Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Aile Katılımına Yönelik Tutumları ile Öz Yeterlilik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 29 - 45, 16.05.2017

Özlem Dönmez Oya Ramazan

Öz

Bu araştırmada okul öncesi öğretmen adaylarının aile katılımına yönelik tutumları ile öz yeterlilik inançları arasında ilişki olup olmadığı ve eğitim alınan üniversiteye göre aile katılımına yönelik tutumların ve öz yeterlilik inançlarının farklılık gösterip göstermediği ilişkisel tarama modeli kullanılarak incelenmiştir. Çalışmaya Boğaziçi Üniversitesi’nden 36, Marmara Üniversitesi’nden 39 kişi olmak üzere toplamda 75 okul öncesi öğretmenliği üniversite son sınıf öğrencisi katılmıştır. Veriler, Öğretmen Adayları İçin Aile Katılımına Yönelik Tutum Ölçeği ve Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çok Boyutlu Öz-Yeterlilik İnançları Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır.

İstatistiksel analizler sonucunda aile katılımı tutumları ile öğretme öğrenme süreci, iletişim becerileri, aile katılımı, planlama, öğrenme ortamlarının düzenlenmesi arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunurken; aile katılımı tutumları ile sınıf yönetimi arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Boğaziçi ve Marmara Üniversitelerinin aile katılımına yönelik tutumları arasında Boğaziçi Üniversitesi lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır. Boğaziçi ve Marmara Üniversitelerinin öz yeterlilik inançları alt boyutları arasındaki farklar ise istatistiksel olarak anlamlı değildir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi, Aile Katılımı, Öğretmen Öz Yeterliği

An Examination of the Relationship Between the Attitudes of Pre-service Early Childhood Education Teachers Toward Family Involvement and Their Self Efficacy Perceptions

Öz

In this research,
in order to examine whether there is a relationship between attitudes of
pre-service preschool teachers toward family involvement and their
self-efficacy perceptions and whether there is a difference between the
attitudes toward family involvement and self-efficacy perceptions of
pre-service preschool teachers according to the universities they are studying;
the relational screening model has been used. 75 senior students- 36
participants from Boğaziçi University and 39 participants from Marmara
University participated in the study. Data is collected via Scale of Attitude
towards Family Involvement for Pre-service Teachers and Preschool Teachers’
Self Efficacy Beliefs Scale. As the results of statistical analysis, attitude
towards family involvement is significantly correlated with teaching and
learning process, communication skills, family involvement, planning, and
design of the learning environments; whereas there is no significant
correlation found with classroom management. There is statically significant
difference between the attitudes of students from Boğaziçi and Marmara
Universities toward family involvement in favor of Boğaziçi University. There
is no statically significant difference between the sub-scales of self-efficacy
beliefs of students from Boğaziçi and Marmara Universities.

Anahtar Kelimeler

Pre-service Preschool Teachers, Family Involvement, Teacher Self-efficacy

Kaynakça

• AÇEV (2016). Okul öncesi aile katılımı. http://www.acevokuloncesi.org/ogrenme-ortami/aile-katilimi adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 25.12.2016).
• Akın, U. & Koçak, R. (2007). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51, 353-370.
• Alaçam, N. (2015). Parent involvement self-efficacy beliefs of pre-service early childhood teachers with respect to general self-efficacy beliefs and perceived barriers about parent involvement (Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Arabacı, N. (2014). Okul öncesi eğitimde aile katılımı (Bölüm 2). Her Yönüyle Okul Öncesi Eğitim 10 (ss. 305-327). Ankara: Hedef Yayıncılık.
• Ateş, Ö. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının aile katılım çalışmalarına yönelik öz-yeterlik inançlarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Bandura, A., & Adams, N.E. (1977). Analysis of self-efficacy theory of behavioral change. Cognitive Therapy and Research, 4(1), 287-310.
• Bayraktar, V., Güven, G., & Temel, Z.F. (2016). Okul öncesi kurumlarda görev yapan öğretmenlerin aile katılım çalışmalarına yönelik tutumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2 (24), 755-770.
• Caughy, M.O., DiPietro, J.A., & Strobino, D.M. (2004). Day-care participation as a protective factor in the cognitive development of low-income children (Chapter 4). Early Intervention The Essential Readings. M.A.Feldman (Ed.). The USA: Blackwell Publishing.
• Çamlıbel Çakmak, Ö. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 1-17.
• Ekinci Vural, D. & Kocabaş, A. (2016). Okul öncesi eğitim ve aile katılımı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 59(15), 1174-1185.
• Guralnick, M.J. (2004). Effectiveness of early intervention for vulnerable children: A developmental perspective (Chapter 1). Early Intervention The Essential Readings. M.A.Feldman (Ed.). The USA: Blackwell Publishing.
• Garbarino, J. & Ganzel, B. (2000). The human ecology of early risk (Chapter 4). J.P. Shonkoff & S.J. Meisels. (Ed.). Handbook of Early Childhood Intervention. The USA: Cambridge University Press.
• Garcia, D.C. (2004). Exploring connections between the construct of teacher efficacy and family involvement practices implications for urban teacher preparation. Urban Education, 3(39), 290-315.
• Hanson, M.J. & Lynch, E.W. (2013). Theoretical perspectives for understanding families (Chapter 2). Understanding Families Supportive Approaches to Diversity, Disability, and Risk (2. Baskı). The USA: Brookes Publishing.
• Jin Kim, K. & Taylor, L.K. (2016). Preservice teachers’ self-efficacy in working with families: can an immersive course make a difference?. Family Involvement in Early Education and Child Care Advances in Early Education and Day Care, 20, 1-22.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kaya, R. (2007). The attitudes of preschool teachers toward parent involvement (Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Keilty, B. (2010). For the family, for he child (Chapter 3). The Early Intervention Guidebook for Families and Professionals. New York: Teachers College Press.
• Kök, M., Çiftçi, M., & Ayık, A. (2011). Öğretmenlik mesleği özel alan yeterliklerine ilişkin bir inceleme (Okul öncesi öğretmenliği örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 169-183.
• Krizman, C. (2013). The relationship between teachers’ self-efficacy beliefs and parental involvement practices: A multi-method study (Doktora tezi). Texas Tech University Educational Psychology, Texas.
• Reynolds, A.J. (1998). Developing early childhood programs for children and families at risk: Research-based principles to promote long-term effectiveness. Children and Youth Services Review, 6(20), 503-523.
• Sabırlı Özışıklı, I. (2008). A study of parental involvement in the Boğaziçi University Preschool Center (Yüksek lisans tezi). Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Schunk, D. H. (2014). Sosyal bilişsel teori (Bölüm 3) (Çev. M. Yasin). Learning Theories: An Educational Perspective (Öğrenme Teorileri: Eğitimsel Bir Bakişla) (Çev. M. Y. Demir, K. Celasun, Z. H. Kaçkar, E. Üzümcü, & B. E. Şahin; M. Şahin (Ed.)). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal çalışmanın yayın tarihi 2008).
• Senemoğlu, N. (2015). Sosyal bilişsel kuram (Ünite 13). Gelişim, Öğrenme ve öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Shaffer, D. R. & Kipp, K. (2014). The context of development I: The family (Chapter 14). Developmental Psychology: Childhood and Adolescence (9. Baskı). The USA: International Edition.
• Şenol Ulu, F.B. (2012). Okul öncesi öğretmen adayları ile okul öncesi öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlik inançlarının karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu (2008). Okul öncesi öğretmeni özel alan yeterlikleri http://otmg.meb.gov.tr/belgeler/ogretmen_yeterlikleri_kitabi/Öğretmen_Yeterlikleri_Kitabı_okul_öncesi_öğretmeni_özel_alan_yeterlikleri_ilköğretim_parça_8.pdf adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 30.12.2016).
• Tepe, D. & Demir, K. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançları ölçeği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 137-158.
• Woolfolk, A.E. (2006). Social, cognitive and constructivist views of learning (Chapter 9). Educational Psychology (12. Baskı). Pearson Publishing.
• Yavuz Güler, Ç. (2014). Öğretmen adayları için aile katılımına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 213 – 232.
• Yavuz Konokman, G., & Yokuş, G. (2016). Ebeveynlerin okul öncesi eğitime katılım düzeylerine ilişkin algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35(13), 176-193.
• Yoldaş, C., Yetim, G., & Küçükoğlu, N.E. (2016). Okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 48, 90-102.