vergi Yargısında Merciine Tevdi Kararları Sonrası Açılan Davalarda Süre Konusunda Yaşanan Hukuki Sorunlar, (https://vergialgi.com/vergi-yargisinda-merciine-tevdi-kararlari-sonrasi-acilan-davalarda-sure-konusunda-yasanan-hukuki-so), Erişim Tarihi: 26.11.2023.
  • Baş, Ömer Can: İdarenin Yargı Dışı Denetim Yolları, Seçkin Yayınları, Ankara, 2023.
  • Başaran Yavaşlar, Funda: “Af Yasası’nda Vergi Kaçakçılığı Suçu”, Dünya Gazetesi, 14.03.2023 (Af Yasası).
  • Başaran Yavaşlar, Funda: “İzaha Davet - Saptanabilenler, Sorular ve Sorunlar -” Vergi Dünyası Dergisi, Y:37, S:433, Eylül/2017, ss:6-14 (İzaha Davet).
  • Başaran Yavaşlar, Funda: “Türk Vergi Hukuku’nda Uzlaşma”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Y:2008, C: 25, S: 2, ss. 309-337 (Uzlaşma).
  • Batı, Murat: Bir Seçim Havucu (Mu?); Yine Yeniden Vergi Affı, (https://t24.com.tr/yazarlar/murat-bati/bir-secim-havucu-mu-yine-yeniden-vergi-affi,38365), Erişim Tarihi: 25.08.2023 (Vergi Affı).
  • Batı, Murat: Vergi Hukuku (Genel Hükümler), 2. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2022 (Vergi Hukuku).
  • Baylan, Ömer: Vatandaşın Devlet Yönetimi Hakkındaki Şikayetleri ve Türkiye için İsveç Ombudsman Formülü, İçişleri Bakanlığı Yayını, Ankara, 1978.
  • Bayraktar, Köksal: “Faal Nedamet”, İÜHFM, 1968, C:33, S:3-4; ss:120-154.
  • Bilici, Nurettin: Vergi Hukuku - Genel Hükümler – Türk Vergi Sistemi, 21. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2009.
  • Bölükbaşı, Mustafa Oğuzhan: “Muktezanın İdari İşlemin Özellikleri Bakımından Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y:2021, C:29, S:1, ss:105-132.
  • Bulutoğlu, Kenan: Türk Vergi Sistemi Dersleri, Araştırma, Eğitim, Ekin Yayınları, İstanbul 1982.
  • Bülbül, Erdoğan: İdari İşlemlerin Yürürlükten Kaldırılması, Beta Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Candan, Turgut: Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 9. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022 (İdari Yargılama).
  • Candan, Turgut: Vergi Suç ve Cezaları, 3. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara 2010 (Vergi Cezaları).
  • Candan, Turgut: Vergilendirme Yöntemleri ve Uzlaşma, 2. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2006 (Vergilendirme).
  • Candan, Turgut: Vergisel Kabahatler ve Suçlar, 5. Baskı, Yetkin yayınları, Ankara, 2022 (Vergi Suçları).
  • Çakmak, Münci: İdari Yargılama Usulünde Vergi Davaları, Seçkin Yayınları, Ankara, 2021.
  • Çalışkan, Suat/ Atar, Mustafa: Vergi Suçları Soruşturma Usulü ve Etkin Pişmanlık, Platon Yayıncılık, İstanbul, 2022.
  • Çetin Gerger, Güneş: Mükellef Hakları ve Vergiye Gönüllü Uyum, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2011.
  • Çolak, Mustafa: Vergi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
  • Demirbaş Aksüt, Burcu: Vergi Anlaşmazlıklarının Çözüm Yolu Olarak Uzlaşma, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021.
  • Demirbaş, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
  • Demirbaş, Timur/ Erdem, Ruhan: Ceza Hukuku Pratik Çalışmaları, 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
  • Derdiman, R. Cengiz: İdare Hukuku, Alfa Aktüel Yayınları, Bursa, 2015.
  • Ecemiş, Adile: “Vergi Aflarının Kayıt Dışı Ekonomi ve Uzun Dönemde Vergi Uyumu Üzerine Etkileri: Vergi Barışı Kanunu Özelinde Türkiye Örneği”, Vergi Dünyası Dergisi, S:395, Temmuz/2014, ss:121-128.
  • Edizdoğan, Nihat: Kamu Maliyesi 2 (Kamu Gelirleri ve Vergi Teorisi), 2. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 1991.
  • Ela, Hatice: “Vergi Aslına Bağlı (Tabi) Olma ve Vergi Kaybına Bağlı (Tabi) Olma Kavramları Üzerinden Vergi Ziyaı Cezası İle Süreli Hapis Cezasına Özgü Pişmanlık, İştirak, Tekerrür ve Birleşme Kurumuna İlişkin Bir Değerlendirme”, Doğrusöz, A. Bumin/ Güner, Ayşe/ Akgül Yılmaz, Gülay (Editörler), Güncel Maliye Tartışmaları – 3 Dr. Veysi Seviğ’e Armağan, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021, ss:325-370.
  • Erdem, Tahir: Vergi Hukukunda Uyuşmazlıkların İdari Aşamada Çözümü ve Alternatif Çözüm Yolları (Türkiye ve ABD Karşılaştırmalı), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012.
  • Erdoğan, Meriç: “Beyannamenin Bağlayıcılığı ve İhtirazı Kayıt”, Vergi Sorunları Dergisi, S:402, Mart/2022, ss:24-47.
  • Erguvan, Derya Deviner: Yargı Kararları Işığında İdari İşlemin Geriye Yürümezliği İlkesi ve Geri Alma İstisnası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
  • Eroğlu, Hamza: İdare Hukuku Genel Esaslar, İdarî Teşkilât ve İdarenin Denetlenmesi, 3. Baskı, Kalite Matbaası, Ankara, 1978.
  • Fendoğlu, Hasan Tahsin: Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık), Yetkin yayınları, Ankara, 2011.
  • Fil, Nimet: “Vergi Sistemimize Yeni Giren ‘Kanun Yolundan Vazgeçme Müessesesi’ Ne Anlama Gelmektedir?”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:39, S:465, Mayıs/2020, ss:146-149.
  • Gelir İdaresi Başkanlığı: İzaha Davet Uygulaması Broşürü, Ankara, 2022 (İzaha Davet).
  • Gelir İdaresi Başkanlığı: Vergi Cezalarında İndirim Uygulaması Broşürü, Ankara, 2022 (İndirim).
  • Gelir İdaresi Başkanlığı: Vergi Daireleri İşlem Yönergesi, Ankara, 2018 (Yönerge).
  • Gelir İdaresi Başkanlığı: Vergilerde Pişmanlıkla Beyan Uygulaması Rehberi, Ankara, 2022 (Pişmanlık).
  • Gerçek, Adnan: Türk Vergi Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisi, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2005.
  • Gerçek, Adnan/ Özcan, Onur: “Vergi Ombudsmanı: Fonksiyonları Değişik Ülke Uygulamaları ve Türkiye İçin Çıkarımlar”, Vergi Sorunları Dergisi, S:324, Eylül/2015, ss:49-64.
  • Gerçek, Adnan/ Çetin Gerger, Güneş/ Taşkın, Çağatan/ Bakar, Feride/ Güzel, Simla: Mükellef Hakları Türkiye Perspektifi ve Geliştirilmesi Teorik Çerçeve – Analiz – Öneriler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
  • Gökbel, Doğan: Mükellef Hakları, Nisan Kitabevi, Eskişehir, 2019 (Mükellef Hakları).
  • Gökbel, Doğan: Vergiden Kaçınmanın Önlenmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2011 (Kaçınma).
  • Göker, Cenker/ Yılmazoğlu, Yunus Emre: “Süresinden Sonra İhtirazı Kayıtla Verilen Düzeltme Beyannamesi Nedeniyle Tahakkuk Eden Verginin İdari Davaya Konu Edilebilirliği, Mahkemeye Erişim Hakkı ve Mülkiyet Hakkının Korunmasında Devletin Pozitif Yükümlülükleri Bağlamında Bir Değerlendirme”, Ankara Barosu Dergisi, Y:2017, C:75, S:3, ss:81-100.
  • Gönültaş, Nevin: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kararlarının Anayasal Vergilendirme İlkeleri Yönünden Analizi, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2022.
  • Gözler, Kemal/ Kaplan, Gürsel: İdare Hukuku Dersleri, 17. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2015.
  • Gözübüyük, A. Şeref / Tan, Turgut: İdare Hukuku Cilt – II İdari Yargılama Hukuku, 10. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
  • Gümüşkaya, Gamze: Hukuk Devleti Perspektifinden Vergi Hukukunda Özelgeler, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021.
  • Günday, Metin: “Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Hükümlerinin İdari Yargıda Uygulanma Alanı”, İdari Yargının Yeniden Yapılandırılması ve Karşılaştırmalı İdari Yargılama Usulü, Danıştay Sempozyumu, Ankara, 11-12 Mayıs 2001, Danıştay Yayınları, Ankara, 2003, ss:79-86.
  • Güneş, Gülsen: Verginin Yasallığı İlkesi, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2011.
  • Herekman, Aykut: Kamu Maliyesi (Genel Vergi Kuramı) Cilt 2, Sevinç Matbaası, Ankara, 1990.
  • İnce, Eyyup: “Son Yargı Kararları Doğrultusunda Türk Vergi Hukukunda İhtirazı Kayıtla Beyan”, Vergi Sorunları Dergisi, S:374, Kasım/2019, ss:47-57.
  • İncel, Enes: Türk Hukukunda Vergi Uyumu ve Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi Müessesesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
  • Kaneti, Selim/ Ekmekci, Esra/ Güneş, Gülsen/ Kaşıkcı, Mahmut: Vergi Hukuku, 2. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2022.
  • Karahanoğulları, Onur: İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
  • Karakoç, Yusuf: Genel Vergi Hukuku, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019 (Genel Vergi).
  • Karakoç, Yusuf: “Vergi Ceza Hukukuna İlişkin Tesbit ve Öneriler”, Akkaya, Mustafa/ Müftüoğlu, Zeynep/ Acun, Umut/ Yalçın, Can/ Çankaya, Yiğitcan (Editörler), Prof. Dr. Nami Çağan Anısına Armağan, Atılım Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2020, ss:321-382 (Armağan 1).
  • Karakoç, Yusuf: Türk Vergi Ceza Hukukunda Pişmanlık ve Islah, 2. Baskı, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İzmir, 1997 (Pişmanlık).
  • Karakoç, Yusuf: “Türk Vergi Ceza Hukuku Üzerine Bir Değerlendirme”, Prof. Dr. Burhan Ceyhan’a Armağan I, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:12, Özel Sayı, 2010, ss:3-26 (Armağan 2).
  • Karakoç, Yusuf: “Vergi Cezası Anlaşmazlıklarının Çözüm Yollarından Cezalarda İndirim Müessesesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y:2014, C:16, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, Özel Sayısı, ss: 3637 – 3739 (Cezalarda İndirim).
  • Karakoç, Yusuf: Vergi Yargılaması Hukuku Ders Kitabı, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021 (Vergi Yargılaması).
  • Karakoç, Yusuf: Vergi Yargılaması Hukukunda Süreler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000 (Süreler).
  • Karataş Durmuş, Neslihan: Vergi Uyuşmazlıklarında Uzlaşma ve Alternatif Çözüm Yolları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
  • Karyağdı, Nazmi: “Yeni Özelge Sistemi”, Vergi Dünyası Dergisi, S:343, Mart/2010, ss:21-26.
  • Kaya, Cemil: İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi, 3. Baskı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021.
  • Kılıç, Didem Hande: Türk Vergi Hukukunda Hata Kavramı ve Düzeltme Yolu, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
  • Kıratlı, Metin: “Yürütmenin Durdurulması”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Y:1966, C:21, S:4, ss:173-196.
  • Kırbaş, Sadık: Vergi Hukuku Temel Kavramlar İlkeler ve Kurumlar, 16. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2004.
  • Kızılot, Şükrü/ Kızılot, Zuhal: Vergi İhtilafları ve Çözüm Yolları, Yaklaşım Yayınları, Ankara 2000.
  • Koca, Mahmut/ Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
  • Korkmaz, Mustafa: “Vergi Uyuşmazlıklarında İdari Çözüm Yöntemleri: Pişmanlık ve Cezalarda İndirim”, Vergi Sorunları Dergisi, S:333, Haziran/2016, ss: 7-17.
  • Küçükkaya, Mehmet: “Vergi (Özelde Vergilendirme) Hatalarında Düzeltme Zamanaşımı Süresinin Başlangıcına İlişkin Genel Bir Değerlendirme”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:37, Ocak/2018, S:437, ss:36-43.
  • Kükrer, Ceyda: Türk Vergi Sisteminde Mükellef Hakları, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2016.
  • Mutlu Kaya, Özge: Vergi Hukukunda Mükellefin Savunma Hakkı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
  • Mutluer, M. Kamil/ Dayanç, N. Nilay: Vergi Hukuku Genel ve Özel Hükümler, 4. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.
  • Odyakmaz, Zehra: “Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumunun Tanıtılması ve 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Bazı Maddelerinin Değerlendirilmesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Türkiye Adalet Akademisinin 10. Kuruluş Yılı Armağanı, S.4, Y.4, 2013, ss:1-85.
  • Oktar, S. Ateş: Vergi Hukuku, 16. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2022.
  • Oral, Hasan: Vergi İncelemesinde Avukatların Hakları Sorumlulukları Rehberi, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2023.
  • Ortaç, Fevzi Rifat/ Ünsal, Hilmi: Genel Vergi Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara, 2019.
  • Ozansoy, Ahmet: “Vergi Usul Kanunu’nda Kaçakçılık Suçları İçin Getirilen Etkin Pişmanlık Müessesesinin Hukuki Olarak Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:42, S:493, Eylül/2022, ss:37-42.
  • Öncel, Mualla/ Kumrulu, Ahmet/ Çağan, Nami: Vergi Hukuku - Uygulamalı Türk Vergi Sistemi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1982.
  • Öncel, Mualla/ Kumrulu, Ahmet:/ Çağan, Nami/ Göker, Cenker: Vergi Hukuku, 31. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
  • Öncü, Kerem: “Vergi, Hukukunda Tekerrür ve Tarhiyat Öncesi Uzlaşma İlişkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2017, S:130, ss:253-276.
  • Öner, Erdoğan: Vergi Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2022.
  • Özbudun, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, 21. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
  • Özdemir, Muharrem: Vergi İcra Hukuku, Yıltem Basım, İstanbul, 2018.
  • Öztürk, Nazım: Kamu Maliyesi, 5. Baskı, Ekin Basım Yayın, Bursa, 2020.
  • Rençber, Altan: Kabahat Genel Teorisi Açısından Vergi Kabahatleri On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
  • Saban, Nihal: “Adaletsiz Hak Kurgusu: Güncel Performansa Örneği”, Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan Cilt - I, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara, 2009, ss:493 – 505 (Adaletsiz Hak).
  • Saban, Nihal: Vergi Hukuku, 11. Baskı, Beta Basım, İstanbul, 2021, s.89 (Vergi Hukuku).
  • Serter, Yusuf Ziya: İdari Uyuşmazlıkların Çözümünde Yargı Dışı Bir Araç Olarak İdari Başvurular, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
  • Sezginer, Murat: İptal Davasının Uygulama Alanı Bakımından Ayrılabilir İşlem Kuramı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000.
  • Sarıaslan, Osman: Vergi yargılama Hukukunda İlk İnceleme, Adalet Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2021.
  • Somuncu, Ahmet/ Değirmendereli, Ali: Türk ve Alman Vergi Hukukunda Pişmanlık, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
  • Sözer, Ali Nazım: Hukukta Yöntembilim, 7. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2020.
  • Şengöz, Yunus/ Aydın, Fazıl/ Acar, Fatih: Mükelleflerin Ödevleri ve Hakları, Gelirler Kontrolörleri Derneği Yayını, Ankara, 2011.
  • Şentürk, Akın Gencer: “Vergi Usul Kanunu’nun ‘Düzeltmede Zamanaşımı’ Hükmü Üzerine Bir Değerlendirme”, Vergi Sorunları Dergisi, S:317, Şubat/2015, ss:93-103.
  • Şenyüz, Doğan: “Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olarak ‘Kanun Yolundan Vazgeçme’ ve Benzer Müesseselerle Karşılaştırılması”, Legal Mali Hukuk Dergisi, S:185, ss:1165-1998 (Vazgeçme).
  • Şenyüz, Doğan: Vergi Ceza Hukuku (Vergi Kabahatleri ve Suçları), 12. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2022 (Vergi Ceza).
  • Şirin, Z. Ertunç: “Özelge ve Sirkülerlerin Vergi Hukuku Kaynağı Olarak Konumları ve İşlevleri: 6009 Sayılı Yasa Öncesi ve Sonrası Durum”, Prof. Dr. Sadık Kırbaş’a Armağan, Okan Üniversitesi Yayını, 2011, ss:230-241.
  • Taş, Metin: Vergi Yargısı, 2. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2005.
  • Taşdelen, Aziz: Vergi Usul Kanunu Yönünden Vergi Kabahatleri, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010.
  • Taşkan, Yusuf Ziya: Vergi Hukuku Genel Hükümler ve Türk Vergi Sistemi, 5. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022 (Vergi Hukuku).
  • Taşkan, Yusuf Ziya: “Vergi Uyuşmazlıklarında İdari Çözümden Yargısal Çözüme Geçiş”, Vergi Dünyası Dergisi, S:309, 2007, ss:118-122 (Vergi Uyuşmazlıkları).
  • Taşkıran, Tarık: “Kanun Yolundan Vazgeçme”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:39, 466, Haziran/2020, ss:121-130.
  • Taşyürek, Faruk: Uzlaşma Müessesesinde Son Durum, (www.alomaliye.com), Erişim Tarihi: 23.11.2023.
  • Taylar, Yıldırım/ Gök, Özgecan/ Demirbaş Aksüt, Burcu/ Artun, Emine Sevcan: Mükellef Haklarının Korunması Bakımından Hukuki Güvenlik İlkesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
  • Tezcan, Durmuş/ Erdem, Mustafa Ruhan/ Sancakdar, Oğuz/ Önok, Rifat Murat: İnsan Hakları El Kitabı, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
  • Topçu, Kader Melis: Vergi Hukuku Özelinde Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
  • Torunoğlu, Tahsin: “Vergi Zıyaı Kabahati”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:12, Özel Sayı, 2010, ss:477-544.
  • Tuncer, Selahattin: Vergi Hukuku ve Uygulaması Cilt III, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2012.
  • Türk Dil Kurumu: Güncel Türkçe Sözlük, (www.tdk.gov.tr), Erişim Tarihi:25.08.2023.
  • Türk, Hikmet Sami: Temel Yasa Anayasa, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
  • Türk Hukuk Kurumu: Türk Hukuk Lügati, Başbakanlık Basımevi, Ankara, 1991.
  • Türkay, İmdat: “Mükellef Hakları Kapsamında İzaha Davet Müessesesinin Mükelleflere Sağladığı Hakların Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:40, S:471, Kasım/2020, ss:113-135.
  • Uçan, Emine Sevcan: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Çerçevesinde Türk Vergi Yargılaması Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Kamu Hukuku Programı Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış), İzmir, 2013.
  • Uluatam, Özhan/ Methibay, Yaşar: Vergi Hukuku, 5. Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara 2001.
  • Uzun Çam, Mine: Türk Vergi Hukukunda İzaha Davet Kurumu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
  • Uzunöner, Mevlüt: Vergi Hukukunda İzaha Davet Kurumu, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2020.
  • Üstün, Ümit Süleyman: “Son Kanuni Değişiklikler Çerçevesinde Özelge ve Sirkülerin Vergi Hukukundaki Yeri”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:VII, S:1-2, Y:2012, ss:189-222.
  • Yaltı, Billur: “Vergi Uyuşmazlıklarında Yeni Başvuru Yollarının Yargıya Etkisi: Ombudsman Başvuru ve Bireysel Başvuru”, Vergi Sorunları Dergisi, S:286, Temmuz/2012, ss:110-121 (Ombudsman).
  • Yaltı, Billur: “Vergisel İzahatlar: Sirküler ve Özelge Düzeninde Değişen – Değişmeyen Hükümlere Genel Bakış”, Prof. Dr. Sadık Kırbaş’a Armağan, Okan Üniversitesi Yayını, 2011, ss:313-336 (Armağan).
  • Yaltı, Billur: Vergi Yükümlüsünün Hakları, Beta Yayınları, İstanbul, 2006 (Vergi Yükümlüsü).
  • Yaraşır, Sevinç: “Vergi Afları ve Türkiye’deki Vergi Aflarının Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi, S:379, Mart/2013, ss:175-187.
  • Yerlikaya, G. Kürşat: Türk Vergi Hukukunda İhtirazı Kayıtla Beyan ve Yargı Yolu, Kazancı Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Yıldırım, Ali Haydar/ Kolotoğlu, Olcay: “Ceza – Uzlaşma – Ceza İndirimi”, Vergi Sorunları Dergisi, S:173, Şubat/2003, ss:93-95.
  • Yıldırım, Zübeyr: Vergi Ceza Hukukunda Pişmanlık ve Islah, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.
  • Yılmaz, Ejder: Hukuk Sözlüğü, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2004.
  • Yılmazoğlu, Yunus Emre: “Bireysel Başvurunun Vergi Yargısındaki Dönüştürücü Etkisi -Mülkiyet Hakkı Bağlamında Bir değerlendirme-”, Vergi ve Temel Haklar İncelemeleri I, Gemalmaz, H. Burak/ Arslan Öncü, Gülay (Editörler), Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvurunun Vergi Yargısına Etkisi, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2020, ss:327-356.
  • Yiğit, Uğur: Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
  • Yüce, Mehmet: “Vergi Yargılamasında Yürütmenin Durdurulması Kararı ve Sonuçları”, Prof. Dr. Metin Taş’a Armağan, Gazi Kitabevi, Ankara, 2015, ss:131-144.
  • Yüce, Mehmet/ Yücelen, İsmail Hakkı: Vergi Denetim Hukuku (İçtihatlar ve Örnekler), Ekin Yayınları, Bursa.
  • Zorlu, Süleyman Emre/ Çataloğlu, Gülen: AİHS ve Anayasa Hukuku Bağlamında Vergide Adalet ilkesi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2023.
  • Zrvandyan, Arman: İdari Yargıda Avrupa Adil Yargılanma Standartlarına İlişkin Emsal Kararlar, Avrupa Konseyi Yayını, Arat, Nilay (Çeviren), Ankara, 2021.

VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 103 - 197, 23.01.2024

Öz

Türk vergi hukuku uygulamasında verginin kanuniliği ilkesi gereği vergiler, kanunla konulup, değiştirilmekte veya kaldırılmakta; vergileme temel olarak mükellefin beyanına dayalı olarak yapılmaktadır. Her ne kadar vergilemede kanunilik ilkesi ve beyana dayalı vergileme esas ise de mükelleflerin daha az vergi ödeme açısından vergiden kaçınma çabaları yanında başta kanunlar olmak üzere mevzuatın mükellefler ya da idare tarafından farklı anlaşılması, yorumlanması veya uygulanması da söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle idarenin beyanlar üzerinde denetim yetkisi olması yanında mükelleflere de vergileme ile ilgili bir kısım uygulamalar nedeniyle idari veya yargısal olmak üzere farklı haklar da tanınmıştır. İdarenin tüm eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açık olduğundan vergileme sürecinde de idari işlemlerde nihai çözüm yol ve yeri yargısal başvurudur. Ancak yargı yoluna gidilmeden önce ya da yargı süreci devam ederken mükelleflerin taleplerine bağlı olarak bir kısım idari çözümler yanında henüz herhangi bir uyuşmazlık yok iken uyuşmazlığa meydan vermemek için de idari başvuru yolları bulunmaktadır. Vergileme işlem ve aşamalarında mükelleflere tanınan haklar birçok şekilde sınıflandırılabilirse de biz bu çalışmada; olası bir anlaşmazlık doğmasının önlenmesi, anlaşmazlık doğmuşsa bunun yargıya intikali öncesi çözümü ya da yargıya intikal eden bir uyuşmazlığın idari yollardan sonlandırılması ile ilgili mükellef hakları şeklinde sınırlı olarak ele alacağız. Bu anlamda aşağıda öncelikle her bir müessese kısaca ele alınmış ve ilgili bölüm sonlarında bunların kullanımımın yargıya erişim hakkı yönünden bir kısıtlama yaratıp yaratmadığı değerlendirilmiştir.

Kaynakça

  • Acar, Zeynep Sena: Türk Vergi Hukukunda Tarh, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
  • Ağar, Serkan: “Adil Yargılanma Hakkı Perspektifinden 4811 sayılı Vergi Barışı Yasası”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 59, 2005.
  • Akdoğan, Abdurrahman: Kamu Maliyesi, 10. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2005 (Kamu Maliyesi).
  • Akdoğan, Abdurrahman: Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 15. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2021 (Vergi Hukuku).
  • Akın Basa, Yeliz Neslihan: Vergi Hukukunda Tahakkuk, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2023.
  • Akıncı, Müslüm: İdari Yargıda Adil Yargılama Hakkı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008.
  • Aksoy, Şerafettin: Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 6. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2010.
  • Akyılmaz, Bahtiyar/ Sezginer, Murat/ Kaya, Cemil: Türk İdare Hukuku, 15. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2022.
  • Alp, Ziya: Vergi Uyuşmazlıklarında Yeni Bir İdari Çözüm Yolu Olarak “İzaha Davet” Müessesesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2023.
  • Alpar, Erol: Yönetimin Hareket Serbestisi Alanının Yargısal Denetimi ve Sınırları, Danıştay Yayını, Ankara, 1990.
  • Arıkan, Zeynep/ Yurtsever, Hatice: “Türkiye’de Mali Affın Nedenleri, Etkileri ve Sonuçları I, Yaklaşım Dergisi, Yıl: 12, Sayı: 136, Nisan 2004.
  • Arslan, Mehmet: Vergi Hukuku, 9. Baskı, Dora Yayınları, Bursa, 2016.
  • Aslan, Memduh: Türk Vergi Sisteminde Cezai Yaptırımların Etkinliği, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2008.
  • Atalay, Cengiz: “Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumunun Ortaya Çıkışı”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S:12, Nisan/2016.
  • Aygün, Recep: “Vergi Afları ve Vergi Uyumuna Etkisi”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı: 369, Mayıs 2012.
  • Aykın, Hasan: “Kamu Denetçiliği Kurumuna (Ombudsmana) Başvurma Mükellefler İçin Etkili Bir Hak Arama Yolu Olabilir mi?”, Vergi Dünyası Dergisi, S:418, Haziran/2016.
  • Bahçeci, Barış: Kamu Alacağını Takip Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
  • Bakmaz, Zübeyir: AYM’nin Son İptal Kararı ve Yeni Dönem Uygulaması, (https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7135555384664076288/), Erişim Tarihi: 29.11.2023.
  • Balcı, Mustafa: Düzeltme-Şikâyet konusunda yaşanan hukuki sorunlar, (https://vergialgi.com/duzeltme-sikayet-konusunda-yasanan-hukuki-sorunlar), Erişim Tarihi: 26.11.2023.
  • Balcı, Mustafa: Kamu İcra Hukuku ve 6183 Sayılı Kanun Uygulaması, 2. Baskı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021 (Kamu İcra).
  • Balcı, Mustafa: Vergi Hataları İle Düzeltme – Şikayet Konusunda Uygulamada Yaşanan Hukuki Sorunlar ve Çözüm Önerileri, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2022 (Vergi Hataları).
  • Balcı, Mustafa: Vergi Yargısında Merciine Tevdi Kararları Sonrası Açılan Davalarda Süre Konusunda Yaşanan Hukuki Sorunlar, (https://vergialgi.com/vergi-yargisinda-merciine-tevdi-kararlari-sonrasi-acilan-davalarda-sure-konusunda-yasanan-hukuki-so), Erişim Tarihi: 26.11.2023.
  • Baş, Ömer Can: İdarenin Yargı Dışı Denetim Yolları, Seçkin Yayınları, Ankara, 2023.
  • Başaran Yavaşlar, Funda: “Af Yasası’nda Vergi Kaçakçılığı Suçu”, Dünya Gazetesi, 14.03.2023 (Af Yasası).
  • Başaran Yavaşlar, Funda: “İzaha Davet - Saptanabilenler, Sorular ve Sorunlar -” Vergi Dünyası Dergisi, Y:37, S:433, Eylül/2017, ss:6-14 (İzaha Davet).
  • Başaran Yavaşlar, Funda: “Türk Vergi Hukuku’nda Uzlaşma”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Y:2008, C: 25, S: 2, ss. 309-337 (Uzlaşma).
  • Batı, Murat: Bir Seçim Havucu (Mu?); Yine Yeniden Vergi Affı, (https://t24.com.tr/yazarlar/murat-bati/bir-secim-havucu-mu-yine-yeniden-vergi-affi,38365), Erişim Tarihi: 25.08.2023 (Vergi Affı).
  • Batı, Murat: Vergi Hukuku (Genel Hükümler), 2. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2022 (Vergi Hukuku).
  • Baylan, Ömer: Vatandaşın Devlet Yönetimi Hakkındaki Şikayetleri ve Türkiye için İsveç Ombudsman Formülü, İçişleri Bakanlığı Yayını, Ankara, 1978.
  • Bayraktar, Köksal: “Faal Nedamet”, İÜHFM, 1968, C:33, S:3-4; ss:120-154.
  • Bilici, Nurettin: Vergi Hukuku - Genel Hükümler – Türk Vergi Sistemi, 21. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2009.
  • Bölükbaşı, Mustafa Oğuzhan: “Muktezanın İdari İşlemin Özellikleri Bakımından Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y:2021, C:29, S:1, ss:105-132.
  • Bulutoğlu, Kenan: Türk Vergi Sistemi Dersleri, Araştırma, Eğitim, Ekin Yayınları, İstanbul 1982.
  • Bülbül, Erdoğan: İdari İşlemlerin Yürürlükten Kaldırılması, Beta Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Candan, Turgut: Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 9. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022 (İdari Yargılama).
  • Candan, Turgut: Vergi Suç ve Cezaları, 3. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara 2010 (Vergi Cezaları).
  • Candan, Turgut: Vergilendirme Yöntemleri ve Uzlaşma, 2. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2006 (Vergilendirme).
  • Candan, Turgut: Vergisel Kabahatler ve Suçlar, 5. Baskı, Yetkin yayınları, Ankara, 2022 (Vergi Suçları).
  • Çakmak, Münci: İdari Yargılama Usulünde Vergi Davaları, Seçkin Yayınları, Ankara, 2021.
  • Çalışkan, Suat/ Atar, Mustafa: Vergi Suçları Soruşturma Usulü ve Etkin Pişmanlık, Platon Yayıncılık, İstanbul, 2022.
  • Çetin Gerger, Güneş: Mükellef Hakları ve Vergiye Gönüllü Uyum, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2011.
  • Çolak, Mustafa: Vergi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
  • Demirbaş Aksüt, Burcu: Vergi Anlaşmazlıklarının Çözüm Yolu Olarak Uzlaşma, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021.
  • Demirbaş, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
  • Demirbaş, Timur/ Erdem, Ruhan: Ceza Hukuku Pratik Çalışmaları, 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
  • Derdiman, R. Cengiz: İdare Hukuku, Alfa Aktüel Yayınları, Bursa, 2015.
  • Ecemiş, Adile: “Vergi Aflarının Kayıt Dışı Ekonomi ve Uzun Dönemde Vergi Uyumu Üzerine Etkileri: Vergi Barışı Kanunu Özelinde Türkiye Örneği”, Vergi Dünyası Dergisi, S:395, Temmuz/2014, ss:121-128.
  • Edizdoğan, Nihat: Kamu Maliyesi 2 (Kamu Gelirleri ve Vergi Teorisi), 2. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 1991.
  • Ela, Hatice: “Vergi Aslına Bağlı (Tabi) Olma ve Vergi Kaybına Bağlı (Tabi) Olma Kavramları Üzerinden Vergi Ziyaı Cezası İle Süreli Hapis Cezasına Özgü Pişmanlık, İştirak, Tekerrür ve Birleşme Kurumuna İlişkin Bir Değerlendirme”, Doğrusöz, A. Bumin/ Güner, Ayşe/ Akgül Yılmaz, Gülay (Editörler), Güncel Maliye Tartışmaları – 3 Dr. Veysi Seviğ’e Armağan, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021, ss:325-370.
  • Erdem, Tahir: Vergi Hukukunda Uyuşmazlıkların İdari Aşamada Çözümü ve Alternatif Çözüm Yolları (Türkiye ve ABD Karşılaştırmalı), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012.
  • Erdoğan, Meriç: “Beyannamenin Bağlayıcılığı ve İhtirazı Kayıt”, Vergi Sorunları Dergisi, S:402, Mart/2022, ss:24-47.
  • Erguvan, Derya Deviner: Yargı Kararları Işığında İdari İşlemin Geriye Yürümezliği İlkesi ve Geri Alma İstisnası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
  • Eroğlu, Hamza: İdare Hukuku Genel Esaslar, İdarî Teşkilât ve İdarenin Denetlenmesi, 3. Baskı, Kalite Matbaası, Ankara, 1978.
  • Fendoğlu, Hasan Tahsin: Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık), Yetkin yayınları, Ankara, 2011.
  • Fil, Nimet: “Vergi Sistemimize Yeni Giren ‘Kanun Yolundan Vazgeçme Müessesesi’ Ne Anlama Gelmektedir?”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:39, S:465, Mayıs/2020, ss:146-149.
  • Gelir İdaresi Başkanlığı: İzaha Davet Uygulaması Broşürü, Ankara, 2022 (İzaha Davet).
  • Gelir İdaresi Başkanlığı: Vergi Cezalarında İndirim Uygulaması Broşürü, Ankara, 2022 (İndirim).
  • Gelir İdaresi Başkanlığı: Vergi Daireleri İşlem Yönergesi, Ankara, 2018 (Yönerge).
  • Gelir İdaresi Başkanlığı: Vergilerde Pişmanlıkla Beyan Uygulaması Rehberi, Ankara, 2022 (Pişmanlık).
  • Gerçek, Adnan: Türk Vergi Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisi, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2005.
  • Gerçek, Adnan/ Özcan, Onur: “Vergi Ombudsmanı: Fonksiyonları Değişik Ülke Uygulamaları ve Türkiye İçin Çıkarımlar”, Vergi Sorunları Dergisi, S:324, Eylül/2015, ss:49-64.
  • Gerçek, Adnan/ Çetin Gerger, Güneş/ Taşkın, Çağatan/ Bakar, Feride/ Güzel, Simla: Mükellef Hakları Türkiye Perspektifi ve Geliştirilmesi Teorik Çerçeve – Analiz – Öneriler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
  • Gökbel, Doğan: Mükellef Hakları, Nisan Kitabevi, Eskişehir, 2019 (Mükellef Hakları).
  • Gökbel, Doğan: Vergiden Kaçınmanın Önlenmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2011 (Kaçınma).
  • Göker, Cenker/ Yılmazoğlu, Yunus Emre: “Süresinden Sonra İhtirazı Kayıtla Verilen Düzeltme Beyannamesi Nedeniyle Tahakkuk Eden Verginin İdari Davaya Konu Edilebilirliği, Mahkemeye Erişim Hakkı ve Mülkiyet Hakkının Korunmasında Devletin Pozitif Yükümlülükleri Bağlamında Bir Değerlendirme”, Ankara Barosu Dergisi, Y:2017, C:75, S:3, ss:81-100.
  • Gönültaş, Nevin: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kararlarının Anayasal Vergilendirme İlkeleri Yönünden Analizi, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2022.
  • Gözler, Kemal/ Kaplan, Gürsel: İdare Hukuku Dersleri, 17. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2015.
  • Gözübüyük, A. Şeref / Tan, Turgut: İdare Hukuku Cilt – II İdari Yargılama Hukuku, 10. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
  • Gümüşkaya, Gamze: Hukuk Devleti Perspektifinden Vergi Hukukunda Özelgeler, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021.
  • Günday, Metin: “Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Hükümlerinin İdari Yargıda Uygulanma Alanı”, İdari Yargının Yeniden Yapılandırılması ve Karşılaştırmalı İdari Yargılama Usulü, Danıştay Sempozyumu, Ankara, 11-12 Mayıs 2001, Danıştay Yayınları, Ankara, 2003, ss:79-86.
  • Güneş, Gülsen: Verginin Yasallığı İlkesi, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2011.
  • Herekman, Aykut: Kamu Maliyesi (Genel Vergi Kuramı) Cilt 2, Sevinç Matbaası, Ankara, 1990.
  • İnce, Eyyup: “Son Yargı Kararları Doğrultusunda Türk Vergi Hukukunda İhtirazı Kayıtla Beyan”, Vergi Sorunları Dergisi, S:374, Kasım/2019, ss:47-57.
  • İncel, Enes: Türk Hukukunda Vergi Uyumu ve Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi Müessesesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
  • Kaneti, Selim/ Ekmekci, Esra/ Güneş, Gülsen/ Kaşıkcı, Mahmut: Vergi Hukuku, 2. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2022.
  • Karahanoğulları, Onur: İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
  • Karakoç, Yusuf: Genel Vergi Hukuku, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019 (Genel Vergi).
  • Karakoç, Yusuf: “Vergi Ceza Hukukuna İlişkin Tesbit ve Öneriler”, Akkaya, Mustafa/ Müftüoğlu, Zeynep/ Acun, Umut/ Yalçın, Can/ Çankaya, Yiğitcan (Editörler), Prof. Dr. Nami Çağan Anısına Armağan, Atılım Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2020, ss:321-382 (Armağan 1).
  • Karakoç, Yusuf: Türk Vergi Ceza Hukukunda Pişmanlık ve Islah, 2. Baskı, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İzmir, 1997 (Pişmanlık).
  • Karakoç, Yusuf: “Türk Vergi Ceza Hukuku Üzerine Bir Değerlendirme”, Prof. Dr. Burhan Ceyhan’a Armağan I, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:12, Özel Sayı, 2010, ss:3-26 (Armağan 2).
  • Karakoç, Yusuf: “Vergi Cezası Anlaşmazlıklarının Çözüm Yollarından Cezalarda İndirim Müessesesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y:2014, C:16, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, Özel Sayısı, ss: 3637 – 3739 (Cezalarda İndirim).
  • Karakoç, Yusuf: Vergi Yargılaması Hukuku Ders Kitabı, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021 (Vergi Yargılaması).
  • Karakoç, Yusuf: Vergi Yargılaması Hukukunda Süreler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000 (Süreler).
  • Karataş Durmuş, Neslihan: Vergi Uyuşmazlıklarında Uzlaşma ve Alternatif Çözüm Yolları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
  • Karyağdı, Nazmi: “Yeni Özelge Sistemi”, Vergi Dünyası Dergisi, S:343, Mart/2010, ss:21-26.
  • Kaya, Cemil: İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi, 3. Baskı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021.
  • Kılıç, Didem Hande: Türk Vergi Hukukunda Hata Kavramı ve Düzeltme Yolu, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
  • Kıratlı, Metin: “Yürütmenin Durdurulması”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Y:1966, C:21, S:4, ss:173-196.
  • Kırbaş, Sadık: Vergi Hukuku Temel Kavramlar İlkeler ve Kurumlar, 16. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2004.
  • Kızılot, Şükrü/ Kızılot, Zuhal: Vergi İhtilafları ve Çözüm Yolları, Yaklaşım Yayınları, Ankara 2000.
  • Koca, Mahmut/ Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
  • Korkmaz, Mustafa: “Vergi Uyuşmazlıklarında İdari Çözüm Yöntemleri: Pişmanlık ve Cezalarda İndirim”, Vergi Sorunları Dergisi, S:333, Haziran/2016, ss: 7-17.
  • Küçükkaya, Mehmet: “Vergi (Özelde Vergilendirme) Hatalarında Düzeltme Zamanaşımı Süresinin Başlangıcına İlişkin Genel Bir Değerlendirme”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:37, Ocak/2018, S:437, ss:36-43.
  • Kükrer, Ceyda: Türk Vergi Sisteminde Mükellef Hakları, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2016.
  • Mutlu Kaya, Özge: Vergi Hukukunda Mükellefin Savunma Hakkı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
  • Mutluer, M. Kamil/ Dayanç, N. Nilay: Vergi Hukuku Genel ve Özel Hükümler, 4. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.
  • Odyakmaz, Zehra: “Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumunun Tanıtılması ve 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Bazı Maddelerinin Değerlendirilmesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Türkiye Adalet Akademisinin 10. Kuruluş Yılı Armağanı, S.4, Y.4, 2013, ss:1-85.
  • Oktar, S. Ateş: Vergi Hukuku, 16. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2022.
  • Oral, Hasan: Vergi İncelemesinde Avukatların Hakları Sorumlulukları Rehberi, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2023.
  • Ortaç, Fevzi Rifat/ Ünsal, Hilmi: Genel Vergi Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara, 2019.
  • Ozansoy, Ahmet: “Vergi Usul Kanunu’nda Kaçakçılık Suçları İçin Getirilen Etkin Pişmanlık Müessesesinin Hukuki Olarak Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:42, S:493, Eylül/2022, ss:37-42.
  • Öncel, Mualla/ Kumrulu, Ahmet/ Çağan, Nami: Vergi Hukuku - Uygulamalı Türk Vergi Sistemi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1982.
  • Öncel, Mualla/ Kumrulu, Ahmet:/ Çağan, Nami/ Göker, Cenker: Vergi Hukuku, 31. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
  • Öncü, Kerem: “Vergi, Hukukunda Tekerrür ve Tarhiyat Öncesi Uzlaşma İlişkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2017, S:130, ss:253-276.
  • Öner, Erdoğan: Vergi Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2022.
  • Özbudun, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, 21. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
  • Özdemir, Muharrem: Vergi İcra Hukuku, Yıltem Basım, İstanbul, 2018.
  • Öztürk, Nazım: Kamu Maliyesi, 5. Baskı, Ekin Basım Yayın, Bursa, 2020.
  • Rençber, Altan: Kabahat Genel Teorisi Açısından Vergi Kabahatleri On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
  • Saban, Nihal: “Adaletsiz Hak Kurgusu: Güncel Performansa Örneği”, Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan Cilt - I, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara, 2009, ss:493 – 505 (Adaletsiz Hak).
  • Saban, Nihal: Vergi Hukuku, 11. Baskı, Beta Basım, İstanbul, 2021, s.89 (Vergi Hukuku).
  • Serter, Yusuf Ziya: İdari Uyuşmazlıkların Çözümünde Yargı Dışı Bir Araç Olarak İdari Başvurular, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
  • Sezginer, Murat: İptal Davasının Uygulama Alanı Bakımından Ayrılabilir İşlem Kuramı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000.
  • Sarıaslan, Osman: Vergi yargılama Hukukunda İlk İnceleme, Adalet Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2021.
  • Somuncu, Ahmet/ Değirmendereli, Ali: Türk ve Alman Vergi Hukukunda Pişmanlık, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
  • Sözer, Ali Nazım: Hukukta Yöntembilim, 7. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2020.
  • Şengöz, Yunus/ Aydın, Fazıl/ Acar, Fatih: Mükelleflerin Ödevleri ve Hakları, Gelirler Kontrolörleri Derneği Yayını, Ankara, 2011.
  • Şentürk, Akın Gencer: “Vergi Usul Kanunu’nun ‘Düzeltmede Zamanaşımı’ Hükmü Üzerine Bir Değerlendirme”, Vergi Sorunları Dergisi, S:317, Şubat/2015, ss:93-103.
  • Şenyüz, Doğan: “Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olarak ‘Kanun Yolundan Vazgeçme’ ve Benzer Müesseselerle Karşılaştırılması”, Legal Mali Hukuk Dergisi, S:185, ss:1165-1998 (Vazgeçme).
  • Şenyüz, Doğan: Vergi Ceza Hukuku (Vergi Kabahatleri ve Suçları), 12. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2022 (Vergi Ceza).
  • Şirin, Z. Ertunç: “Özelge ve Sirkülerlerin Vergi Hukuku Kaynağı Olarak Konumları ve İşlevleri: 6009 Sayılı Yasa Öncesi ve Sonrası Durum”, Prof. Dr. Sadık Kırbaş’a Armağan, Okan Üniversitesi Yayını, 2011, ss:230-241.
  • Taş, Metin: Vergi Yargısı, 2. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2005.
  • Taşdelen, Aziz: Vergi Usul Kanunu Yönünden Vergi Kabahatleri, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010.
  • Taşkan, Yusuf Ziya: Vergi Hukuku Genel Hükümler ve Türk Vergi Sistemi, 5. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022 (Vergi Hukuku).
  • Taşkan, Yusuf Ziya: “Vergi Uyuşmazlıklarında İdari Çözümden Yargısal Çözüme Geçiş”, Vergi Dünyası Dergisi, S:309, 2007, ss:118-122 (Vergi Uyuşmazlıkları).
  • Taşkıran, Tarık: “Kanun Yolundan Vazgeçme”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:39, 466, Haziran/2020, ss:121-130.
  • Taşyürek, Faruk: Uzlaşma Müessesesinde Son Durum, (www.alomaliye.com), Erişim Tarihi: 23.11.2023.
  • Taylar, Yıldırım/ Gök, Özgecan/ Demirbaş Aksüt, Burcu/ Artun, Emine Sevcan: Mükellef Haklarının Korunması Bakımından Hukuki Güvenlik İlkesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
  • Tezcan, Durmuş/ Erdem, Mustafa Ruhan/ Sancakdar, Oğuz/ Önok, Rifat Murat: İnsan Hakları El Kitabı, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
  • Topçu, Kader Melis: Vergi Hukuku Özelinde Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
  • Torunoğlu, Tahsin: “Vergi Zıyaı Kabahati”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:12, Özel Sayı, 2010, ss:477-544.
  • Tuncer, Selahattin: Vergi Hukuku ve Uygulaması Cilt III, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2012.
  • Türk Dil Kurumu: Güncel Türkçe Sözlük, (www.tdk.gov.tr), Erişim Tarihi:25.08.2023.
  • Türk, Hikmet Sami: Temel Yasa Anayasa, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
  • Türk Hukuk Kurumu: Türk Hukuk Lügati, Başbakanlık Basımevi, Ankara, 1991.
  • Türkay, İmdat: “Mükellef Hakları Kapsamında İzaha Davet Müessesesinin Mükelleflere Sağladığı Hakların Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi, Y:40, S:471, Kasım/2020, ss:113-135.
  • Uçan, Emine Sevcan: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Çerçevesinde Türk Vergi Yargılaması Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Kamu Hukuku Programı Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış), İzmir, 2013.
  • Uluatam, Özhan/ Methibay, Yaşar: Vergi Hukuku, 5. Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara 2001.
  • Uzun Çam, Mine: Türk Vergi Hukukunda İzaha Davet Kurumu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
  • Uzunöner, Mevlüt: Vergi Hukukunda İzaha Davet Kurumu, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2020.
  • Üstün, Ümit Süleyman: “Son Kanuni Değişiklikler Çerçevesinde Özelge ve Sirkülerin Vergi Hukukundaki Yeri”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:VII, S:1-2, Y:2012, ss:189-222.
  • Yaltı, Billur: “Vergi Uyuşmazlıklarında Yeni Başvuru Yollarının Yargıya Etkisi: Ombudsman Başvuru ve Bireysel Başvuru”, Vergi Sorunları Dergisi, S:286, Temmuz/2012, ss:110-121 (Ombudsman).
  • Yaltı, Billur: “Vergisel İzahatlar: Sirküler ve Özelge Düzeninde Değişen – Değişmeyen Hükümlere Genel Bakış”, Prof. Dr. Sadık Kırbaş’a Armağan, Okan Üniversitesi Yayını, 2011, ss:313-336 (Armağan).
  • Yaltı, Billur: Vergi Yükümlüsünün Hakları, Beta Yayınları, İstanbul, 2006 (Vergi Yükümlüsü).
  • Yaraşır, Sevinç: “Vergi Afları ve Türkiye’deki Vergi Aflarının Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi, S:379, Mart/2013, ss:175-187.
  • Yerlikaya, G. Kürşat: Türk Vergi Hukukunda İhtirazı Kayıtla Beyan ve Yargı Yolu, Kazancı Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Yıldırım, Ali Haydar/ Kolotoğlu, Olcay: “Ceza – Uzlaşma – Ceza İndirimi”, Vergi Sorunları Dergisi, S:173, Şubat/2003, ss:93-95.
  • Yıldırım, Zübeyr: Vergi Ceza Hukukunda Pişmanlık ve Islah, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.
  • Yılmaz, Ejder: Hukuk Sözlüğü, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2004.
  • Yılmazoğlu, Yunus Emre: “Bireysel Başvurunun Vergi Yargısındaki Dönüştürücü Etkisi -Mülkiyet Hakkı Bağlamında Bir değerlendirme-”, Vergi ve Temel Haklar İncelemeleri I, Gemalmaz, H. Burak/ Arslan Öncü, Gülay (Editörler), Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvurunun Vergi Yargısına Etkisi, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2020, ss:327-356.
  • Yiğit, Uğur: Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
  • Yüce, Mehmet: “Vergi Yargılamasında Yürütmenin Durdurulması Kararı ve Sonuçları”, Prof. Dr. Metin Taş’a Armağan, Gazi Kitabevi, Ankara, 2015, ss:131-144.
  • Yüce, Mehmet/ Yücelen, İsmail Hakkı: Vergi Denetim Hukuku (İçtihatlar ve Örnekler), Ekin Yayınları, Bursa.
  • Zorlu, Süleyman Emre/ Çataloğlu, Gülen: AİHS ve Anayasa Hukuku Bağlamında Vergide Adalet ilkesi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2023.
  • Zrvandyan, Arman: İdari Yargıda Avrupa Adil Yargılanma Standartlarına İlişkin Emsal Kararlar, Avrupa Konseyi Yayını, Arat, Nilay (Çeviren), Ankara, 2021.
Toplam 155 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hukuk (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ege Şentürk 0000-0001-5613-4698

Yayımlanma Tarihi 23 Ocak 2024
Gönderilme Tarihi 31 Ağustos 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 6 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Şentürk, E. (2024). VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?. Yaşar Hukuk Dergisi, 6(1), 103-197.
AMA Şentürk E. VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?. Yaşar Hukuk Dergisi. Ocak 2024;6(1):103-197.
Chicago Şentürk, Ege. “VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?”. Yaşar Hukuk Dergisi 6, sy. 1 (Ocak 2024): 103-97.
EndNote Şentürk E (01 Ocak 2024) VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?. Yaşar Hukuk Dergisi 6 1 103–197.
IEEE E. Şentürk, “VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?”, Yaşar Hukuk Dergisi, c. 6, sy. 1, ss. 103–197, 2024.
ISNAD Şentürk, Ege. “VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?”. Yaşar Hukuk Dergisi 6/1 (Ocak 2024), 103-197.
JAMA Şentürk E. VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?. Yaşar Hukuk Dergisi. 2024;6:103–197.
MLA Şentürk, Ege. “VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?”. Yaşar Hukuk Dergisi, c. 6, sy. 1, 2024, ss. 103-97.
Vancouver Şentürk E. VERGİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNLENMESİ VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ: MÜKELLEFLERE TANINAN BİR HAK MI? MAHKEMEYE ERİŞİM ÖNÜNDE BİR ENGEL Mİ?. Yaşar Hukuk Dergisi. 2024;6(1):103-97.