DURALİ YILMAZ'S JOURNEY OF ŞEYH BEDRETTİN A REBELLANT SUFİ AN INVESTIGATION ON THE NOVEL

Yıl 2019, Sayı: 22, 55 - 79, 01.12.2019

Duygu Gül Bilir

Öz

For an artist in pursuit of fiction and fantasy, history is a treasure that he can make his own reality upon which he can knead and shape as he wishes. Some of the darker historical periods, which are more difficult to access, which are clear about them, are focused and the events are more attractive to the artists. Sheikh Bedrettin, who was held responsible for the rebellion that erupted in the coastal Aegean of the 15th century Ottoman Empire, is an attractive personality for artists. Sheikh Bedrettin was first examined by Şerefettin Yaltkaya in the early period of the Republic. Sheikh Bedrettin's world of thought and the rebellion movement in which his name is confused the signature of the artists with a Marxist view leads to the interpretation of Sheikh Bedrettin's first Marxist in history. As Sheikh Bedrettin's technological background and approach increases, artists who have different views establish their own designs that show the image of Sheikh Bedrettin. According to the artist's worldview, Sheikh Bedrettin takes his place in the fictional worlds as a Marxist rebel or an unjust Sufi. Buyan Durali Yılmaz's novel of The Insurgent Sufi's Darağacı Journey to explore the image of Sheikh Bedrettin in the fictional world.

Anahtar Kelimeler

Sheikh Bedrettin, revolt, history, fiction

DURALİ YILMAZ’IN ŞEYH BEDRETTİN İSYANCI BİR SUFİNİN DARAĞACI YOLCULUĞU ROMANI ÜZERİNDE BİR İNCELEME

Öz

Kurmaca ve fantezinin peşinde olan sanatkâr için tarih, istediği gibi yoğurup şekillendirebileceği, üzerine kendi gerçekliğini inşa edebileceği bir oyun alanıdır. Özellikle karanlıkta kalmış haklarında gerçekliği kanıtlanabilir bilgiye ulaşılmamış tarihî dönemler, kişiler ve olaylar sanatkârlara daha serbest bir alan sunar. Hakkında kısıtlı bilgiye sahip olunan, 15. yüzyıl Osmanlısında Kıyı Ege’de patlak veren isyandan sorumlu tutularak idam edilen Şeyh Bedrettin, sanatkârları kendine çeken tarihî bir kişiliktir. Söylenti ile gerçekliğin birbirine karıştığı yaşamıyla farklı çevrelerce sahiplenilen Şeyh Bedrettin, Cumhuriyet’in erken döneminde ilk olarak Şerefettin Yaltkaya tarafından inceleme konusu yapılır. Şeyh Bedrettin’in düşünce dünyası ve adının karıştığı isyan hareketi Marksist görüşe sahip sanatkârların Şeyh Bedrettin’i tarihteki ilk Marksist olarak anlamlandırmasına neden olur. Şeyh Bedrettin’le alakalı bilimsel ve sanatsal çalışmalar arttıkça farklı görüşlere sahip sanatkârlar, Şeyh Bedrettin imajını kendi gerçeklikleriyle yeniden kurarlar. Sanatkârın dünya görüşüne göre Şeyh Bedrettin Marksist bir isyancı ya da haksızlığa uğramış bir sufi olarak kurmaca dünyalardaki yerini alır. Bu çalışmada Durali Yılmaz’ın İsyancı Bir Sufi’nin Darağacı Yolculuğu romanın kurmaca dünyasındaki Şeyh Bedrettin imajı incelenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şeyh Bedrettin, isyan, tarih, kurmaca

Kaynakça

• Balivet, Michel (2000). Şeyh Bedrettin Tasavvuf ve İsyan: Ela Güntekin (Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Carr, Edward Hallet (1993). Tarih Nedir?. Misket Gizem Göktürk (Çev.). İstanbul: İletişim.
• Gariper, Cafer (2006). “Nâzım Hikmet’in Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı’nı Metinlerarasılık Çerçevesinde Okuma Denemesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi VI. Uluslararası Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu Bildirileri. 1-2 Haziran, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Basımevi: 117-123.
• Gariper, Cafer; Küçükcoşkun, Yasemin (2007). “Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun Darağacı Romanında Şeyh Bedrettin İmgesinin Dönüşümü”, Erdem, 49: 151-182.
• Hafız, Halil (2015). Şeyh Bedrettin Menakbnamesi. Mehmet Kanar (Çev.). İstanbul: Tekin.
• Ocak, Ahmet Yaşar (1998). Osmanlı Toplumunda Mülhitler ve Zındıklar 15-17. Yüzyıllar. İstanbul: Yurt Vakfı.
• Severcan, Şefaettin (1996). “Şeyh Bedrettin’in Hayatı ve Eserleri”. Şeyh Bedrettin. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü.
• Şeyh, Bedrettin (1990). Vâridât. Cengiz Ketene (Çev). Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Yaltkaya, M. Şerefettin (2001). Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedrettin. İsmail Aka, Mustafa Demir (Haz.). İstanbul: Temel.
• Yılmaz, Durali (2002). Şeyh Bedrettin İsyancı Bir Sufinin Darağacı Yolculuğu. İstanbul: Ozan.