GEBELERİN STRES DÜZEYİNİN GEBELİKTEKİ BAKIM BEKLENTİSİ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 147 - 159, 09.08.2022

Kübra Ece Sarıhan Evşen Nazik

Öz

Amaç: Bu çalışma, gebelerin stres düzeylerinin gebelikteki bakım beklentisi üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla
yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışmaya, Türkiye’nin güney bölgesindeki bir devlet hastanesinin gebe
polikliniklerine antenatal takip için başvuran 150 gebe alınmıştır. Çalışmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Gebelik Stresini
Değerlendirme Ölçeği (GSDÖ-36) ve Gebelik Bakım Beklentisi Ölçeği (GBBÖ) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans
tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney U” test, Kruskal-Wallis H test, Bonferroni ve Spearman korelasyon testleri
kullanılmıştır. P<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Gebelerin GSDÖ-36 toplam puan ortalaması 25,17±20,06; GBBÖ toplam puan ortalaması 91,63±9,18 olarak
bulunmuştur. Gebelerin yaşı, sosyal güvence olma durumu ile GSDÖ-36 toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel
olarak anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Gebelerin sadece gebelik haftası ile GBBÖ toplam puan ortalamaları
arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardır (p<0,05). Gebelerin GBBÖ ilgi-iletişim, eğitim-bilgilendirme, gizlilik,
katılım-güven alt boyutları ve toplam GBBÖ puanları ile GSDÖ-36 annelik rolünün tanımlanmasından kaynaklanan stres alt
boyutu arasında negatif yönde, zayıf derecede, istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmiştir (p<0,05). Gebelerin GBBÖ
eğitim-bilgilendirme, gizlilik alt boyutları ve toplam GBBÖ puanları ile GSDÖ-36 sosyal destek arayışından kaynaklanan
stres alt boyutu arasında negatif yönde, zayıf derecede ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmiştir (p<0,05). Toplam
GSDÖ-36 ile GBBÖ puan ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0,05).
Sonuç: Araştırmada gebelerin, gebelik stresinin düşük düzeyde ve beklentilerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Gebelik
stresinin gebelerin bakım beklentisini etkilemediği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Gebelik, stres, gebelikte bakım, beklenti, hemşirelik.

Anahtar Kelimeler

Gebelik, stres, gebelikte bakım, beklenti, hemşirelik

Destekleyen Kurum

bulunmamaktadır

Kaynakça

• 1. Oskay Ü. Yüksek Riskli Gebelerde Hemşirelik Bakımı. Perinatoloji Dergisi, 2014;12:11-16
• 2. Glazier R, Elgar F, Goel V, Holzapfel S. Stress, Social Support and Emotional Distress in a Community Sample of Pregnant Women. J Psychosom Obstet Gynecol, 2014;25:247-255.
• 3. Üst Z.D, Pasinoğlu T. Primipar ve Multipar Gebelerde Doğum ve Postpartum Döneme İlişkin Endişelerin Belirlenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2015; 2(3): 306.
• 4. Waqas A, Zubair M, Zia S, Meraj H, Aedma KK, Majeed MH, Naveed S. Psychosocial Predictors of Antenatal Stress in Pakistan: Perspectives From A Developing Country. BMC Res Notes, 2020;13(1):160.
• 5. Nasreen HE, Kabir ZN, Forsell Y, Edhborg M. Prevalence and Associated Factors of Depressive and Anxiety Symptoms During Pregnancy: A Population Based Study in Rural Bangladesh. BMC Womens Health, 2011;11:22.
• 6. Waqas A, Raza N, Lodhi HW, Muhammad Z, Jamal M, Rehman A. Psychosocial Factors of Antenatal Anxiety and Depression in Pakistan: Is Social Support A Mediator? PLoS One, 2015; 10(1):e0116510.
• 7. Okanlı A, Tortumluoğlu G, Kırpınar İ. Gebe Kadınların Ailelerinden Algıladıkları Sosyal Destek ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2013;4:98-105.
• 8. Lobel M, Cannella DL, Graham EJ, Devincent JC ve ark. Pregnancy-Specific Stress, Prenatal Health Behaviors, and Birth Outcomes. Health Psychology, 2008;5:604-615.
• 9. Karataş Baran G, Şahin S, Öztaş D, Demir, P Desticioğlu, R. Gebelerin Algılanan Stres Düzeylerinin ve Stres Nedenlerinin Değerlendirilmesi. Çukurova Medical Journal, 2020;45(1):170-180.
• 10. Genç Koyucu R, Ülkar D, Erdem B. (2020). Primipar ve Multipar Gebelerin Gebelik Streslerinin Karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 2020;8(3):652-663.
• 11. Mah BL, Pringle KG, Weatherall L, Keogh L, Schumacher T, Eades S, Brown A, Lumbers ER, Roberts CT, Diehm C, Smith R, Rae KM. Pregnancy Stress, Healthy Pregnancy and Birth Outcomes - The Need For Early Preventative Approaches in Pregnant Australian Indigenous Women: A Prospective Longitudinal Cohort Study. J Dev Orig Health Dis, 2019;10(1):31-38.
• 12. Cardwell, MS. Stress: Pregnancy Considerations. Obstet Gynecol Surv., 2013;68(2):119–129. 13. Wang W, --Wen L, Zhang Y, Wang L, Wang L, Chen Z, Zhang L, Zhang C, Li J, Tong C, Qi H, Saffery R, Baker PN. Maternal Prenatal Stress and İts Effects on Primary Pregnancy Outcomes in Twin Pregnancies. J Psychosom Obstet Gynaecol, 2020;41(3):198-204.
• 14. Staneva A, Bogossian F, Pritchard M, Wittkowski A. The Effects of Maternal Depression, Anxiety, and Perceived Stress During Pregnancy on Preterm Birth: A Systematic Review. Women Birth, 2015;28(3):179-193.
• 15. Rolińska A, Aftyka A, Samardakiewicz M. Coping with Stress in Complicated Pregnancy and Gestational Weight Gain. Int J Environ Res Public Health, 2021;18(19):10493.
• 16. Heaman MI, Gupton AL, Moffatt ME. Prevalence And Predictors of Inadequate Prenatal Care: A Comparison of Aboriginal and Non-Aboriginal Women in Manitoba. J Obstet Gynaecol Can, 2005;(3):237-246.
• 17. Alves AC, Cecatti JG, Souza RT. Resilience and Stress during Pregnancy: A Comprehensive Multidimensional Approach in Maternal and Perinatal Health. Scientific WorldJournal, 2021;2021:9512854.
• 18. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Sağlık Bakanlığı Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehberi 2014. Son Erişim Tarihi: 12.09.2018 https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/dogumonubakim.pdf
• 19. Kavaklı Geriş B.Türk Kadınları İçin Gebelik Bakım Beklentisi Ölçeği Metodojik Bir Çalışma. Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi, 2016.
• 20. Bayrami R, Javadnoori M, Allahverdipour H, Esmaeili H, Latifnejad Roudsari R. The Preferences and Expectations of Married Women Receiving Preconception Care in Iran: A Qualitative Study. Women Health, 2021;61(3):265-276.
• 21. Steel A, Lucke J, Reid R, Adams J. A Systematic Review of Women's and Health Professional's Attitudes and Experience of Preconception Care Service Delivery. Fam Pract, 2016;33(6):588-595.
• 22. Sword W, Heaman MI, Brooks S, Tough S, Janssen PA, Young D, Kingston D, Helewa ME, Akhtar-Danesh N, Hutton E. Women's and Care Providers' Perspectives of Quality Prenatal Care: A Qualitative Descriptive Study. BMC Pregnancy Childbirth, 2012;12:29.
• 23. Hildingsson I, Andersson E, Christensson K. Swedish Women's Expectations About Antenatal Care and Change Over Time - A Comparative Study of Two Cohorts of Women. Sex Reprod Healthc, 2014;5(2):51-7.
• 24. Sis Çelik A. , Atasever İ. Gebelerde Algılanan Stres Düzeylerinin ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020; 23(2):267-276.
• 25. Çapık A, Ejder Apay S, Sakar T. Gebelerde Distres Düzeyinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2015;18(3), 196-203.
• 26. Akın Ö. Gebelik stresini değerlendirme ölçeği’nin türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Ordu, 2018
• 27. Chen CH. Revision And Validation Of A Scale To Assess Pregnancy Stress. J Nurs Res, 2015;23(1):25-32.
• 28. Geldi BN. Gebe Kadınlarda Stres ve Doğum Korkusu İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Ordu, 2020.
• 29. Salbacak B. Gebelik Stresinin Uyku Kalitesine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Ordu, 2021.
• 30. Özbek Z. Yüksek Riskli Gebelerde Eş Desteği ve Gebelik Stresi Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul, 2021.
• 31. Atalay T. Sosyo-Demografik Değişkenlerin Gebelik Döneminde Yaşanan Stres ve Benlik Saygısı Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, 2021.
• 32. Özdemir Ş. Kuşaklararası Travmatik Doğum Algısının Nullipar Gebelerde Doğum Korkusu ve Gebelik Stresine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya, 2021.
• 33. Özer R. Kronik Hastalığı Olan ve Olmayan Gebelerde Algılanan Stres ve Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2021.
• 34. Karadağ C. Gebelerin Doğum Öncesi Bakıma İlişkin Beklenti ve Memnuniyetlerini Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan, 2019.
• 35. Kışlak D. Gebelerdeki Distresin Sağlık Uygulamaları Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan, 2019.
• 36. Kaloğlu Binici D, Köse Tuncer S. Primipar ve Multipar Gebelerde Algılanan Stres ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2020;3(3):189-202.
• 37. John L, Odero N, Nziku J, Njau B. Gap Analysis Between Expectations and Perceptions of Pregnant Women Attending Prevention of Maternal to Child Transmission of HIV Services in A Private Referral Hospital in Northern Tanzania: A Cross-Sectional Descriptive Study. PLoS One, 2021;16(9): 7-12.
• 38. Mucuk Ö, Özkan H, Karakoç H. Annelik Rolü ve Ebeveynlik Davranışı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 2016;6(2):143-150.
• 39. Evcili F. Doğum Sonu Dönemdeki Kadınların Annelik Rolüne Hazıroluşluk Durumlarının ve Özgüvenlerinin Değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2018;27(1):56-61.
• 40. Gün Kakaşçı Ç, Karabulut Ö, Abbasoğlu DE, Coşkuner Potur D, Doğan Merih Y, Demirci N. The Effect of Antenatal Education on Expectant Mother's Childbirth Attitudes, Maternal Role Attainment, and Self-Confidence Levels. Health Care Women Int, 2021:1-21.
• 41. Toptaş B, Aksu H, Özsoy S, Dündar T. Gebelerde Sosyal Destek Durumu ve Etkileyen Faktörler. Journal of Human Sciences, 2019;16(3):736-745.
• 42. Biaggi A, Conroy S, Pawlby S, Pariante CM. Identifying The Women At Risk of Antenatal Anxiety and Depression: A Systematic Review. J Affect Disord, 2016;191:62-77.
• 43. Rwakarema M, Premji SS, Nyanza EC, Riziki P, Palacios-Derflingher L. Antenatal Depression Is Associated With Pregnancy-Related Anxiety, Partner Relations, and Wealth in Women in Northern Tanzania: A Cross-Sectional Study. BMC Womens Health, 2015;15:68.