Sağlık Hizmetlerinde Asimetrik Enformasyon Sorunu ve Çözüm Önerileri

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 6 - 11, 30.01.2021

Mehmet Ünal

Öz

Ülkelerin sosyo-ekonomik açıdan kalkınmışlık düzeylerinin en
önemli göstergelerinden birisi sağlık hizmetleridir. Teknolojinin
hızla değişmesi, artan maliyetler, hastaların artan şikâyetleri ve
iyi bakım isteğinin yaygınlaşması sağlık hizmetlerinin daha
karmaşık bir yapıya bürünmesine neden olmuştur. Sağlık
sektöründe sunulan hizmet tam güvenilirliğe sahip olmalıdır.
Fakat sağlık sektörü, doğası gereği belirsizliklerin olduğu bir
yapıya sahiptir. Ama bu belirsizlikler konusunda tüm taraflar eşit
mesafede değildir. Bu asimetrik enformasyon nedeni ile hasta
kendisine sunulan hizmetin kalitesini ve kendine yararlılığını
sorgulayabilecek bir durumda değildir. Sağlıktan hizmet alımı
çok üst düzeyde bir uzmanlık gerektirdiği için hastaların
eğitim düzeyleri ve gelir durumları sağlık hizmetleri alanındaki
bilgi eksikliklerini gidermelerinde yeterli değildir. Asimetrik
enformasyon sorunu emek piyasalarında, personel alımlarında,
finansal piyasalarda, ikinci el araç alımlarında, hastanelerin
cihaz alımı durumlarında ve sağlık sigortalarında yaygın olarak
karşımıza çıkan bir durumdur.
Asimetrik enformasyonun ortadan kaldırılması mümkün
değildir. Burada kişilerin ve kurumların etik değerlere bağlılıkları
ve ahlaki değerleri belirleyici olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

asimetrik enformasyon, sağlık hizmetleri, sağlık ekonomisi

Kaynakça

• 1. Stadler M. and Castrillo P. An Introduction to the Economics of Information- Incentives and Contracts, Oxford University Press, 2001-Oxford.
• 2- Aktan Ç. C. ve Ihık, A. K. “Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Alternatif Yöntemler” 2007. http://www.canaktan.org/ekonomi/saglik-degisim-caginda/pdf- aktan/finansman-alternatif.pdf.
• 3- Söylemez, Alev. “Bilgi Ekonomisi”, 5. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, C.1, s.58–78, 2006-Kocaeli.
• 4- Steckbeck M. and Boettke P. “Turning Lemons Into Le- monade: Intrepreneurial Solutions To Adverse Selection Problems İn E-Commerce”, Third annual conference of the Association of Historians of the Austrian Tradition in Economic Thought, 2001-Pisa-Lucca,
• 5- http://www.economics.gmu.edu/working/WPE_02/02_07.pdf
• 6- Keller T. and Tergan S."Visualizing Knowledge and Information: An Introduction," LNCS:3426, Berlin, pp.1-23. 2005
• 7- Çaklı S. İktisat Politikası Düşüncesinin Evrimi, Gazi Kitabevi, 1998-Ankara
• 8- Çoban H. Sağlık Ekonomisi ve Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Yeniden Yapılabndırılması, Doktora Tezi-2009.
• 9- Atırbah Y. “Hastanelerde Maliyet- Performans Analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesinde Bir Uygulama”, Hastanelerde Maliyet-Performans Analizi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:8, 2004.
• 10- Ardınç K. ve Bah T. “Sağlık Sektöründe Hizmet Kalitesinin (Mü teri Tatmininin) Ölçülmesi (Sakarya Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesinde Bir Uygulama)”, Sosyal Bilimler Dergisi, No.4. 2001.
• 11- Akdağ R. Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı-İlerleme Raporu. Yayın No. 749. 2008-Ankara. T.C. Sağlık Bakanlığı. UN (1948). Universal Declaration of Human Rights Article 25. http://www.un.org/Overview/rights.html (08.05.2008).
• 12- Woodward D. and Smith, R. D. Global Public Goods and Health: Concepts and Issues. WHO. 2006. http://www.who.int/trade/ distance_learning/gpgh/gpgh1 /en/print.html (25.06.2008).
• 13- Newhouse J. P. Health Economics and Econometrics. The American Economic Review. 77(2): 269-274. 1987.
• 14- Mushkin J. S. Toward a Definition of Health Economics. Public Health Reports. 73(9): 785-794. 1958.
• 15- Kurtulmuş S. Sağlık Ekonomisi ve Hastane Yönetimi. İstanbul: Değişim Dinamikleri Yayınları-1998.
• 16- Alp S. ve Karakaş A. Asimetrik Bilgi Teorisi Karşısında Hayek’in Ekonomik Yaklaşımları: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Sayı: 51-52, s. 215-230, 2008.
• 17- Akerlof, George A. "The Market for Lemons: Quality, Uncertainty and the Market Mechanism," The Quarter journal of Economics. Vol.84, No:3, pp.488-500. 1970.
• 18- Sarıkaya, Murat. “Asimetrik Bilgi Çerçevesinde Müzayedeler”, C.Ü İ.İ.B.F Dergisi. Cilt 3, Sayı 2, s. 99–110. 2002.
• 19- Tepecik F. ve Yazıcı A. Sağlık Sektöründeki Etik Problemlerinin Nedenleri. INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2012 JEL codes: I18, L52, H40
• 20- Stiglitz, Joseph E. “The Contributions of the Economics of Information to Twentieth Century Economics”, The Quarterly Journal of Economics, November, pp. 1441–1478. 2000.
• 21- Löfgren, Karl-Gustaf, Torsten Persson, Jörgen W. Weibull. “Markets with Asymmetric Information: The Contributions of George Akerlof, Michael Spence and Joseph Stiglitz”, Scandinav Journal. of Economics. 104(2), pp.195–211. 2002.
• 22- Spence M. “Job Market Signaling”. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-214850-7.50025-5, 1974.
• 23- Krugman P. Politika Taşeronları: Azalan Beklentiler Çağında iktisadi Eğilimler ve Önemsizleşen Refah, (Çev:Neşenur Domaniç), Literatür Kitabevi, 2002-İstanbul.
• 24- Uz M. H. Sağlık Ekonomisi ve Hastanedeki Uygulamalar: Hastane Yöneticiliği. Derleyen: Osman Hayran ve Haydar Sur. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi. 1997.
• 25- Karababa O. “Sağlığın Maliyeti”, Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı. 2005. http://www.toraks.org.tr/sub/sigarasiz/Maliyet_A_Karababa.ppt (Giriş Tarihi: 12.05.2007).
• 26- Schneider, U. Asymmetric Information and the Demand for Health Care the Case of Double Moral Hazard. Universität Bayreuth Rechts und Wirtschaftswissenschaftliche Fakultät Wirtschaftswissnschaftliche Diskussionspapiere. Diskussionspapier 02-03. 2003-Germany.
• 27- Aslan M. H. “Hizmet Ekonomisi”, Alfa Yayınları, Yayın No: 459, 1998-Haziran.
• 28- Tokat M. “Sağlık Ekonomisi”, Milli Prodüktivite Merkezi (Özel Say,) 1990-Ankara www.husep.hacettepe.edu.tr/Belgeler/Saglik. Ekonomisi. Mtokat.pdf (Giriş Tarihi: 12.05.2007).
• 29- Şimşek S., Karakaş A. Asimetrik Bilgi-İktidar ve Kurumsal Düzenleme Üzerine TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt: 20, Sayı: 4 – 5, 2007