Sodyum Benzoat ve Potasyum Sorbatın Fibroblast ve Osteoblast Hücrelerinde Sitotoksik Etkilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 4, 171 - 175, 31.10.2024

Simge Ertekin

Öz

Amaç: Günümüzde hazır ve paketli gıdaların yaygınlaşmasıyla birlikte gıda katkı maddelerinin kullanımı da hızla artmıştır. Tatlandırıcılar, renklendiriciler, koruyucular ve kıvam artırıcılar gibi birçok katkı maddesi, bireylerin günlük yaşamında kaçınılmaz hale gelmiştir. Sodyum benzoat ve potasyum sorbat ise özellikle gıda ve ilaç sanayisinde yaygın olarak kullanılan güçlü antimikrobiyal maddelerdir. Ancak, bu maddelerin bu kadar geniş çapta kullanımının insan sağlığı üzerindeki etkileri hakkında yeterli bilimsel veri bulunmamaktadır. Bu belirsizlikler, sodyum benzoat ve potasyum sorbatın potansiyel zararlarını daha derinlemesine araştırma gereksinimini doğurmuştur. Bu çalışmanın amacı, sodyum benzoat ve potasyum sorbatın L929 fare fibroblast ve HOB insan osteoblast hücreleri üzerinde konsantrasyona bağlı olarak sitotoksik etkilerinin gösterilmesini amaçlamaktadır.
Yöntem: Sodyum Benzoat ve Potasyum Sorbat’ın sitotoksik etkilerinin değerlendirilmesi için HOB ve L929 hücre soylarına 24 saat süre 10 farklı konsantrasyonun (0,5mM- 100mM) maruziyeti yapılmış ve MTT yöntemi ile hücre canlılığı belirlenmiştir.
Bulgular: MTT testi sonuçlarına göre; Sodyum Benzoat’ın ve Potasyum Sorbat’ın her iki hücre soyu üzerinde de 20 mM üzerinde konsantrasyona göre anlamlı derece artan sitotoksik etkisi olduğu gösterilmiştir. Sodyum Benzoat’ın L929 ve HOB hücrelerinin 24 saat için IC50 değerleri sırasıyla; 240,7 ve 404,9 mM; Potasyum Sorbat’ın L929 ve HOB hücrelerinde IC50 değerleri sırasıyla; 99,78 ve 122,1 mM olarak hesaplanmıştır.
Sonuç: Gıda takviyelerinde ve endüstriden en sık kullanılan katkı maddelerinden olan Sodyum Benzoat ve Potasyum Sorbat’ın iki farklı sağlıklı hücre hattında artan konsantrasyonlarla gösterdiği sitotoksik etkiler, bu maddelere maruz kalmanın daha kontrollü bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, bu konsantrasyonlardaki etkileri daha iyi anlamak için daha ayrıntılı moleküler çalışmalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Sodyum benzoat, Potasyum Sorbat, Gıda Takviyesi

Kaynakça

• 1. Pylypiw Jr HM, Grether MT. Rapid high-performance liquid chromatography method for the analysis of sodium benzoate and potassium sorbate in foods. Journal of chromatography A. 2000;883(1-2):299-304.
• 2. Chaleshtori FS, Arian A, Chaleshtori RS. Assessment of sodium benzoate and potassium sorbate preservatives in some products in Kashan, Iran with estimation of human health risk. Food and chemical toxicology. 2018;120:634-8.
• 3. Gören AC, Bilsel G, Şimşek A, Bilsel M, Akçadağ F, Topal K, et al. HPLC and LC–MS/MS methods for determination of sodium benzoate and potassium sorbate in food and beverages: Performances of local accredited laboratories via proficiency tests in Turkey. Food chemistry. 2015;175:273-9.