THE TRUTH IN THE SOCIAL CHANGES AND THE TRUTH IN THE AYTMATOV-1 (FOLKSONGS)

Yıl 2017, Sayı: 17, 164 - 184, 30.06.2017

Ahmet Sarıgül

Öz

The
process of living in the dimension of symbolic / symbolic concepts forming the
image of this world with the fiction world created in the frame of time-space
in literary works, the imbursement of the individuals into the subconscious,
the emotions and thoughts that are pushed out of consciousness in some places
are loaded with words in an aesthetical way and expressed in their own
originality, . In addition, they are associated with motifs and symbols in
their own words, sometimes related to the flow of the song, and sometimes
exhibit a totality of archetypal imaginative and stylistic aesthetics, which
adds a different vocabulary, freedom of expression and beauty.

The
main element that makes Aitmatov an Aitmatov is that he is one of the first
representatives of written literature which provides the transfer of
Kyrgyz-Turkish culture to the universal dimension by working on this rich
subject. The most important factor in achieving this is its own culture,
geography and proximity and familiarity provided by living in harmony with
people. The author, who integrated his enormous cultural background and
material complexity with self-awareness, intuition and aesthetic understanding,
has started to reach his own Nirvana. 

Anahtar Kelimeler

Aitmatov, image, aesthetics, style, folksongs, self, internalism

SOSYAL DEĞİŞİMLER KUŞAĞINDA DEĞİŞMEYENLER GERÇEĞİ VE AYTMATOV ESTETİĞİ-1- (TÜRKÜLER)

Öz

Edebi eserlerde
zaman-mekân çerçevesinde yaratılan kurmaca âlem ile bu âlemin görüntüsünü
oluşturan simgesel/sembolik kavramlar boyutunda yaşanan süreçler, bireylerin
bilinçaltına sürülen imgeler, yer yer bilinç dışına itilen duygu ve düşünceler
estetik bir söyleyişle sözcüklere yüklenerek kendi özgünlüğü içerisinde ve
soyuttan somuta uzanan çizgide kendi ifadesini bulmaktadır. Ayrıca bunlar kendi
ifadesi içerisinde söz akışıyla ilintili olmak üzere yer yer motif ve
sembollerle özdeşleşmekte bazen de üslup ve estetik gereği arketipsel imgelerle
bir bütünlük sergileyerek söyleyişe farklı bir söz zenginliği, ifade özgürlüğü
ve güzelliği katmaktadırlar.

Zaten
Aytmatov’u Aytmatov yapan asıl unsur da söz konusu zenginlikleri anlatılarında
işleyerek Kırgız-Türk kültürünün evrensel boyuta taşınmasını sağlayan yazılı
edebiyatın ilk temsilcilerinden olmasıdır. Yazarı bu başarıya ulaştıran en
önemli etken ise kendi kültürü, coğrafyası ve insanı ile iç içe yaşamanın
sağladığı yakınlık ve tanışıklıktır. Bu tanışıklığın sağladığı kültürel altyapı
ve malzeme zenginliğini öz duyuş, seziş ve estetik anlayışıyla bütünleştiren
yazar kendi Nirvana’sına ulaşmayı başarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aytmatov, imge, estetik, üslup, türküler, kendilik, içerik

Kaynakça

• Aytmatov, Cengiz – Şahanov Muhtar (2002). Şafak Sancısı. İstanbul: da.
• Aytmatov, Cengiz. Her Yazar Kendi Halkı İçin Yazmayı Nazarda Tutar. Sabiha Özen (1992) (mülakat). Dergâh. Şubat/Sayı 24.
• Aytmatov, Cengiz (1995). Gün Olur Asra Bedel. Refik Özdek (Çev.). İstanbul: Ötüken.
• Aytmatov, Cengiz (1991). Gün Olur Asra Bedel. İstanbul: Ötüken.
• Aytmatov, Cengiz (1993). Cemile, -Elveda Gülsarı/Yüz Yüze/Oğulla Görüşme/Askerin Oğlu. Mehmet Özgül (Çev.). İstanbul: Cem.
• Aytmatov, Cengiz (2000). Gün Uzar Yüzyıl Olur. Mehmet Özgül (Çev.). İstanbul: Cem.
• Aytmatov, Cengiz (1993). Beyaz Gemi. Refik Özdek (Çev.). İstanbul: Ötüken.
• Claude, Lévı-Strauss (1986). Mit ve Anlam. Şen Süer-Selahattin Erkanlı (Çev.). İstanbul: Alan.
• Estetik konusunda http://www.felsefetasi.org/estetik-kavramina-bir-bakis/ (Erişim Tarihi 25.04.216)
• Fidan, Süleyman. Sözlü Kültür-Sözlü Tarih İlişkisi Bağlaminda Niş Türküleri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/4 Fall 2011. Turkey.
• Gariper, Cafer (2007). Cengiz Aytmatov'un Cemile Adlı Hikâyesinde İnsanın Kendisi Olması Problemi ve Aşk. İlmi Araştırmalar: Sayı 23.
• Gönen, Sinan. Türkülerin Dilinde İstanbul Silüetinin Görünümü. Selçuk Üniversitesi/Seljuk University Edebiyat Fakültesi Dergisi/Journal of Faculty of Letters Yıl/Year: 2010. Sayı/Number: 23.
• http://www.felsefetasi.org/estetik-kavramina-bir-bakis/ (Erişim Tarihî 31.08.2016).
• Kaya, Doğan (1999). Anonim Halk Şiiri. Ankara: Akçağ.
• Kolcu, Ali İhsan (2008). Bozkırdaki Bilge: Cengiz Aytmatov. Erzurum: Salkımsöğüt.
• Kolcu, Ali İhsan (1997). Millî Romantizm Açısından Cengiz Aytmatov. İstanbul: Ötüken.
• Korkmaz, Ramazan (2004). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri. Ankara: Türksoy.
• Şahin, Veysel (2013). Kültürel Bellek Mekânı Olarak Türküler. Kültürümüzde Türkü Sempozyumu Bildirileri. Sivas: Es Ofset.