Bilgi Ekonomisi - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yapısal Kırılmalı Testler ile Türkiye Ekonomisi Üzerinde Analiz

-

İbrahim ÇÜTCÜ Aysun AKKURT

https://doi.org/10.51803/yssr.1036523

Öz

Bilgi ekonomisi, günümüz küresel dünyasında birçok gelişmekte olan ülke için önemli bir rekabet unsuru haline gelmiştir. Bilgi ekonomisine yatırım yapan ve üretim proseslerinde bilgi ekonomisinin unsurlarını barındıran ülkeler, özellikle dış ticaretleri üzerinden ekonomik büyüme performanslarını arttırmaktadırlar. Bilgi ekonomisi kapsamında Ar-Ge, bilişim teknolojileri, patent sayıları, telif hakları gibi birçok değişken bulunmaktadır. Bu kapsamda çalışmada, bilgi ekonomisi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki incelenmektedir. Analizlerde 1984-2019 dönemi yıllık verileri üzerinden Türkiye ekonomisi test edilmektedir. Kurulan modelde bilgi ekonomisi değişkenleri olarak patent sayısı ve iletişim teknolojileri ihracatı kullanılırken kontrol değişken olarak dış ticaret dengesi analizlere dahil edilmiştir. Yapısal kırılmalı testlerin kullanıldığı çalışmada, Lee-Strazicich birim kök testi ile Hatemi-J eşbütünleşme testi sonunda Hacker ve Hatemi- J nedensellik analizleri gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen amprik bulguların sonucunda modele dahil edilen değişkenler I(1) seviyesinde durağan çıkmıştır. Eşbütünleşme testi sonucunda ise Türkiye ekonomisi üzerinden bilgi ekonomisi ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca ekonomik büyümeden iletişim teknolojileri ihracatına yönelik tek yönlü nedensellik ilişkisi görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Bilgi Ekonomisi, Ekonomik Büyüme, Patent Başvuruları, Dış Ticaret Dengesi

THE RELATIONSHIP BETWEEN KNOWLEDGE ECONOMY AND ECONOMIC GROWTH: ANALYSIS ON TURKISH ECONOMY WITH STRUCTURAL BREAKS

Öz

The knowledge economy has become an important element of competition for many developing countries in today's global world. Countries that invest in the knowledge economy and use the elements of the knowledge economy in their production processes can increase their economic growth performances, especially through their foreign trade. Within the scope of the knowledge economy, there are many variables such as R&D, information technologies, number of patents and copyrights. In this context, the relationship between the knowledge economy and economic growth is examined in this study. In the analyses, the Turkish economy is tested by using the annual data of the 1984-2019 period. In the model, while number of patents and communication technologies were used as knowledge economy variables, the foreign trade balance was included in the analysis as a control variable. In the study in which structural break tests were used Hacker and Hatemi-J causality analyzes were performed at the end of Lee-Strazich unit root test and Hatemi-J cointegration test. Consequently, the variables included in the model were stationary at the I(1) level. As a result of the co-integration test, a long-term relationship was determined between the knowledge economy and economic growth in the Turkish economy. In addition, a one-way causality relationship has been observed from economic growth to communication technology exports.

Anahtar Kelimeler

Knowledge Economy, Economic Growth, Patent Applications, Foreign Trade Balance

Kaynakça

• Arouri, M.E.H., Bellalah, M. ve Nguyen, D.K. (2007). The comovements in ınternational stock markets: new evidence from latin american emerging countries. Economics Bulletin, 6(3): 1-13.
• Bassanini, A., Scarpetta, S. and Visco, I. (2000). Knowledge technology and economic growth: recent evidence from OECD countries. National Bank of Belgium Working Paper, No.6.
• Bayraç, H. N. (2003). Yeni ekonominin toplumsal, ekonomik ve teknolojik boyutları. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1): 41-62.
• Colecchia, A. and Schreyer, P. (2002). ICT Investment and economic growth in the 1990s : is the United States a unique case? Review of Economic Dynamics, 442(5): 408–442.
• Dickey, D. A. and Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for auto regressive time series with a unitroot. Econometrica, 49(4): 1057- 1072.
• Gelgeç, G. ve Hatırlı, S.A. (2018). Bilgi ekonomisi ve büyüme arasındaki ilişki: Türkiye örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23(1): 97-122.
• Genç, M.C. ve Atasoy, Y. (2010). Ar&Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: panel veri analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2): 27-34.
• Goel, R. and Ram, R. (1994). Research and development expenditures and economic growth: a cross-country study. Economic Development and Cultural Change, 42 (2): 403-411.
• Gregory, A. W. and Hansen, B. E. (1996). Residual-Based tests for cointegration in models with regime shifts. Journal of Econometrics, 70(1): 99-126.
• Hacker, R. S. and Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between ıntegrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application, Applied Economics, 38: 1489-1500.
• Hasan, I. ve Tuccic, C.L. (2010). The innovation–economic growth nexus: global evidence. Journal of Economic Policy Research , 29: 264-1276.
• Hatemi-J, A. (2008). Tests for cointegration with two unknown regime shifts with an application to financial market ıntegration. Empirical Economics, 35(3): 497-505.
• Jones, C.I. (1993). Time series tests of endogenous growth models. Quarterly Journal of Economics,110: 495-525.
• Korkmaz, S. (2010). Türkiye’de ar-ge yatırımları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin VAR modeli ile analizi. Journal of Yasar University, 20(5): 3320‐3330.
• Lee, J. and Strazicich, M. C. (2003). Minimum lagrange multiplier unit root test with two structural breaks. The Review of Economics and Statistics (85),1082-1089.
• Machlup, F. and Kronwinkler, T. (1975). Workers who produce knowledge: A steady increase, 1900 to 1970. Weltwirtschaftliches Archiv, 111(4): 752–759.
• Oliner, S.D. and Scihel, D.E. (1994). Computers and output growth revisited: how big is the puzzle?. Brookings Papers on Economic Activity, 1994 (2): 273-334.
• Phillips, P.C.B. and Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2): 335-346.
• Pohjola, M. (2000). Information technology and economic growht: a cross-country analysis. World Institute for Development Economics Research, 173.
• Taban, S. ve Şengür, M. (2014). Türkiye’de ar-ge ve ekonomik büyüme. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1): 355-376.
• Türedi, S. (2013). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin ekonomik büyümeye etkisi: gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için panel veri analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 4(7): 298-322.
• Varol, H. (2017). Türkiye'de bilgi ekonomisi ve Türkiye – Güney Kore karşılaştırması. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bartın.
• Yıldırım, K., Mercan, M. ve Kostakoğlu, S. F., 2013. Satın alma gücü paritesinin test edilmesi: zaman serisi ve panel veri analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(3): 75-95.
• Yoo, S.-H. (2003). Does information technology contribute to economic growth in developing countries ? A Cross- Country Analysis. Applied Economics Letters, 4851(10): 679–682.