Lisans Öğrencilerinin Psikolojik Yardım Aramaya Gönüllülüklerinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 76 - 94, 16.05.2017

Merve Aydın

Öz

Bu araştırmanın amacı lisans öğrencilerinin psikolojik yardım aramaya
gönüllük düzeylerini incelemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli
kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini çeşitli üniversitelerde öğrenim gören
151 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Problem Alanları
Ölçeği (PAÖ), Psikolojik Yardım Aramaya Gönüllülük Ölçeği (PYAGÖ) ve Çok
Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (MSPSS) kullanılmış, veriler IBM SPSS 21
istatistik programı ile analiz edilmiştir. Bulgulara göre psikolojik yardım aramaya gönüllülük
düzeyi yaşa, sosyoekonomik duruma ve psikolojik danışma deneyimi olma durumuna
göre farklılaşmamakta; buna karşılık cinsiyete, bölüm türüne ve psikolojik
danışma deneyimi olan aile üyesine sahip olma durumuna göre farklılaşmaktadır. Sonuçlar
hem aileden hem de arkadaştan algılanan sosyal desteğin psikolojik yardım
aramaya gönüllülük ile ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Araştırma
sonuçlarına göre psikolojik yardım aramaya gönüllülük düzeyinin en fazla olduğu
alan kişilikle ilgili sorunlar; en az olduğu alan ise ekonomik sorunlardır.
Bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Lisans Öğrencileri, Psikolojik Yardım, Psikolojik Yardım Arama

Kaynakça

• Aktaş, Y. (1997). Üniversite öğrencilerinin uyum düzeylerinin incelenmesi: Uzunlamasına bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 107-110.
• Altıntaşer, P. (2014). Türk toplumunda psikolojik yardım alma davranışının sosyolojik analizi: İzmir örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
• Annaberdiyev, D. (2006). Türkiye'de eğitim gören Türk Cumhuriyetleri ve Türk üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım arama tutumları, psikolojik ihtiyaçları ve psikolojik uyumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (Yirminci baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cihangir-Çankaya, Z., Altun, E. & Sürücü, M. (2007, Ekim). Problem alanları ve yardım aramaya gönüllülük ölçeği: Geçerlik ve güvenirliği. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Çeşme, İzmir.
• Çebi, E. (2009). University students’ attitudes toward seeking psychological help: Effects of perceived social support, psychological distress, prior help-seeking experience and gender. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Dilek, C. (2010). Üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Eker, D. & Arkar, H. (1995). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 34, 17-25.
• Eker, D., Arkar, H. & Yaldız, H. (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12 (1), 17-25.
• Erkan, S., Özbay, Y., Çankaya, Z. C. & Terzi, Ş. (2012a). Üniversite öğrencilerinin yaşadıkları problemler ve psikolojik yardım arama gönüllükleri. Eğitim ve Bilim, 37 (164), 94-107.
• Kırımlı, F. (2007). Lise öğrencilerinin psikolojik yardım arama tutumlarını etkileyen etmenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kızıldağ, S., Demirtaş-Zorbaz, S., Gençtanırım, D. & Arıcı, F. (2012). Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin psikolojik danışma yardımı almaya ve bu yardımın sunulduğu birimlere ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (3), 185-196.
• Koydemir-Özden, S. (2010). Self-aspects, perceived social support, gender, and willingness to seek psychological help. International Journal of Mental Health, 39 (3), 44-60.
• Meydan, B. & Lüleci, B. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinde psikolojik yardım almaya ilişkin tutumun yordayıcısı olarak önceki psikolojik yardım alma deneyimi, algılanan sosyal destek ve yalnızlık. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3 (4), 45-56.
• Özbay, Y., Terzi, Ş., Erkan, S. & Cihangir-Çankaya, Z. (2011). Üniversite öğrencilerinin profesyonel yardım arama tutumları, cinsiyet rolleri ve kendini saklama düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1 (4), 59-71.
• Özgen, H. (2016). Üniversite öğrencilerinde okul tükenmişliği ile psikolojik yardım ihtiyacı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Rougier, C. (2011). Cultural values, religiosity and spirituality as pr,edictors of professional psychological help-seeking behavior of black adults in the United States. Unpublished Doctoral Dissertation. Columbia University, ABD.
• Sezer, S. & Gülleroğlu, D. (2016). Psikolojik yardım arama tutumlarını yordayan değişkenler: Kendini damgalama, özsaygı, psikolojik yardım almış olma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (1), 75-93.
• Şahin, İ., Şahin-Fırat, N., Zoraloğlu, Y. R. & Açıkgöz, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin sorunları. e-Journal of New World Sciences Academy, 4 (4), 1435-1449.
• Tan, H. (2000). Psikolojik danışma ve rehberlik teori ve uygulama (Üçüncü baskı). İstanbul: MEB Yayınları.
• Topkaya, N. (2014). Psikolojik yardım almaya ilişkin tutumu yordamada cinsiyet, psikolojik yardım alma nedeniyle kendini damgalama ve sosyal damgalanma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14 (2), 471-487.
• Topkaya, N. & Meydan, B. (2013). Üniversite öğrencilerinin problem yaşadıkları alanlar, yardım kaynakları ve psikolojik yardım alma niyetleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 25-37.
• Topkaya, N. & Büyükgöze -Kavas, A. (2015). Algılanan sosyal destek, yaşam doyumu, psikolojik yardım almaya ilişkin tutum ve niyet arasındaki ilişkiler: Bir model çalışması. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10 (2), 979-996.
• Tuzcuoğlu, S. & Korkmaz, B. (2001). Psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin boyun eğici davranış ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (14), 135-152.
• Türküm, A. S., Kızıltaş, A. & Sarıyer, A. (2004). Anadolu Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi’nin hedef kitlesinin psikolojik ihtiyaçlarına ilişkin ön çalışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (21), 15-27.
• Yalçın, İ. (2016). Profesyonel psikolojik yardım aramaya ilişkin tutumların yordanmasında benlik kurgusu ve algılanan sosyal desteğin rolü. Eğitim ve Bilim, 41 (183), 339-349.
• Yelpaze, İ. (2016). Üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım alma tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Erkan, S., Özbay, Y., Çankaya, Z. C. & Terzi, Ş. (2012b). Üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım aramaya gönüllülük düzeylerinin yordanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (1), 25-42.
• Kalkan, M. & Odacı, H. (2005). Cinsiyet ve cinsiyet rolünün psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarla ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (23), 57-64.
• Zimet, G.D., Dahlem, N.W., Zimet, S.G. & Farley, G.K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52, 30-41.
• Yeşilyaprak, B. (2002). Üniversiteye devam eden ve etmeyen bir grup gencin psikolojik belirtiler açısından karşılaştırılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (18), 35-42.