NÂZIM HİKMET’İN HİKÂYELERİNDE MİHAİL ZOŞÇENKO SÖYLEMİ VE YANMETİNSELLİK

Yıl 2018, Sayı: 20, 82 - 95, 20.12.2018

Kağan Gariper

Öz

Nâzım Hikmet, şiir yanında değişik türlerde eserler kaleme alır. Sanatkârın eser verdiği türlerden biri de hikâyedir. Geniş bir okuma yelpazesine sahip olan sanatkâr, Türk ve dünya edebiyatına ait birçok eseri okur ve bunlar hakkında değerlendirmelerde bulunur. Bu değerlendirmeler aracılığıyla Nâzım Hikmet’in eserlerine kaynaklık eden kimi metinler ve edebî şahsiyetler hakkında ipuçlarının belirlenmesi mümkündür. Nâzım Hikmet’in kaleme aldığı hikâyelerde, Rus edebiyatının mizah öykücülüğünde öne çıkan isimlerinden biri olan Mihail Zoşçenko’nun metinleriyle söylem düzeyinde ve metinlerarasılık görüngüsünde ilişki kurduğu görülür. Bu çalışmada Nâzım Hikmet’in hikâye türündeki eserlerin Mihail Zoşçenko’nun hikâyeleriyle olan söylem benzerliği incelenecek ve söz konusu eserler arasındaki dikkat çeken metinlerarası ilişkiler ağı çözümlenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Nâzım Hikmet, Mihail Zoşçenko, hikâye, söylem, metinlerarasılık

MİHAİL ZOŞÇENKO'S DISCOURSE AT NÂZIM HIKMET'S STORIES AND PARATEXTUALITY

Öz

Nâzım Hikmet wrote in addition to poetry, different genres of works. One of the genres of the work of the craftsman is the story. He reads and reviews many works of Turkish and world literature.Through these evaluations, it is possible to identify clues about some texts and literary figures which are the source of Nâzım Hikmet's works.In the stories written by Nâzım Hikmet, it is seen that the texts of Mikhail Zoşçenko, one of the prominent names of Russian literature in humor narrative, have established a relationship at the level of discourse and intertextuality.In this study, the similarity of discourse between Nâzım Hikmet's stories and the stories of Mikhail Zoşçenko will be examined and the inter-textual relations network among the works will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Nâzım Hikmet, Mihail Zoşçenko, story, discourse, intertextuality

Kaynakça

• Aktulum, Kubilay (2011). Metinlerarasılık/Göstergelerarasılık. Ankara: Kanguru Yayınları.
• Bahtin, Mihail (2014). Karnavaldan Romana –Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar-. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bahtin, Mihail (2016). François Rabelais ve Ortaçağ-Rönesans Halk Kültürü. İstanbul: Alfa Yay.
• Eagleton, Terry (1996). İdeoloji. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, Michel (2016) Bilginin Arkeolojisi. (Çev.: Veli Urhan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gariper, Cafer (2011). Destandan Modern Şiire Kolektif Bilincin Sürekliliği ve Yeniden İnşası: Oğuz Kağan Destanı ve Yahya Kemal’in O Rüzgâr Şiiri. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/3 Summer 2011. s.781-796.
• Günay, Doğan (2007). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Günay, Doğan (2013). Söylem Çözümlemesi. İstanbul: Papatya Yayınları.
• Kandemir, Hüseyin (2005). Mihail Zoşçenko’nun Öykülerinde Hiciv. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Batı Dilleri ve Edebiyatları (Rus Dili ve Edebiyatı) Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
• Nâzım Hikmet (1991a). Hikâyeler. İstanbul: Adam Yayınları.
• Nâzım Hikmet (1991b). Cezaevinden Memet Fuat’a Mektuplar –Mektuplar 2-. İstanbul: Adam Yayınları.
• Nâzım Hikmet (2012). Sanat ve Edebiyat Üstüne. (Haz: Aziz Çalışlar). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Tulyakova Hikmet, Vera (2008). Bahtiyar Ol Nâzım. (Der.: Anna Stepanova. Çev.: Hülya Arslan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Zoşçenko, Mihail (1970). Çarın Çizmeleri. (Çev. Hasan Ali Ediz). İstanbul: Altın kitaplar.
• Zoşçenko, Mihail (2015). Eve Giderken. (Çev. Hazal Yalın). İstanbul: Helikopter Yay.