AESTHETIC FEATURES IN BIOGRAPHIC/MONOGRAPHIC BOOKS OF SEZAI KARAKOÇ

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 28, 1 - 28, 01.12.2022

Muhammed Hüküm

Öz

The genre of biography can be considered as a form of writing based on compre- hending and transferring the traces left by human beings during their journey on earth and the thoughts behind their actions. For this reason, artists and writers prefer to convey the lives of personalities who have become public figures with their lives in order to develop thoughts. Sezai Karakoç has a corpus of literary works such as poems, stories and plays, as well as a corpus of thought works focusing on many subjects such as Islam, art, literature, civilisation and economy. Within this corpus, the books of Mehmed Akif, Yunus Emre and Mevlânâ are note- worthy as biographical and analytical works written by a poet. Karakoç’s Paradise Lost can also be considered as a literary interpretation of the history of prophets. In this paper, the intellectual background of Karakoç’s aesthetic and symbolic structure in Yunus Emre, Mevlânâ, Mehmed Akif and Yitik Cennet (Paradise Lost) works will be interpreted.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Mevlânâ, Mehmed Âkif, Yitik Cennet (Paradise Lost), biography, Sezai Karakoç

SEZAİ KARAKOÇ’UN BİYOGRAFİK/MONOGRAFİK KİTAPLARINDA ESTETİK ÖZELLİKLER

Öz

Biyografi türü, insanoğlunun yeryüzündeki yolculuğu esnasında bıraktığı izleri, eylemlerin arkasında yatan düşüncelerin kavranıp aktarılmasına dayalı bir yazma biçimi olarak değerlendirilebilir. Bu sebeple sanatçılar ve yazarlar yaşamları ile top- luma mal olmuş şahsiyetlerin yaşamlarını düşünce geliştirmek için aktarma terci- hinde bulunurlar. Sezai Karakoç’un şiir, hikâye, tiyatro gibi edebî eserlerden oluşan bir külliyatının yanında İslam, sanat, edebiyat, medeniyet, ekonomi gibi birçok ko- nuyu odağa alan bir düşünce eserleri külliyatı vardır. Bu külliyat içinde Mehmed Âkif, Yunus Emre ve Mevlânâ isimli inceleme kitapları bir şairin kaleminden çıkan biyografi ve inceleme eserleri olarak dikkat çekicidir. Karakoç’ın Yitik Cennet adlı eseri de edebî bir peygamberler tarihi yorumu olarak değerlendirilebilir. Bu tebliğde Karakoç’un Yunus Emre, Mevlânâ, Mehmed Âkif ve Yitik Cennet eserlerin- de kurduğu estetik ve sembolik yapının düşünsel arka planı yorumlanmaya gayret edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Mevlânâ, Mehmed Âkif, Yitik Cennet, biyografi, Sezai Karakoç

Kaynakça

• Baş, M. Kevser. Diriliş Taşları: Sezai Karakoç’un Düşünce ve Sanatında Temel Kavramlar. Lotus Yayınevi, 2008.
• Çiçek, Dursun. “Yitik Cennet: Risalet Penceresinden Bir Medeniyet Tasavvuru (Yeni Bir Füsus Denemesi)”. Editör A. Dursun, Medeniyetin Burçları Sezai Karakoç Kitabı, Medeniyetin Burçları Derneği Yayınları, 2015. ss. 144-151.
• Kanter, Beyhan. Kutsalın Sembolik Yüzü/ Medeniyetin Dirilen Aktörü: Taha. Editör A. Dursun, Medeniyetin Burçları Sezai Karakoç Kitabı Medeniyetin Burçları Derneği Yayınları, 2015. ss. 280-291. Karakoç, Sezai. Mevlâna. Diriliş Yayınları, 1999.
• Karakoç, Sezai. Yunus Emre. Diriliş Yayınları, 2006.
• Karakoç, Sezai. Mehmed Âkif. Diriliş Yayınları, 2007.
• Karakoç, Sezai. Yitik Cennet. Diriliş Yayınevi, 2013.
• Karakoç, Sezai. Edebiyat Yazıları I: Medeniyetin Rüyası, Rüyanın Medeniyeti Şiir. Diriliş Yayınevi, 2019.
• Karataş, Turan. Doğu’nun Yedinci Oğlu: Sezai Karakoç. Kaynak Yayınları, 2013.
• “monografi” Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük: https://sozluk. gov.tr/ 2022, 08 02.
• Koçakoğlu, Bedia ve Demir, Ayşe (2015) “Bir Azizin Hasreti Olmak (Sezai Karakoç’un Peygamber Tasavvuru)” Selçuk Üniversitesi/Seljuk University Edebiyat Fakültesi Dergisi/Journal of Faculty of Letters, Sayı/ Number: 34, ss. 123-170.
• Tuncer, Hüseyin. “Beşerî Aşktan İlahi Aşka Adım Adım: Mona Roza.” Editör A. Dursun Medeniyetin Burçları Sezai Karakoç Kitabı, Medeniyetin Burçları Derneği Yayınları, 2015.
• Tüzer, İbrahim. “Kentten Medeniyete Yitmeyen Yedinci Oğul: Sezai Karakoç’un Şiirlerinde İnsanî Yabancılaşma.” Sezai Karakoç. Editörler Mehmet Çelik, Yakup Çelik, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Anma ve Armağan Kitaplar Dizisi, 2010.