Çevresel bağlılık ve ihracat performansı arasındaki ilişki: Türkiye'de faaliyet gösteren üretim firmaları üzerine bir araştırma

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 15 - 22, 24.07.2024

Reyhan Aydın , Halil Emre Akbaş

Öz

Firmaların ihracat performansları Türkiye ekonomisi açısından kilit bir role sahiptir. Diğer taraftan küresel olarak yaşanan çevresel sorunlar, firmaların faaliyetlerini gerçekleştirirken çevre üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmalarının önemini açıkça ortaya çıkarmıştır. Bu noktadan hareketle bu araştırma, firmalarda çevresel bağlılığın temel bir strateji haline getirilmesinin önemine dikkat çekmeyi ve çevresel bağlılığın ihracat performansı üzerindeki etkisini ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda Dünya Bankası İşletme Anketleri (Türkiye -2019) çalışmasına katılan Türk üretim firmalarının; özellikle çevresel veya küresel iklim değişikliği ile ilgili sorunlara ilişkin stratejik amaçlarının bulunmasının, bu sorunlardan sorumlu bir yöneticiye sahip olmalarının, çevreyle ilgili uluslararası bir kalite sertifikasına sahip olmalarının, enerji tüketiminin ve karbon salınımının azaltılmasına yönelik amaçlarının bulunmasının ve çevrenin korunmasına ve iklim değişikliğine yönelik aldıkları önlemlerin ihracat performansları üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma için gerekli olan veri seti Dünya Bankası İşletme Anketleri (Türkiye – 2019) çalışmasından sağlanmış ve elde edilen veriler regresyon yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçları; uluslararası bir kalite sertifikasına sahip olunmasının ve firmanın çevrenin korunmasına ve iklim değişikliğine yönelik aldığı önlemlerin ihracat performansını olumlu yönde etkilediğine işaret etmektedir. Gerek sürdürülebilir kalkınma açısından doğal çevrenin önemi gerekse de ihracatın firmaların ve ülke ekonomimizin büyümesi açısından oynadığı kritik rol dikkate alındığında; çalışma ile edilen sonuçların hem firmalar hem de politika belirleyiciler açısından faydalı bilgiler ortaya koyması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İhracat Performansı, çevresel bağlılık, sürdürülebilirlik, Türkiye, Dünya Bankası İşletme Anketleri

Destekleyen Kurum

Bu çalışma; TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından yürütülen, 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında 1919B012208925 başvuru numarası ile desteklenmiştir.

The relationshıp between environmental commitment and export performance: A study of manufacturing firms operating in Turkey

Öz

The export performance of firms has a key role for the Turkish economy. On the other hand, global environmental problems have clearly revealed the importance of reducing the negative impact of firms on the environment while carrying out their activities. From this point of view, this study aims to draw attention to the importance of making environmental commitment a core strategy in firms and to measure the impact of environmental commitment on export performance. In this context, specifically, the effects of having strategic goals related to environmental or global climate change-related problems, having a manager responsible for these problems, having an international quality certificate, having goals to reduce energy consumption and carbon emissions, and the measures taken to protect the environment and climate change on the export performance of Turkish manufacturing firms participating in the World Bank Enterprise Survey (Turkey -2019) are examined. The data set required for the research was obtained from the World Bank Enterprise Survey (Turkey - 2019) and the data obtained were analyzed by regression method. The results of the analysis indicate that having an international quality certificate and the measures taken by the firm towards environmental protection and climate change have a positive impact on export performance. Considering both the importance of the natural environment for sustainable development and the critical role of exports for the growth of firms and the national economy, the results of this study are expected to provide useful information for both firms and policy makers.

Anahtar Kelimeler

Export performance, environmental commitment, sustainability, Türkiye, World Bank Enterprise Surveys

Kaynakça

• Akbulut, S., & Terzi, H. (2013). Analysis based on export growth by sectors in Turkey. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 4358. [Turkish]
• Al-Ghwayeen, W. S., & Abdallah, A. B. (2018). Green supply chain management and export performance: The mediating role of environmental performance. Journal of Manufacturing Technology Management, 29(7), 12331252. [CrossRef]
• Amos, S., & Zanhouo, D. A. K. (2019). Financial constraints, firm productivity and cross-country income differences: Evidence from sub-Sahara Africa. Borsa Istanbul Review, 19(4), 357371. [CrossRef]
• Arora, P., & De, P. (2020). Environmental sustainability practices and exports: The interplay of strategy and institutions in Latin America. Journal of World Business, 55(4), 101094. [CrossRef]
• Bolat, M., & Kaplan, F. (2021) Diversification of exports in terms of sector-country and factors affecting exports: An implementatıon upon Turkey. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 59, 27288. [Turkish] [CrossRef]
• Can, E., & Özgül, B. (2018). Content analysis of Turkish export companies’ sustainability expressions. Istanbul Management Journal, 29(84), 730. [Turkish]
• Çelik, H. (2022). Nexus between export diversity and economic growth in Turkey: ARDL approach. International Journal of Economic and Administrative Studies, 35, 147162. [Turkish] [CrossRef]
• Dardati, E., & Saygili, M. (2021). Are exporters cleaner? Another look at the trade-environment nexus. Energy Economics, 95, 105097. [CrossRef]
• World Bank Group. (2019). Enterprise Surveys Data. Enterprise Surveys. https://www.enterprisesurveys.org/en/data Haddoud, M. Y., Onjewu, A.E., & Nowiński, W. (2021). Environmental commitment and innovation as catalysts for export performance in family firms. Technological Forecasting and Social Change, 173(C), 121085. [CrossRef]
• Hojnik, J., Prokop V., & Stejskal, J. (2022). R&D as bridge to sustainable development? Case of Czech Republic and Slovenia. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 29(1), 146160. [CrossRef]
• Jin, J., Chen, Z., & Li, S. (2022). How ICT capability affects the environmental performance of manufacturing firms?–Evidence from the World Bank Enterprise Survey in China. Journal of Manufacturing Technology Management, 33(2), 334354. [CrossRef]
• Kaur, N., & Kaur, P. (2021). What drives innovation in micro, small, and medium enterprises? Journal of Public Affairs, 21(2), e2336. [CrossRef]
• Mohammed, I., & Bunyaminu, A. (2021). Major obstacles facing business enterprises in an emerging economy: the case of Ghana using the World Bank Enterprise Survey. Journal of Small Business and Enterprise Development, 28(3), 475487. [CrossRef]
• Montalbano, P., & Nenci, S. (2019). Energy efficiency, productivity and exporting: Firm-level evidence in Latin America. Energy Economics, 79, 97110. [CrossRef]
• Sakamoto, T., & Managi, S. (2017). New evidence of environmental efficiency on the export performance. Applied Energy, 185, 615626. [CrossRef]
• Türkiye İhracatçılar Meclisi. (2024, June). TİM – İhracat 2023 Raporu. https://tim.org.tr/files/downloads/Strateji_Raporlari/TIM%20%C4%B0HRACAT%20RAPOR%202023%20D%C4%B0J%C4%B0TAL.pdf
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023, May). Yıllara Göre Dış Ticaret. https://www.tuik.gov.tr/
• Xie, D., Li, X., & Zhou, D. (2022). Does environmental information disclosure increase firm exports? Economic Analysis and Policy, 73, 620638. [CrossRef]
• Yurdakul, M. (2020). Eco-innovation practices for sustainability in business: A model proposal. The Journal of Business, Economic and Management Research, 1, 1533. [Turkish]
• Zhang, D., Li, J., & Ji, Q. (2020). Does better access to credit help reduce energy intensity in China? Evidence from manufacturing firms. Energy Policy, 145, 111710. [CrossRef]