MUZAFFER BUYRUKÇU’NUN ÖYKÜLERİNDE MEKÂNSAL YABANCILAŞMA

Yıl 2021, Sayı: 25, 1 - 22, 01.06.2021

Aslıhan Aytaç

Öz

Kolektif bilinçten damıtılarak gelen bellek kodlarının ve binlerce yıllık tarihsel süreç- te meydana getirilen kendilik değerlerinin koruyucusu durumundaki kimlik mekânları, aidiyet hissi yaratması yönüyle dünyalık zamana tutunmayı sağlar. Bireyin, kendini ait hissettiği kimlik mekânlarından göç etmek zorunda bırakılması, yurtsuzluk bağlamında yabancılaşma sorununun ortaya çıkmasına neden olan bir süreç yaratır. Mekân deği- şimine bağlı gelişen yabancılaşma, çalışmada, göç edimi ve göçmen algısı üzerinden değerlendirilecektir.
Arnavut göçmeni olan Muzaffer Buyrukçu, mimetik bellekten yola çıkarak mey- dana getirdiği kurgusal metinlerinde, bireysel ve toplumsal bir dönüşüm unsuru olarak görüngülenen göç ve göçmen sorununu ele alır. Göçmenlerin yaşadığı trajik deneyimlere tanıklık eden yazar anlatılarında, onların yaşantısına yer vererek çok yönlü çıkarımlarda bulunur. Bu nedenle özyaşamöyküsel izlerin bulunduğu öykü- lerde başat izlek, mekânsal yabancılaşma olarak belirir. Bulundukları yerlerde ken- dilerini ‘yaban’ hisseden anlatı kişileri, psikolojik, sosyolojik ve ekonomik biçimde irdelenirken anavatan ile göç edilen yer/ülke arasında sıkışmaları, yabancılaşmayı güçlendiren bir durum olarak açımlanır.

Anahtar Kelimeler

Kimlik mekânları, mekânsal yabancılaşma, bellek kodu, öykü.

SPATIAL ALIENATION IN THE STORIES OF MUZAFFER BUYRUKÇU

Öz

Identity spaces, which are the sheltered bases of memory codes that are distilled from collective consciousness and self-worth that have been created in thou- sands of years of historical process leads to a safe adherence to worldly time by creating a sense of belonging. That the individual is forced to emigrate from the identity spaces where they feel belonging creates a process that causes the problem of alienation in the context of rootlessness. Alienation that develops due to displacement will be evaluated in the study through the act of immigration and the perception of immigrants.
Being an Albanian immigrant, Muzaffer Buyrukçu handles the problem of immi- gration and immigrants, which is perceived as a factor of individual and social transformation, in his fictional texts based on mimetic memory. The author, who witnessed the tragic experiences of immigrants, makes multiple inferences by in- cluding their lives in his narratives. For this reason, the dominant theme in stories with autobiographical nature exists as spatial alienation. While narrative persons who feel “stranger” in their places are examined psychologically, sociologically and economically, their conflict between the homeland and the place/country they migrated is explained as a situation that strengthens alienation.

Anahtar Kelimeler

Identity spaces, spatial alienation, memory code, story

Kaynakça

• Assmann, Jan (2015). Kültürel Bellek. Ayşe Tekin (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Betts, Alexander (2017). Zorunlu Göç ve Küresel Politika. Seher Meltem Türkaslan (Çev.). Ankara: Hece.
• Buyrukçu, Muzaffer (1971). Mağara. İstanbul: E.
• Buyrukçu, Muzaffer (1976). Kavga. İstanbul: Okar.
• Buyrukçu, Muzaffer (1983). Günlerden Bir Gün. İstanbul: Yazko.
• Buyrukçu, Muzaffer (1976a). “Muzaffer Buyrukçu Anlatıyor Kendini”. Öykü Dergisi. S.5. Ocak-Şubat.
• Deveci, Mutlu (2014). Halit Ziya Uşaklıgil’in Öykülerinde Yapı ve İzlek. Ankara: Akçağ.
• Deveci, Mutlu (2017). “Huzur Romanında Kimlik ve Kimsesizlik Mekânları”. Romanda Mekân. Ramazan Korkmaz. Veysel Şahin (Ed.). Ankara: Akçağ: 163-187.
• Deveci, Mutlu (2012). Varoluş ve Bireyleşme Açısından Ferit Edgü Anlatılarında Yapı ve İzlek. Ankara: Akçağ.
• Gezici Yalçın, Meral (2017). Göç Psikolojisi. Ankara: Pharmakon. Harvey, David (2013). Sosyal Adalet ve Şehir. Mehmet Moralı (Çev.). İstanbul: Metis.
• Korkmaz, Ramazan (2004). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri. Ankara: Türksoy.
• Korkmaz, Ramazan (2015). Yazınsal Okumalar. İstanbul: Kesit.
• Korkmaz, Ramazan; Deveci, Mutlu (2020). “Yaban’ın Yabanlığı”. TİDSAD. S.24. 1-12.
• Morley, David; Robins, Kevin (2011). Kimlik Mekânları. Emrehan Zeybekoğlu (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Nora, Pierre (2006). Hafıza Mekânları. Mehmet Emin Özcan (Çev.). Ankara: Dost.
• Öztürk, Ali (2018). “Göç Metafiziği ve İmajolojisi Üzerine”, Göç Sosyolojisi -Farklı Boyutlarıyla Göç-. Rıdvan Şimşek (Ed.). Ankara: Akademisyen: 95-108.
• Perruchoud, Richard; Redpath-Cross, Jillyanne (2013). Göç Terimleri Sözlüğü. Uluslararası Göç Hukuku N31. Uluslararası Göç Örgütü (IOM).
• Ünaldı, Halime (2011). Türk Romanı ve Yabancılaşma: Bir Edebiyat Sosyolojisi Denemesi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp